RUG01-001458187_2011_0001_AC

toegang te krijgen tot belangrijke informatie via menselijke bronnen. Dit behelst
een breed scala aan activiteiten, gaande van directe verkenning en observatie tot
vraaggesprekken met informanten en spionnen. 59 Evenwel kan hierbij opgemerkt
worden dat -hoewel dit zelden het geval is- niet alle voorgaande beschreven
HUMINT activiteiten in het geheim dienen te gebeuren. Zij kunnen zich op een
perfect legale wijze voordoen, zoals door het organiseren van interviews met
belangrijke sleutelfiguren. Toch wil ‘open HUMINT’ niet noodzakelijk zeggen dat
de aangewende bronnen toegankelijk zijn voor iedereen. Illustraties hiervan
verwijzen naar het inwinnen van informatie uit gesprekken met diplomaten en
attachés, of via officiële contacten en correspondentie met buitenlandse
inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
Het tegengestelde van ‘open HUMINT’ -en meteen ook de meest oudste en meest
gekende vorm- wordt de ‘covert of clandestiene HUMINT’ genoemd. 60 Vaak
wordt het tot de verbeelding sprekende woord ‘spion’ in de mond genomen voor
deze vorm van HUMINT. Gewoonlijk zijn hier twee soorten figuren bij
betrokken: een inlichtingenofficier, die een medewerker is van een inlichtingen- of
veiligheidsdienst en een bron, die de inlichtingenofficier gevoelige informatie
aanlevert waartoe hij omwille van zijn functie/positie toegang tot heeft. De
beweegredenen hiertoe kunnen divers van aard zijn en worden weergegeven door
het acroniem ‘MICE’: Money, Ideology, Chantage en Ego. 61 De
inlichtingenofficier onderhoudt de communicatie met de bron, geeft instructies
door, verstrekt de nodige middelen, en zorgt er algemeen voor dat de
informatiestoom bestendigd blijft. 62 HUMINT kan immers een essentiële indicatie
vormen dat er iets belangwekkends gebeurt of te gebeuren staat op een bepaalde
locatie, waardoor het mogelijk is TECHINT gerichter in te zetten.
59 HITZ, F., ‘Human Source Intelligence’ in Handbook of intelligence studies, JOHNSON, L., (ed.), London,
Routledge, 2009, 127-128.
60 DE VALK, G., o.c., 19.
61 VAN ALTERT, K., o.c., 37.
62 SHULSKY, A., en SCHMITT, G., o.c., 11-12.
30