SAMENSTURING IN DE MAATSCHAPPELIJkE OPVANG

Eerder beschreven we al dat het voor residentiële werkers moeilijk kan zijn omafstand te nemen van een situatie. Professionals kunnen elkaar helpen om na te denken,zodat ze bij een volgende gelegenheid één en ander beter kunnen aanpakken. Eenbelangrijk aspect van de kanteling van de professionals is dan ook het versterken van deonderlinge steun.De rol van ervaringswerkersErvaringsdeskundigheid wordt al jarenlang gepromoot en ingezet in cliëntenbelangenorganisaties en zelfgestuurde organisaties, waarbij cliënten elkaar helpen. De laatstepaar jaar is steeds meer oog voor de toegevoegde waarde van de inzet van ervaringswerkers.In zijn bijlage stelt Martijn Kole dat de “combinatie hulpverlenerschap enervaringsdeskundigheid helpt bestaande praktijken ter discussie te stellen.” De krachtvan ervaringswerkers is onder andere dat zij de verbinding kunnen vormen tussen deprofessionele, organisatorische wereld enerzijds en de belevingswereld van cliëntenanderzijds. De ervaringswerker kan een brug vormen tussen de cliënt en de professionalen tussen de cliënt en de leiding. Dit wordt gedaan door vertrouwen te winnen vancliënten, contacten te leggen tussen cliënten en professionals en informatie te gevenaan cliënten over hulpverlening. Daarbij kan de ervaringswerker de hulpverlening ondersteunendoor de ervaringskennis. Omdat de ervaringswerker de doelgroep en de groepmeestal beter kent, kan deze de samenredzaamheid van de groep versterken, door dekrachten van bewoners met elkaar te verbinden. Tevens kunnen zij door hun eigen verhaalook hoop geven op herstel, hoop die lang niet altijd aanwezig is.De risico’s van ervaringsdeskundigheid, of in ieder geval de zorgen van sommigendaarover, gaan vooral over onvoldoende herstel van eigen problemen en het risico opeen terugval. Een andere zorg is dat ervaringswerkers geen goede balans kunnen vindenin de rol tussen cliënten en professionals, met als gevolg een onprofessionele benaderingvan cliënten. Overigens spelen deze twijfels ook bij sommige cliënten, of je adequaatkunt helpen als je zelf in de puree hebt gezeten. Uit onderzoek bij JES bleek datsommige bewoners de steun van de professional prevaleerde boven de hulp van eenervaringswerker. Van belang is dat ervaringswerkers voldoende opgeleid en hersteld zijnom die afstand te kunnen creëren om de genoemde nadelen te ondervangen. Ook oporganisatorisch niveau vereist de inzet van ervaringswerkers nog verdere ontwikkeling.Enerzijds zie je op sommige plekken dat ervaringswerkers ingezet worden als manusjevan alles en overvraagd worden, vaak laag- of zelfs onbetaald, zonder adequaat steunsysteem.Anderzijds zie je ook ervaringswerkers die zich aanpassen aan de regulierewerksystemen en daarin gaan meedraaien, waarmee ze (te) ver verwijderd raken van debelevingswereld. Van belang is om hier een goed evenwicht in te vinden. Mede om dituit te zoeken, begint de Hogeschool van Amsterdam eind 2011, met een groot onderzoeksproject,waarin gekeken wordt naar wat ervaringsdeskundigheid precies inhoudt,wat de effecten op de kwaliteit van leven zijn en onder welke condities ervaringsdeskundigheidingezet kan worden in de praktijk en in het onderwijs. Dit onderzoek is eenSamensturing in de maatschappelijke opvang 89