RUG01-001458187_2011_0001_AC

medewerkers en hun collega’s die op de ambassade waren gestationeerd ook niet al te bijster
goed. De bijzondere positie waarover de BID- medewerkers beschikten vormde vaak reden tot
opstoot. Vooral omdat de controle op de dienst minimaal was, konden de BID- medewerkers
immers opereren
Bovenstaande problemen in acht genomen, en naar aanleiding van een openbaar debat waarbij
het nut en de noodzaak van clandestiene informatievergaring in vraag werd gesteld besloot
toenmalig Nederlands premier Lubbers in 1992 de BID op te heffen. Een paar jaar later werd
zo’n dienst opnieuw opgericht. Ditmaal als onderdeel van de Algemene Inlichtingen- en
Veiligheidsdienst (AIVD).
1.4 Besluit
In dit eerste deel werden de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, de diplomatieke wereld en de
onderlinge verwevenheid tussen beide actoren vanuit historisch perspectief besproken. Hoewel
inlichtingen- en veiligheidsdiensten zich met meer dan enkel spionage bezighouden, is deze
clandestiene operatie zo oud als de st(r)aat.
Uit dit deel mag duidelijk zijn dat er een lange traditie van onderlinge contacten bestaat tussen de
diplomatieke wereld enerzijds en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten anderzijds en dat beide
instituties een objectief gemeenschappelijk hebben, met name het verzamelen van kennis en het
interpreteren van het reilen en zeilen in andere landen waarmee men al dan niet betrekkingen
onderhoudt. Slechts in de marge wordt de vraag gesteld welke ingrijpende consequenties
verbonden zijn aan de verhoudingen en grijze zone tussen diplomatie en het werk van
inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Dat het wederzijds vertrouwen van staten door deze grijze
zone aangetast wordt staat buiten kijf. Dit realiseerde men en het bewijs voor dit besef kan men
terugvinden in het Verdrag van Wenen die de activiteiten van diplomaten aan algemene
spelregels onderwerpt. Veel verder gaat de discussie in se niet. In een geglobaliseerde wereld
waar niet enkel Europa een belangrijke politieke speler is, maar waar ook de misdaad
voortdurend nieuwe vormen aanneemt is de verwevenheid tussen beide actoren nog steeds een
brandend actueel gegeven waar men omzichtig dient mee om te springen. De ontwrichting van de
62