Integrale Tekst - Onderwijsraad

van de thans nog ongedeelde opleidingen die eerst over enkele jaren toe zijn aan een
lerarenopleiding. Daarnaast functioneert de huidige ulo echter als ‘zij-instroom’route op
latere leeftijd van zogenoemde spijtoptanten. Deze doelgroep van oudere aspirant-leraren
vormt tegenwoordig de sterkst groeiende doelgroep aan de universitaire lerarenopleidingen.
Op langere termijn zal deze leerweg in de masterfase ondergebracht worden,
zodat op maat gesneden onderwijs aan deze doelgroep aangeboden kan blijven worden.
Integratie van de lerarenopleidingen in de masterfase betekent dat er geen afzonderlijk
toelatingsregime meer hoeft te bestaan voor de universitaire lerarenopleidingen. De toelating
tot de educatieve masteropleidingen zal overeenkomstig de andere masteropleidingen
worden vormgegeven.
2.3 Samenvatting en conclusies
2.3.1 Samenvatting
In het voorgaande is eerst beschreven dat maatschappelijke ontwikkelingen veranderende
eisen aan leren en onderwijs meebrengen. Deze veranderingen, evenals de gewijzigde
sturing door de overheid, hebben gevolgen voor scholen en onderwijsprofessionals.
Vervolgens is stilgestaan bij de veranderende rol en taakinvulling van leraren, met een
toenemende taak- en functiedifferentiatie binnen en naast het leraarschap. Ook het
lerarentekort is besproken, evenals de beleidsontwikkelingen rond het leraarschap.
Hoofdpunten daarin zijn de toenemende aandacht voor het lerarenberoep (met onder
meer beroepsprofielen, startbekwaamheidseisen), toenemende ruimte voor eigen beleid
van scholen (onder meer via toenemende ruimte voor taak-, functie- en beloningsdifferentiatie)
en alternatieve routes naar het leraarschap (lio’s deeltijdleraren). Deze
beleidsontwikkelingen komen samen in het wetsvoorstel BIO.
Tot slot is ingegaan op ontwikkelingen in de kwalificatiestructuur en het opleidingsstelsel.
In het primair en voortgezet onderwijs zijn scholen verplicht bevoegde (formeel
gekwalificeerde) leraren aan te stellen. De Inspectie van het Onderwijs geeft vaak ontheffingen.
Wie eenmaal bevoegd is, is wettelijk niet verplicht zijn bekwaamheid te onderhouden.
Wel bieden de CAO’s op het niveau van werkgever-werknemer mogelijkheden.
In de bve-sector hebben de onderwijsinstellingen meer ruimte om naar de feitelijke
bekwaamheid in plaats van naar de formele kwalificatie te kijken.
Wat betreft de opleidingen zijn de inspanningen gericht op innovatie van de opleidingen,
meer samenwerking tussen de opleidingen en de scholen (onder meer via opleiden in de
school) en integratie van ict in de opleidingen.
2.3.2 Analyse knelpunten kwalificatiestructuur en opleidingsstelsel
Een vergelijking van de ontwikkelingen zoals geschetst in de paragrafen 2.1 enerzijds en
de nu geldende kwalificatie- en opleidingenstructuur zoals beschreven in paragraaf 2.2
anderzijds, leidt tot de volgende knelpuntenanalyse. Het gaat hierbij om algemene
knelpunten waarvan het effect per sector kan verschillen.
Nieuwe ontwikkelingen hebben geen duidelijke plaats in de bestaande structuren
De beleidsmaatregelen waarmee de minister het lerarentekort aanpakt, te weten de
voorzieningen voor zij-instromers en leraren in opleiding en functiedifferentiatie, hebben
34 Onderwijsraad, oktober 2003