YAġ MEYVE VE SEBZE PAZARLAMA MERKEZLERĠ - Tarımsal ...

AB’de de Avrupa Ġmar ve Kalkınma Bankası ve Merkezi Avrupa GiriĢimi kapsamında halleringeliĢtirilmesine yönelik destekler verilmektedir. Türkiye’de bu kapsamda herhangi bir destek yoktur.Hallerin depo, laboratuar ve otomasyona yönelik altyapı eksikliklerini gidermek için çeĢitli desteklergeliĢtirilebilir.5. Üretim potansiyelinin rasyonel bir Ģekilde değerlendirilmesinde üretim ve pazarlamadakieksikliklerin giderilmesi, pazarlama sistemindeki kurumların çağdaĢ teknikleri kullanması vealtyapının geliĢtirilmesine yönelik yatırımların yapılması zorunludur. Kaliteli ürünü modern pazarlamateknik ve araçları ile dünya pazarlarına sunmak gerekmektedir. Sadece üretmek değil, müĢteri odaklıüretimi en uygun fiyatlarla hedef pazarlara ulaĢtırmak esastır.Üreticilerin çeĢitli organizasyonlar içerisinde – örneğin; kooperatif, Ģirket, ihracatçı birlikleri, üreticibirliği- birleĢmeleri pazarda söz sahibi olabilmeleri ve küresel pazarlardaki üretici organizasyonlarınıizlemek ve strateji geliĢtirebilmek için de Ģarttır.YaĢ meyve ve sebze üreticilerinin örgütlenmesinde kooperatifleĢme düzeyi düĢüktür. Buna ilaveten,5200 sayılı Kanunundan sonra 180 adet üretici birliği kurulmasına karĢın, finansal yetersizliklerbirliklerin çalıĢmasına genelde olanak tanımamaktadır.YaĢ meyve sebzede pazarlama sistemleri arasında doğrudan pazarlama ve çeĢitli aracıları yadakurumları da içeren kanallar bulunmaktadır. Bunlar arasında yer alan toptancı haller, yaĢ meyvesebzenin toptan ticaretine olanak sağlayan ve kayıtlı ekonomiye olanak veren pazarlardır. Toptanticaret yapılan hallerin biliĢim teknolojilerinden çok iyi yararlanması, depolama, kalıntı analizlaboratuarları gibi teknik donanıma sahip olması ve uluslar arası (WUWM gibi) kuruluĢlara katılmasıda büyük avantaj sağlayacaktır. Türkiye’de belediyeler tarafından hallerin alt yapısınıniyileĢtirilmesine yönelik yatırımlara gereksinim duyulmaktadır.Sektörde pazarlama zincirinde çok sayıda aracının olması üreticinin yerine getiremediği hizmetleraçısından fayda sağlanırken, diğer yandan da zincirin uzaması pazarlama marjları nedeniyle, tüketicifiyatlarını da artırmaktadır.Ürünler yüksek marjlar ile tüketiciye ulaĢmakta ve üretici emeğinin karĢılığını yeterincealamamaktadır. YaĢ meyve ve sebzede 2008 yılı Eylül-Ekim Ayı verileri örneğinde olduğu üzeremarket fiyatlarında üretici fiyatlarının payı %18-%33 arasında, pazarlama marjı ise %67-%82 arasındadeğiĢmektedir.Pazarlama zincirinde yaĢ meyve ve sebze toptancı halde iĢlem görme oranları düĢüktür. Hallerdealınan bazı ödentiler, hale giriĢi azaltmaktadır. Bazı araĢtırmalarda bu oranın %13-%42 düzeylerindeolduğu ifade edilmektedir.6. Dünya Toptancı Pazarlar Birliği (WUWM), toptan pazar otoriteleri ve gıda konusunda çalıĢanlarınbilgi ve deneyimlerini paylaĢmak için uluslar arası bir platform oluĢturmuĢtur. Birliğe Türkiye’den de4 adet toptancı halin katıldığı 40 üye ülke bulunmaktadır. Birliğe dahil hallerde en fazla yaĢ meyve vesebze iĢlem görmektedir. Türkiye’deki hallerle kıyaslandığında, WUWM’a kayıtlı haller daha büyükölçeklidirler. Bu bağlamda, AB ve diğer ülke toptancı hallerinden örnekler incelendiğinde;Türkiye’deki hallerle ilgili idare açısından benzerlik ve farklılıklar bulunmaktadır. Hallerin idaresindeyerel yönetimler, özel Ģirketler, üretici kooperatifleri, karma Ģirketler, eyalet pazarlama sistemleri55