YAġ MEYVE VE SEBZE PAZARLAMA MERKEZLERĠ - Tarımsal ...

Türkiye’nin yaĢ meyve ve sebzede üretim, çeĢit potansiyeli ve ekolojik olanakları düĢünüldüğündedünya pazarlarında daha iyi konumda bulunması gerekmektedir. Günümüzde özellikle ihracataçısından GLOBALGAP ve kalite güvence sistemlerine sahip olma, organik ürünlere yönelik yükselentalep yaĢ meyve sebzede üretim ve pazarlamada izlenebilirliği gerekli kılmaktadır. AB, ABD, Ġsrail veAvustralya gibi (Gündüz,2000) önemli organik yaĢ meyve ve sebze üreticisi ülkelerdekine benzerĢekilde Türkiye’de de bu ürünlere yönelik pazar ve dağıtım sistemlerinin iyileĢtirilmesi gerekmektedir.2.2. YaĢ Meyve ve Sebze DıĢ TicaretiYaĢ meyve ve sebze sektörünün Dünya, Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye’deki ticaret yapısı, 1994-2005 dönemi itibariyle ortaya konulmuĢtur. Sektörün, üretim kadar dıĢ ticarete de konu olması vedöviz getirisi nedeniyle ülke ekonomisinde özel bir yeri vardır. Bu açıdan dıĢ ticaretin önündekiengellerin ve bunlara yönelik önlemlerin de tartıĢılması önem arz etmektedir.2.2.1. YaĢ meyve ve sebze dıĢ satımıDünya yaĢ meyve ve sebze dıĢ satım değeri 1994 ve 2005 yıllarında 62,8 milyar dolardan 112,5 milyardolara; AB’nin 29,6 milyar dolardan 50,6 milyar dolara; Türkiye’nin 2 milyar dolardan 4,4 milyardolara yükselmiĢtir (Ek 5). 2005 yılı dünya yaĢ meyve ve sebze dıĢ satım değerinin %45’ini AB,%3,9’unu Türkiye oluĢturmuĢtur. AB yaĢ meyve sebze dıĢ satımında en fazla payı olan ülkeler;Ġspanya, Hollanda, Belçika ve Ġtalya’dır (ġekil 9).1200001000001995 2000 2005800006000040000200000Belçika-L. Fransa Yunanistan İtalya Hollanda İspanya AB-27 Türkiye Dünyaġekil 9. Dünya, AB ve Türkiye YaĢ Meyve ve Sebze DıĢ Satım Değerleri (Milyon $) (Anonymous,2008a)Türkiye’nin meyve dıĢ satımı 2006 yılına göre 2007 yılında 1,4 milyon tondan 1,2 milyon tonadüĢerken (%14,28’lik azalma); sebze dıĢ satımı 669 bin tondan 986 bin tona yükselmiĢtir (%47’likartıĢ) (SubaĢı,2008). 2007 yılında yaĢ meyve dıĢ satımının %71’ini turunçgiller, yaĢ sebze dıĢsatımının ise %38’ini domates oluĢturmuĢtur. YaĢ meyvede 2008 yılının ilk altı ayında en fazla dıĢsatımı yapılan ürünler sırasıyla; kiraz-viĢne, çilek ve kayısıdır. YaĢ sebzede ise aynı dönemde en fazladıĢ satımı yapılan ürün domatestir. Bunu sırasıyla biber, soğanlar-Ģalotlar ve hıyar-korniĢon izlemiĢtir(Anonim,2008b). Ġhracatta en önemli ülkeler Rusya Federasyonu, Almanya ve Romanya’dır. 2008yılında yaklaĢık 2,7 milyar dolar meyve ve sebze dıĢ satımının SITC, Rev.3’e göre dahil olduğu canlıhayvan ve gıda maddeleri dıĢ satımı içindeki payı % 55 düzeyindedir ve dıĢ satım kalemleri içinde çokönemli bir ürün grubu özelliğini sürdürmektedir (Koç,2005).10