Integrale Tekst - Onderwijsraad

ekostigingsstelsel, omdat scholen een deel van de verantwoordelijkheid voor de
opleiding van leraren gaan overnemen.
Vraag 4
Welke rollen en verantwoordelijkheden hebben verschillende actoren in het ontwikkelingsproces
van een kwalificatiestructuur?
Bij de beantwoording van deze vraag onderscheidt de raad drie fasen, bij elke waarvan
de betrokken actoren een specifieke rol en verantwoordelijkheid hebben (zie ook paragraaf
4.5). De bedoelde fasen zijn:
• beschrijving van kwalificaties en competenties;
• goedkeuring en vaststelling van kwalificaties; en
• gebruik van competenties, verantwoording en toezicht.
De betrokken actoren zijn de rijksoverheid, de gezamenlijke werkgevers, de beroepsgroep,
de scholen/instellingen en de opleidingen.
Bij beide modellen ligt de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van bekwaamheidseisen
bij de beroepsgroep(en). De raad vindt echter dat samenwerking met de scholen en
instellingen en de gezamenlijke werkgevers hier wel van belang is. Vooral bij mogelijkheid
I ziet de raad een rol weggelegd voor een centrale regievoerder, die werkt in opdracht
van de sociale partners en de opleidingen. Deze dient wel ruimte te bieden voor
decentrale inkleuring.
Goedkeuring en vaststelling van de verschillende kwalificaties en de bijbehorende
bekwaamheden vindt bij mogelijkheid I plaats door de minister. Bij mogelijkheid II geldt
dat uiteraard alleen voor de kwalificatie van de leraar.
In de derde fase hebben de scholen en de opleidingen, wat betreft het hanteren van competenties,
een belangrijke rol. Scholen leggen verantwoording af over de manier waarop
zij omgaan met de beslissingsruimte ten aanzien van de inzet van hun onderwijspersoneel.
Een kwaliteitszorgsysteem is daarbij noodzakelijk. De inspectie heeft in het gehele
ontwikkelingsproces van de kwalificatiestructuur de taak toe te zien op de uitvoering.
Vraag 5
Hoe zou een nieuwe kwalificatiestructuur eruit kunnen zien?
De in de voorgaande hoofdstukken gepresenteerde beschrijvingen en de analyse daarvan
zijn bedoeld als basis voor het maken van een afweging ten aanzien van een kwalificatiestructuur
voor onderwijsberoepen. Deze beschrijving laat zien dat voor beide mogelijkheden
zowel voor- als nadelen kunnen worden aangevoerd. In dit hoofdstuk geeft de
raad op grond van de eerdere beschrijving enkele nadere overwegingen die leiden tot het
uitspreken van een zekere voorkeur voor één van beide mogelijkheden. Hierbij spelen de
eerder in het advies geschetste maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen op
het terrein van onderwijs een rol.
Afweging voor- en nadelen van de twee modellen
De gestandaardiseerde kwalificatiestructuur (mogelijkheid I) heeft aan aantal voordelen.
Met het vastleggen van kwalificatie-eisen voor alle onderwijsberoepen kan de kwaliteit
66 Onderwijsraad, oktober 2003