Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite ... - Türk Eğitim-Sen

Cumhuruiyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite VizyonumuzGrafikte eğitimin temel kademelerine yapılan kamu harcamalarının bireylerefaydası sosyo-ekonomik düzeylerinden bağımsız olarak daha yüksekiken, eğitimin ileri kademelerine yapılan kamu harcamalarının faydasıdaha düşüktür. Bu düşüklük sosyo-ekonomik düzeyi düşük bireyler içindaha fazladır (Polat, 2009). Diğer taraftan çalışanların eğitim düzeyi yükseldikçegelirlerinin de arttığı görülmektedir. Aşağıdaki tabloda görüldüğüüzere bu durum ülkemiz içinde geçerlidir. Türkiye’de 25-64 yaş grubundakiçalışanların gelir düzeyi, eğitim seviyesi ortaöğretimin altında olanlariçin 65 birim iken, yükseköğretim mezunları için 141 birimdir. Dolayısıyla,yükseköğretim mezunları eğitim düzeyi ortaöğretimin altında olanlarınyaklaşık olarak iki katından fazla kazanmaktadır. Aynı yaş grubundakiyükseköğretim mezunu kadınların gelir düzeyinin 164 birim iken, eğitimseviyesi ortaöğretimin altında olan kadınların gelir düzeyi 46 birim olarakyaklaşık olarak dört katı olduğu görülmektedir.Tablo 7: 25-64 Yaş Grubunda İşgücünün Eğitim Düzeyi İtibarıyla GöreceKazançları (2007)(1) Ortaöğretim mezunlarının kazançları 100 olarak alınmıştır.(2) Türkiye verisi 2005 yılına aittir.Serdar Polat; Türkiye’de Eğitim Politikalarının Fırsat Eşitsizliği Üzerindeki Etkileri, DPT UzmanlıkTezi, Ankara-2009, s. 41.Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi ekonominin geneli için geçerli olabilecekolan bireysel ve sosyal fayda ve maliyetler arasındaki farklılıklar,toplumun farklı bölümlerine değişik katsayılar (ağırlıklar) yüklendiğindedeğişmektedir. Bir başka ifadeyle, en alt %20’lik gelir grubundaki hanehalklarınayönelik bir yükseköğretimin marjinal sosyal faydası en üst %20’likdilimden çok daha fazladır. İşte yoksul ve başarılı öğrencilere yönelik desteklerinarkasındaki temel iktisadi motivasyon da budur. Bir anlamda budestekleri ortalamalara dayalı olarak yapılan gelir transferleri olarak tanımlayabiliriz.Eğer yükseköğretimden yararlananlara maliyetlerin bir kısmınıkendilerinin karşılamasının talep edilmesi haksızlık ise, bunun yükseköğretimalmayanlardan talep edilmesi daha büyük bir haksızlıktır.153