Integrale Tekst - Onderwijsraad

worden bij de uitvoering ervan. Een dergelijke, meer duale opzet van de lerarenopleiding
komt ten goede aan de kwaliteit van de opleiding, de begeleiding op de werkplek wordt
intensiever en effectiever, de opleiding zelf sluit beter aan bij leervragen uit de lespraktijk,
enzovoort. Een ontwikkeling die verder gaat, en die ook in de praktijk al waarneembaar
is, sluit eveneens goed aan bij de gedachten die ten grondslag liggen aan de
ontwikkelingsgerichte kwalificatiestructuur, namelijk het ontstaan van opleidingsscholen.
Opleidingsscholen werken intensief samen met een opleidingsinstituut. De praktijkbegeleiders
op school vormen samen met de opleiders van het instituut een opleidingsteam.
De school kan zich pas na het behalen van een ‘keurmerk’ een opleidingsschool noemen.
De samenwerking tussen scholen en opleidingen zou zelfs nog verder kunnen gaan dan
de opleidingsschool. Gedacht wordt aan door lerarenopleidingen en scholen gezamenlijk
ontwikkelde leercentra, waar aankomende én zittende leraren samen werken aan de
professionele ontwikkeling, waar de vernieuwing van het onderwijs de agenda mede
bepaalt, waar sprake is van intensieve samenwerking met binnen- en buitenlandse
kennisinstellingen, waar theorie en praktijk, ontwerp en experiment, competentie en
creativiteit de leeromgeving bepalen. Hier is geen sprake van een vaste institutionele
setting, maar spelen netwerken, leergroepen en wisselende teams die leren in uiteenlopende
contexten een belangrijke rol.
Samenhang tussen opleidingen
Bij een ontwikkelingsgerichte kwalificatiestructuur past een zo breed mogelijke opleiding
voor modern leraarschap, die gericht is op zowel aankomende als reeds werkzame
leraren. Deze sluit aan bij de behoefte aan een brede basisopleiding en biedt daarnaast
mogelijkheden tot verdere verdieping en professionalisering.
Onafhankelijk assessment
Wil deze ontwikkelingsgerichte benadering goed werken, dan is het van belang dat werknemers
en werkgevers de mogelijkheid hebben om zelf formele bewijzen van competenties
te (laten) behalen. Daarmee kunnen aanstaande werknemers aantonen welke competenties
zij bezitten en hebben zij meer kansen op de arbeidsmarkt wanneer zij besluiten
van baan te wisselen. Hiervoor zijn onafhankelijke assessmentcentra noodzakelijk,
waar beroepsbeoefenaren hun competentieniveau formeel kunnen laten toetsen.
Ook binnen deze mogelijkheid zal de lerarenopleiding als gevolg van het onafhankelijk
assessment zijn aanbod flexibel moeten maken. Immers, de toegenomen variatie van
leraren vergroot de specifieke opleidingsbehoeften.
Samenvattend: een ontwikkelingsgerichte kwalificatiestructuur vraagt om een opleidingsstelsel
dat flexibel is en maatwerk kan bieden. Daarnaast moet het opleidingsstelsel
structureel én intensief samenwerken met scholen. Het stelsel bestaat uit een zo breed
mogelijke basisopleiding voor leraar, waarbinnen individuen kunnen kiezen zich te specialiseren.
Het stelsel moet flexibel genoeg zijn om diverse groepen, waaronder zijinstromers
met elders verworven competenties, een plek te geven. Het toetsen van
competenties vindt plaats in onafhankelijke assessmentcentra.
De keuze voor met name een ontwikkelingsgerichte kwalificatiestructuur heeft naar verwachting
implicaties voor de bekostiging van het opleidingsstelsel.
Een kwalificatiestructuur voor het onderwijs
55