SAMENSTURING IN DE MAATSCHAPPELIJkE OPVANG

VoorwoordIn de titel van dit boek staat een woord dat in geen enkel Nederlands woordenboekvoorkomt. Ook in geen enkel buitenlands woordenboek. Mijn computer zet meteen eendieprood kringeltje onder samensturing: fout! Geen Nederlands! Verbeter! Waarom is ditneologisme nodig en waarom staat het zelfs in de titel? Samensturing staat voor socialepraktijken waarin betrokken burgers (cliënten, ervaringsdeskundigen, vrijwilligers)en professionals nauw samenwerken bij het vergroten van kansen op herstel, socialestijging en uiteindelijk zelfredzaamheid van specifieke groepen burgers in zorgwekkendeomstandigheden. Bij hen is hulpverlening op meerdere levensgebieden nodig en eris - wil de hulp effectief zijn – vaak meer nodig dan hulpverlening alleen. Dat dwingtsociaal werkers problemen en oplossingen in een veel breder verband te bekijken. Hetgaat gepaard met het inzicht dat het nogal pretentieus is te menen dat je als socialeprofessional mensen kan helpen. Duurzame oplossingen moeten mensen uiteindelijkzelf vinden. Teveel hulpverlening gaat – naar het woord van Adam Kahane - nog uit vanhet principe: als je geen deel uitmaakt van de oplossing, ben je deel van het probleem.Samensturing draait dit om: als je geen deel bent van het probleem, kun je geen deeluitmaken van de oplossing.Dit boek gaat over burgers die in de maatschappelijke opvang zitten. Een van deonderzochte praktijken gaat over herstelgericht werken door en voor ex-daklozen vanuitzelfbeheer. Uit de er op volgende beschrijving wordt duidelijk dat die term niet klopt.Zelf suggereert dat mensen dit als persoon of als groep in hun eentje voor elkaar kunnenboksen. Nadere beschouwing leert echter dat hierbij allerlei krachten en talentensamen met elkaar maar ook tegen elkaar in werken. Daarbij zijn storingen en onverwachtegebeurtenissen aan de orde van de dag. Samensturing vraagt het uiterste vanalle deelnemers: ze moeten voortdurend oplossingen ontdekken die nog niet eerderzijn uitgevonden. Samensturing is het tegenovergestelde van routine. Teleurstelling eneuforie wisselen elkaar af. Never a dull moment. Ondertussen wordt er van alles uitgevonden:taal, nieuwe vormen van samen denken en doen, een andere omgang met tijd.In dit boek worden verschillende ontdekkingstochten in de maatschappelijkeopvang beschreven. Ze laten onverwachte vormen van veerkracht en bemoediging zien.Dat maakt het tot een positief boek dat ik van harte aanbeveel aan (aankomende) sociaalwerkers, docenten en hun managers.Martin StamProgrammaleider van de Wmo-werkplaats AmsterdamSamensturing in de maatschappelijke opvang 3