SAMENSTURING IN DE MAATSCHAPPELIJkE OPVANG

vidu en zijn omgeving en op de grensgebieden tussen verschillende organisaties enopdrachtgevers. Een stevig eigen moreel handelingskader ontbreekt. Hierdoor is socialeprofessionaliteit vatbaar voor bureaucratie en marktwerking en andere normatievedruk van buiten. 114 Lia van Doorn pleit daarom voor “moresprudentie” 115 , een collectievan terugkerende morele dilemma’s en daarbij mogelijke suggesties voor reacties opdeze dilemma’s. Anderen pleiten voor “dialogisch moraliseren” 116 , waarbij professionalsen cliënten hun morele overtuigingen bediscussiëren, om tot gedeelde oplossingen tekomen.Erving Goffman en Gabriel van der Brink, Thijs Jansen & Jos Kole 117 wijzen er op datde manier waarop het werk van sociale professionals is georganiseerd niet overeenkomtmet het beeld dat naar buiten toe gecreëerd wordt. Vaak worden professionals onvoldoendevoorzien in basisvoorwaarden voor professioneel werken. Jansen, van den Brink& Kole wijzen er verder op dat het gebrek aan een adequate beroepsorganisatie ervoorzorgt dat de professionals geen forum hebben om hun bezwaar te uiten. Overigens heeftMaatwerk, het vakblad voor maatschappelijk werkers, wel onlangs een themanummeraan professionele ongehoorzaamheid besteed. 118Sterke professionaliteit wordt vaak gezien als paternalistische professionaliteit,waarbij de alwetende professional het wel even komt vertellen, daarmee het cliëntperspectiefnegerend. Zoals wij eerder al beschreven in het tweede hoofdstuk en hieronderzullen uitwerken, is juist een sterke professionaliteit nodig om het cliëntperspectief teversterken. Of zoals Evelien Tonkens het stelt: “mondige burgers hebben recht op mondigeprofessionals”. 119 Je kan tenslotte invloed pas delen als je die zelf hebt.Professionaliteit en handelingskader van groepswerkersTot 1991 bestond er een HBO-opleiding Inrichtingswerk. Deze opleiding is dat jaar opgegaanin de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening, die zich parallel aan de deïnstitutionaliseringsteeds meer is gaan richten op (semi-) zelfstandig wonende cliënten.Er is nu geen HBO-opleiding meer die specifiek opleidt tot groepswerker. In de praktijkzijn de meeste groepswerkers MBO’ers, met de opleiding Sociaal Pedagogisch Werk, ofin ieder geval op dat niveau aangesteld.De laatste twintig, dertig jaar is de focus vooral op het individu komen te liggen,zoals te zien is in de gebruikte methodieken in de maatschappelijke opvang. Paradoxaalgenoeg is daardoor de situatie ontstaan dat groepswerkers steeds minder handvattenhebben om om te gaan met het groepsaspect en daar dus steeds meer aandacht aanmoeten besteden, ten koste van het individu, zoals uitgebreid beschreven in hoofdstuk 2.pHet in ere herstellen van dit groepsaspect, in beleid, praktijk, onderzoek en onderwijs is114 Evelien Tonkens, 2008; WRR, 2004115 Lia van Doorn, 2009116 Evelien Tonkens, 2006, pp. 19117 Respectievelijk in 1961, 2008 en 2009118 Maatwerk 2011, Aflevering 3119 2008, pp. 239Samensturing in de maatschappelijke opvang 85