SAMENSTURING IN DE MAATSCHAPPELIJkE OPVANG

tenondersteuners fungeren als verbindingsmakelaar naar professionals, omdat zij vanuiteen neutrale positie het cliëntperspectief versterken, bijvoorbeeld door samen eenklacht op te schrijven, of door de cliënt van meer informatie te voorzien. Overigens kunnencliënten elkaar hierin helpen, voorbeelden daarvan zijn JES en het Musketiersproject.De inzet van de eerder genoemde tegoeden, waarmee cliënten middelen voor eenbepaald doel krijgen, kan helpen om de cliëntenstem te versterken en de (ervaren) zelfregiete vergroten. Wederzijdse informatievoorziening is ook belangrijk. Voor de cliëntgaat het daarbij om vragen als: wat zijn de regels? Wat zijn de hulpverleningsplannen enwelke invloed heb ik daarop? Wat zijn andere opties? Hoe sta ik er financieel voor? Maarook voor de professional is het van belang dat de cliënt open is over informatie, ideeën,beperkingen en wensen.Het niveau van participatie is afhankelijk van veel factoren. Voor de kans van slagenis het wel noodzakelijk om aan te sluiten bij de mogelijkheden. Zoals een bewoner vanJES zegt: “ieder naar zijn vermogen en zijn kunnen…. je moet gebruik maken van watmensen kennen en kunnen. En niet wat ze niet kennen en kunnen”.Participatie en herstelVanuit de programmalijn Outreachend werken, preventie en herstel hebben wij al enigejaren ervaring in het ontwikkelen, ondersteunen, volgen en onderzoeken van preventie-en herstel projecten voor en met burgers in een kwetsbare positie. 16 Wij hebben eenaantal basisprincipes van outreachend werken nader geformuleerd: gericht op regie vande burger, op de verbinding, op preventie, en op integrale benadering van de leefwereld.Eerder omschreven wij outreachend werkenden als “verbindingsmakelaars” 17 , tussenburgers onderling, tussen burgers en professionals (en de bijbehorende organisaties) entussen professionals onderling, waarbij zij voortdurend schakelen tussen de verschillendeniveaus.Hoe je deze principes toepast in een residentiële setting en met groepen, is echternog minder bekend terrein. Een samenhangende wetenschappelijke, professionele basisonder de maatschappelijke opvang en de residentiële hulpverlening in het algemeen,ontbreekt. 18 Tegelijk met de deïnstitutionalisering lijkt de kennisontwikkeling daaroverte zijn gestopt, met de “reïnstitutionalisering” 19 is deze niet opnieuw opgang gekomen.Daarom wordt in onze publicatie aandacht besteed aan de vraag hoe vorm te geven aande principes van de Wmo (participatie, vraagsturing, herstel e.d.) in de maatschappelijkeopvang. Naast eigen onderzoeken, hebben wij gebruik gemaakt van andere bronnen,vooral sociologische, orthopedagogische en psychiatrische kennis. Specifiek de stukkenover groepsprocessen en residentiële hulpverlening bouwen voort op orthopedagogischeaandacht voor residentiële hulpverlening. Veel van wat wij beschrijven in dezepublicatie is mede gebaseerd op de rehabilitatie/herstel benadering. De kern hiervan16 Martin Stam, Rosalie Metze, Paulina Sedney & Suzanne Hauwert, 200817 Max Huber & Marc Räkers, 2010, pp.1718 Lia van Doorn, 2005; Lies Gualthérie van Weezel & Kees Waaldijk, 200419 Walid Fakhoury & Stefan Priebe, 2007Samensturing in de maatschappelijke opvang 15