RUG01-001458187_2011_0001_AC

van 18 april 1961 inzake diplomatiek verkeer en het Verdrag van Wenen van 24 april 1963
inzake consulair personeel. 133 Beide zijn internationale verdragen waarin de regels van het
diplomatieke en consulaire verkeer zijn vastgelegd. Hieronder vallen bijvoorbeeld de privileges
en de onschendbaarheid (‘immuniteit’) van diplomaten en diplomatieke vertegenwoordigingen.
1.3 Historisch kader relatie inlichtingen- en veiligheidsdiensten en diplomatieke wereld
1.3.1 Inleiding
Hieronder wordt ingegaan op het algemeen historisch kader met betrekking tot de verwevenheid
tussen inlichtingen- en veiligheidsdiensten enerzijds en diplomatie anderzijds. We bespreken in
vogelvlucht twee eeuwen waarbij we de klemtoon zullen leggen op een aantal gebeurtenissen en
situaties die de historiek van de relatie tussen beide instanties expliciteert. Eveneens wijzen we de
lezer op het belang van de Conventie van Wenen en bekijken we de hedendaagse situatie.
Vastgesteld kan worden dat inlichtingendiensten en de diplomatieke wereld een lange en
bewogen carrière samen hebben. 134 De ontwikkeling van de nationale inlichtingendiensten als
afzonderlijke instituties is slechts een evolutie van de laatste honderdvijftig jaar. Uit diverse
spionage cases en de hieraan gekoppelde diplomatieke expulsies blijkt dat diplomatie en
‘intelligence’ tegelijkertijd in competitie en collaboratie staan met elkaar. Dit is althans het
uitgangspunt van Michael Herman. 135
Overheden winnen informatie in zowel via
inlichtingenwerk als via diplomatieke arbeid. De Conventie van Wenen over diplomatieke
133 Verdrag van Wenen van 1961 inzake het Diplomatiek Verkeer, B.S., 6 juni 1968 en Verdrag van Wenen van 1963
inzake het Consulair Verkeer, B.S., 14 november 1970.
134 STEMPEL, J., (2008) ‘Intelligence, covert action, diplomacy and ethics: Oxymoron or necessity?’ [WWW]. All
academic research:
http://www.allacademic.com//meta/p_mla_apa_research_citation/2/5/4/3/6/pages254367/p254367-1.php
[01/07/2010]
135 Michael Herman is stichtend directeur en vandaag nog steeds stuurgroeplid van de Oxford Intelligence Group
(OIG), ondergebracht in Nuffield College, een gespecialiseerde niche binnen de universiteit van Oxford. In 1987
werd aan Michael Herman, die toen op rust ging na jarenlang voor de overheid gewerkt te hebben, de mogelijkheid
geboden een belangrijke bijdrage te leveren aan het academisch werk over ‘intelligence’. De OIG beschouwt het tot
diens taak colloquia rond ‘intelligence’ te organiseren. De resultaten daarvan worden vaak verwerkt in een
wetenschappelijke. Bij het schrijven van de historiek tussen inlichtingendiensten en diplomatieke wereld WERD
dankbaar gebruik gemaakt van een overzichtswerk van Herman uitgegeven binnen de CASS-series: Studies in
Intelligence. HERMAN, M., Intelligence Services in the information age, London, Cass, 2001, 252p.
54