SAMENSTURING IN DE MAATSCHAPPELIJkE OPVANG

ijdrage na hoofdstuk drie dat het gevaarlijk is om de spanningen teveel te gaan bestrijden.Het is beter om de betrokkenen te leren omgaan met de spanningen.Begin jaren negentig is in een hoek van het voormalig psychiatrisch ziekenhuis PaoloPini in Milaan de stichting Olinda opgericht, door een psychiater, sociaal werkers, kunstenaarsen (voormalig) cliënten van het ziekenhuis. Samen met burgers uit de buurten andere geïnteresseerden runnen zij een hostel, een restaurant/café, een werkplaats,een kinderdagbestedingsprogramma en een theater. Gezamenlijk organiseren zij elkjaar het festival Da vicino nessuno è normale, wat vertaald kan worden als: van dichtbijis niemand normaal, om de diversiteit te vieren. 65 Tijdens een kort interview met TommasoVitale 66 , die uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar dit project, stelt hij dat debelangrijkste factor voor het succes van Olinda juist de diversiteit van de deelnemersen de wederzijdse acceptatie is. Deze succesfactor is bekend uit onderzoek naar lerendeorganisaties. 67 Door het conflict een plek te bieden en daarmee in te kaderen, werktehet stimulerend in plaats van destructief. Zo organiseert Olinda al jarenlang elke zomereen prachtig festival, gebruik makend van de krachten van iedereen en met respect voorieders eigenaardigheden.SamenredzaamheidImpliciet ligt in het principe van zelfbeheer en zelfsturing het voornemen besloten omte zorgen voor elkaars welzijn, elkaar te ondersteunen waar nodig. Bij JES, waar in eersteinstantie een communicatiecoach was ingehuurd om de onderlinge relaties tussenbewoners te stimuleren, bleek het moeilijk om elkaars sociale netwerk te gaan vormen.Een toenmalige bewoner zegt daarover: “De grote boze buitenwereld begint bij de andereindividuen in JES.” Het publiekelijk spreken over eigen kwetsbaarheden bleek moeilijk.Mogelijk speelt het onderlinge wantrouwen hierbij een rol, dat bewoners zich paskwetsbaar op kunnen stellen als zij het vertrouwen hebben dat dit kan, waardoor eenvicieuze cirkel ontstaat.Vanuit onder andere de presentiebenadering is bekend dat één van de belangrijkstevoorwaarden voor het herstellen van vertrouwen en sociale binding is: er zijn, letterlijken figuurlijk,er op kunnen vertrouwen dat er iemand is als het nodig is. Dezebenadering wordt complexer omdat het wantrouwen tweezijdig is, iedereen zit inhet zelfde schuitje. Daarbij spelen thema’s als “vraagverlegenheid”, “handelingsverlegenheid”en “acceptatieschroom” 68 , de onzekerheid over het vragen, aanbieden enaccepteren van hulp aan elkaar. Een begrip wat hierbij hoort is de eerder genoemde“samenredzaamheid” 69 , samen voor elkaar zorgen. Groepswerkers die de groep goedkennen kunnen actief samenredzaamheid stimuleren, door tegen Pietje te zeggen: pp65 Lees ook Heinz Mölders (2000)66 Dit interview vond plaats op 22 juli 2009. Zie ook: Tommaso Vitale (2004 & 2006)67 Lynda Gratton, 200768 Lilian Linders, 2010, p.19569 Pieter Hilhorst, 200944 Samensturing in de maatschappelijke opvang