4.2.2. Diğer ülkelerden örneklerBu bölümde, dünyada bazı ülkelerden toptan pazarlara örnekler verilmiĢtir. Bu ülkeler; Çin, Japonya,Rusya, Meksika, Endonezya, Avustralya ve Amerika BirleĢik Devletleri’dir.4.2.2.1. ÇinÇin’de ġanghay ve Beijing’de toptan pazarlar vardır ve bunlar arasında büyüklük, yapı ve iĢlemlerbakımından da büyük farklılıklar mevcuttur. ġanghay’daki 32 toptan pazar orta büyüklükte, devleteait, kar amaçlı olmayan ve devletin denetlediği yerlerdir . Pazarda alıcılar aldıkları ürünün bedeliniPazar Ġdare Ofisine ödemektedirler. Ofis satıcıların her satıĢından %6 pazar idare ücreti ve %1,5vergiyi düĢmektedir. Beijing’de ise 10 büyük ve 40 küçük toptancı pazar vardır. Bunlar, 1985’tensonra yeniden yapılanmıĢ, kar amaçlı ve özel Ģirketlerin hakim olduğu pazarlardır. Beijing’deki enbüyük toptan pazar olan Huaken Yuegezhuang yarı özeldir. Pazardaki üç yatırımcı; Çin TarımBakanlığı’na bağlı Devlet Tarım ĠĢletmeleri TeĢekkülü, Beijing Su Ürünleri TeĢekkülü ve Yue Zhong<strong>Tarımsal</strong> Sanayi ve Ticaret ġirketi’dir. Bu yatırımcılar, Dünya Bankası’ndan da düĢük faizli borçalmaktadırlar.Çoğunluğu sebze olmak üzere, günlük iĢlem hacmi 2.500 tondur. Bu değer, 10 milyonluk Beijingkentinin günlük tüketiminin 1/3’ünü oluĢturmaktadır. Pazarda satılan ürünlerin çoğunluğu, bağımsızkamyoncuların doğrudan üreticilerden aldıkları ürünlerdir (http://www. saturdaymarket.com).Pazarda dört tip satıcı bulunmaktadır. Bunlar:a. Kamyoncu-aracı: Bu aracılar, daha çok uzaktaki üreticilerden aldıkları ürünleri satarlar. Buaracıların ödedikleri pazar ücretleri ve vergiler kamyonun büyüklüğüne ve ürün tipine göredeğiĢmektedir. Örneğin, tam dolu olarak 5 ton havuç yüklü bir kamyon 360$ ödemektedir. Getirilenürünler; lokanta ve dükkanlara satılmak üzere, yerel dağıtıcılara ya da pazarda yeniden satmak üzereürünalan satıcılara (resellers) satılmaktadır. Ürünlerin çoğu, satılıncaya kadar pazarda birkaç günkalmaktadır.b. Yarı toptancılar (yerel aracılar): Ufak tefek döküntüler pazarın sonuna 2-3 gün kalıncaya kadarsatılmaz ve bunlar pazar yakınında yerde bazı örtüler üzerinde satılmak üzere yerel aracılar tarafındanalınırlar. Bu arada, kamyoncu aracılar yeni ürün almak üzere giderken, yerel aracılar kalan ürünleriküçük alıcılara satarlar. Yerel aracılar, ürünleri satana kadar aileleri ile birlikte çalıĢırlar. Kamyoncuaracılar pazar için ücret öderken, yerel aracılar ilave ödeme yapmazlar.c. Yerel üreticiler: Yerel üreticiler pazarda belirlenen yerde ürünlerini satarlar.d. Satmak üzere ürün alan satıcılar (resellers) (Küçük pazar yerleri): Bu tip satıcılar doğrudankamyoncu-aracılardan ya da yerel üreticilerden ürün alırlar ve pazarda belirli bir yerde gölgeliklisergiler Ģeklinde dükkanlarını kurarlar. Bu satıcılar ürünlerini ya doğrudan tüketicilere ya da küçükmiktarda ürün alan toptancılara satarlar. Toptan pazarda ürün almada yeniden satıĢ ruhsatı gerekliolmadığı için, satıcılar bisikletlerine yükleyebilecekleri kadar ürün alırlar ve sadece pazar çıkıĢ ücretiöderler. Ücretler, ürünün miktar ve tipine göre ve genelde 0.11-1.10$ arasında değiĢmektedir.Çin’de bir diğer büyük toptancı pazar (Bell Temple Market), sadece üreticiler tarafındanoluĢturulmuĢtur. Bu pazardaki çoğu ürün özel kamyoncular tarafından alınmakta, diğer pazarın aksine35
