12.07.2015 Views

Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite ... - Türk Eğitim-Sen

Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite ... - Türk Eğitim-Sen

Cumhuriyetimizin 100. Yılına Doğru Üniversite ... - Türk Eğitim-Sen

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Cumhuruiyetimizin <strong>100.</strong> Yılına Doğru Üniversite VizyonumuzÜNİVERSİTEYE GİRİŞTE SOSYAL BİLİMLERİN ETKİSİVEYA ETKİSİZLİĞİMithat Kadri VuralDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi EnstitüsüOsmanlı İmparatorluğu’nda XVIII. yüzyıldan itibaren batının teknolojiküstünlüğü kabul edilmiş ve batılılaşma çabaları içine girilmişti. Batılılaşmaihtiyacını gerekli kılan ise devletin yaptığı savaşları kaybetmesi, buna bağlıolarak yaşanan toprak kayıplarıydı. Devletin yöneticileri askeri kayıpları telafietmenin yolu olarak batının askeri teknolojisinin Osmanlı topraklarınataşınmasını tek çıkar yol olarak görmüşler, bunu gerçekleştirmek için deçeşitli araçlarla batıyı tanıyarak kendi sistemlerini modernleştirmeye çalışmışlardı1 . Türk modernleşmesi görüldüğü gibi bu gereksinimler üzerindenşekillenmiş, amaç ilk olarak orduyu tekrar eski gücüne ulaştırıp batılı ordularile mücadele edebilecek noktaya taşımak olmuştur. Bütün bunlarınsonucunda XVIII. yüzyıl boyunca Osmanlı ordusu öncelikle, batıdan gelenuzmanların aracılığıyla önemli bir değişim süreci geçirmeye başladı. Hedefbatının teknolojisini Osmanlı devletine taşımak olunca teknolojininuygulama alanı olan batı tarzı askeri okullar ilk olarak bu dönemde açıldı.Mühendishane-i Berr-i Hümayün, Mühendishane-i Bahr-i Hümayün dahasonra bunlara eklenen Tıbbiye ve Harbiye gibi askeri okulların Osmanlımodernleşmesinin kurulmasında ve eğitim anlayışının şekillenmesindeciddi etkiler yarattıkları söylenebilir. Bu noktada asıl vurgulanması gerekenise; Türk modernleşme hareketinde, teknoloji yaratmada önemli bir araçolan sayısal bilimlerin, sosyal bilimlere göre çok daha öncelikli bir konumayerleşmesi oldu. Modernleşme hareketinin yararcılığa ve işlevselciliğe dayanması,kısa vadede sonuç beklentisi, bilim anlayışının tamamen pozitifbilimlerden ibaret olarak algılanmasına ortam hazırlamıştı. Sonuçta bu topraklardaeğitimin içinin doldurulmasında, toplumun ve devletin bilim alanındanbeklentilerinde genellikle yararcılık ve katkı ön planda olmuş, bu daTürkiye’de eğitim sisteminin kurulmasında, üniversitelerin örgütlenişinde,meslek seçiminde sayısal kökenli disiplinlerin her zaman daha fazla rağbetgörmesine neden olmuştu. (Bu ülkenin en elit beyinleri lise tercihinde ön-1 Bakınız İlhan Tekeli, “Osmanlı İmparatorluğu’ndan Günümüze Eğitim Kurumlarının Gelişimi”,Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim yay., Cilt 3, s. 655-660.311

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!