RUG01-001458187_2011_0001_AC

onderscheid gemaakt tussen aanvaarde en niet-aanvaarde methoden van informatieverzameling.
Het Verdrag van Wenen had echter een kleine impact op spionage door diplomaten en leidde
ertoe dat inlichtingendiensten in de toekomst omzichtiger en professioneler te werk gingen.
De verhouding tussen inlichtingenwerk en diplomatie zit hem vooral in het feit dat
inlichtingenwerking gebaseerd is op het inwinnen van informatie, de evaluatie van rapporten
afkomstig van diverse bronnen, de triangulatie en het aftoetsen van het waarheidsgehalte van
deze ingewonnen informatie. Hierbij spelen onder meer de diplomatieke rapporten een centrale
rol.
1.3.3 Inlichtingen- en veiligheidsdiensten en diplomatie: (vage) grenzen tussen
twee werelden
Hoewel het vergaren van inlichtingen voor beide beroepsgroepen het nationaal belang van het
eigen land als uitgangspunt hebben, zijn er verschillen tussen inlichtingendiensten en de
diplomatieke wereld in de werking en de manier van informatieverzameling. Daar waar
transparantie en het ‘open karakter’ bij een diplomaat centraal staan, wordt de werking van de
inlichtingengemeenschap al sinds de traditie van Sun-Tsu gekenmerkt door haar geheim
karakter. 141 Toch zijn de grenzen tussen beiden soms dun.
Diplomatie en diens internationale herkenning gaat terug tot de Renaissance en het Verdrag van
Westfalen 142 , en heeft altijd de duale activiteiten van informatieverzameling, buitenlandse
beleidsvorming en beleidsrealisatie gehad. Inlichtingen- en veiligheidsdiensten als afzonderlijke
instituties zijn van recentere datum. De taak van inlichtingen- en veiligheidsdiensten is beperkt
tot het verschaffen en valideren van informatie en niet tot beleidsuitvoering. Hoe dun de lijn
tussen beide activiteiten wel is, wordt plastisch geïllustreerd aan de hand van het hieronder
gepresenteerde citaat van Herman:
“But on the whole diplomats are the ‘front door’ people in the international system, while
intelligence officers of all kinds go figuratively (and sometimes actually) up the back stairs.
141 SUN-TZU, The art of war, London, Penguin, 2002, 23.
142 Het ontstaan van de Westerse diplomatie dient gezien te worden in het licht van de verwoestingen die de 30-jarige
oorlog met zich meebracht. Deze oorlog (1618-1648) was een grootschalig conflict waar de meeste Europese
mogendheden bij betrokken waren en eindigde met het Vredesverdag van Westfalen.
57