urada perakende satıĢlar yoktur. Kamyoncular ürün miktar ve değeri üzerinden hesaplanan % 5 (%2pazar idare ücreti,%3 vergi ) pazar ücreti öderler.Orta büyüklükte olan Rice Huller’s Market, küçük miktarlarda tekrar satmak üzere alım yapanlararağmen, büyük ölçüde kamyoncu toptancılara satıĢ yapmaktadır. Bu pazarda %2 idare, %7 vergiolmak üzere toplam %9 oranında ücret ödenmektedir. Pazarda üreticiler ve perakende satıĢlar içinalanlar bulunmaktadır (http://www.saturdaymarket.com).Çin’in en fonksiyonel gıda maddeleri toptancı pazarı “Changshu” olup, Zhitang kasaba yönetimi veZhitang Ekonomik Kalkınma Ģirketince finanse edilerek kurulmuĢ ve yönetilmektedir. 93.000 m 2 alanüzerinde 500 satıĢ yeri ve 503 depoya sahiptir. Pazarda 1200 çeĢit ürün satılmaktadır. Yükleme,depolama, park alanları, finans kurumları, banka, vergi dairesi, kredi kooperatifi, güvenlik birimleri,yönetim kurulu bürosu, haberleĢme ve postahane alanı, ticari ve nakliye ofisler, radyo yayını vesigorta iĢlemleri yer almaktadır. Pazar geliĢimi için ucuz depo ve sabit vergi uygulamasıyapılmaktadır. 204 ulusal yola ve hızlı ulaĢım hattına yakın olan pazarda 800 telefonun yanı sıra, faxgibi haberleĢme araçları ve su gereksinimi için 40.000 ton su sağlanmaktadır. 15.000 m 2 lik parkta 350araç park yeri, 230.000 m 2 lik alan depo yeri ve nakliye merkezi vardır. Pazarda gıda denetimi,sertifikasyon ve standardizasyon gibi daha birçok konuda yatırımcı ve iĢadamları için ölçümleryapılmaktadır.1987 yılında kurulan ve WUWM’un üyesi olan Çin Sebze Pazarlama Birliği de meyve ve sebzepazarını düzenleme ve geliĢtirme, yol gösterme, teknik eğitim, uluslararası iĢbirliği, tarımsal ürünlerindağıtım sistemleri ve pazar oluĢumu hakkında çalıĢmalar yapmakta, ulusal ve uluslararası tarımsalalanlar hakkında bilgi toplama va dağıtma, toplantılar düzenleme, web sitesini oluĢturma, SebzeEkonomisi Dergisi çıkarma faaliyetlerinde bulunmaktadır.4.2.2.2. JaponyaJaponya’da, 1923’de Merkezi Toptan Pazar Kanunu yürürlüğe girmiĢtir. Büyük Kanto Depremindensonra özel pazarların zarar görmesi ile yeni pazar yapım çalıĢmaları hızlanmıĢ ve 1935’te Tsukiji,Kanda ve Kyoto’da toptancı pazar yerleri inĢa edilmiĢ, daha sonra da Ebara, Toshima, Adachi veShokuniku açılmıĢtır (http://www.shijou.metro.tokyo.jp). Kanun Toptan Pazar Düzenleme Yasası ile1971 yılında revize edilmiĢtir. Yeni yasadan sonra da pazarlar kurulmuĢtur. Japonya’da toptanpazarların (bugünkü sistemde) iki özelliği vardır:1.Yerel otorite pazarı kurar ve düzenler.2. ĠĢlem hacmine bakılmaksızın açık artırmaya göre fiyat belirlenir ve sabittir (dünyadatektir).1971 yılındaki Kanunla, toptan pazarlar merkezi, yerel ve diğerleri (düĢük ölçekli) olarak üç sınıfaayrılmıĢtır (Anonymous, 1999): Merkezi pazarlar: Bu pazarlar Tarım Bakanlığının onayı ile ana dağıtım ve tüketimmerkezlerinde (200.000 nüfusa sahip Ģehirler) kurulmaktadır. Bunların kurulmasında yerelotoriteler ve valiler yetkilidir. 1970’li yıllarda 56 ilde 88 merkezi toptan pazar bulunmakta idi.Bunlardan sadece 5’inde meyve ve sebze iĢlem görmektedir (54’ü balık, 19’u çiçek, 10’u etiçindir). Tokyo’daki 9 merkezi toptan pazarda 2,7 milyon ton meyve-sebze iĢlem görmektedir(9,940 ton/gün). Bu pazarlarda en fazla lahana, soğan, turp, mandarin ve portakal ticaretiyapılmaktadır. 1988 yılında Tokyo toptan pazarında çiçek bölümü de açılmıĢtır. 1981 yılında36
- Page 1 and 2: YAġ MEYVE VE SEBZE PAZARLAMA MERKE
- Page 3 and 4: TEġEKKÜRTürkiye tarımında öne
- Page 5 and 6: ĠÇĠNDEKĠLERSayfa NoÖNSÖZ …
- Page 7 and 8: 5.3. Türkiye’de Toptancı Haller
- Page 9 and 10: ġEKĠLLER DĠZĠNĠSayfa Noġekil
- Page 11 and 12: EKLERSayfa NoEk 1. Dünya, AB ve T
- Page 13 and 14: (WUWM) üye, bu ülkelerdeki toptan
- Page 15 and 16: YaĢ meyve üretim miktarındaki ge
- Page 17 and 18: ise % 1,7 düzeyinde gerçekleĢmi
- Page 19 and 20: Türkiye’de 2006 yılına göre,
- Page 21 and 22: Türkiye’nin yaĢ meyve ve sebzed
- Page 23 and 24: Mücadele Teknik Talimatlarına ve
- Page 25 and 26: Ödemeler, Tebliğde belirtilen usu
- Page 27 and 28: ve Ukrayna’dır. Bu pazarların t
- Page 29 and 30: ÇeĢitli aracı ya da kurum-kurulu
- Page 31 and 32: Market fiyatlarında üretici fiyat
- Page 33 and 34: Kooperatifler: Üreticilerin iç ve
- Page 35 and 36: Pazarda hangi dağıtım sistemleri
- Page 37 and 38: Çizelge 9. Dünya Toptancı Pazarl
- Page 39 and 40: Detaylı kayıtları olan toptan pa
- Page 41 and 42: 4.2.1.1 ĠspanyaĠspanya’da topta
- Page 43 and 44: pazarlardaki ürünün %50’sini,
- Page 45: Almanya’daki toptan pazarlara Beu
- Page 49 and 50: Üretici Kooperatifler Üretici Ür
- Page 51 and 52: ulunmak üzere, yedi üyeden oluĢa
- Page 53 and 54: 4367 sayılı Kanun’da asıl ama
- Page 55 and 56: Üretici birliklerine %10 yer tahsi
- Page 57 and 58: kurulmasına izin verilen Mega-Cent
- Page 59 and 60: Çizelge 16. Toptancı Hallerde Ġ
- Page 61 and 62: 2000 yılında mısır, nohut ve yu
- Page 63 and 64: 552 sayılı KHK, yeni kurulacak to
- Page 65 and 66: 6. DEĞERLENDĠRMEDünyada yaĢ mey
- Page 67 and 68: olabilmektedir.7. Türkiye’de ya
- Page 69 and 70: Anonim,2009b. Bitkisel Üretimde Ku
- Page 71 and 72: EKLER60
- Page 73 and 74: Ek 2. Dünya, AB ve Türkiye Meyve
- Page 75 and 76: Ek 4. Dünya, AB ve Türkiye Sebze
- Page 77 and 78: Ek 6. Dünya, AB ve Türkiye YaĢ M
- Page 79 and 80: Ek 7. (Devam) Türkiye’deki Topta
- Page 81: Ek 7. (Devam) Türkiye’deki Topta