Download (1339Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

şeklinde yorumlanır. Bu yönelişle bağlantılı olarak ütopya tasavvurunun temelindeinanç sisteminin varlığından söz etmek mümkündür. Çünkü daha önceden Tanrı eliyleyapılmış ve insanlara ödül olarak vaat edilmiş bir bahçe vardır. Bu bahçe yeryüzüneindiğinde ve toplumsal ya da ferdî amaçlar doğrultusundaki yönelişlerle birleştiğindeütopyaya dönüşür. Ütopya kurma ihtiyacı serbest bir alanda hayalleri gerçekleştirme vebaskıdan kurtulma ihtiyacından doğar. İslâm dünyasında ikinci mutluluk alanı asr-ısaadet olarak belirir. Hz. Muhammed’in yaşadığı dönem ideal hayatın bir örneği olarakdeğer kazanır.Bütün bunlarla birlikte genel olarak doğu toplumlarında, özel olarak İslâmmedeniyeti dairesinde gerçek anlamda ütopya türü içerisine girebilecek eserlerdenbahsetmek zor görünmektedir. “Çok zengin kültürel miras bırakan İslâm uygarlığınınhiçbir ütopyaya sahip olmaması çok ilginçtir. Al-Farabi’nin Medinetü’l- Fazıla’sı,Fusul el-Medenî ve Sıyasat-al madıyya’sı, Platon’un cumhuriyet kanunundanetkilenmesine rağmen İslâmî yönetim şekline belki en yakın eserlerdir.” 11 Fakat, bueserler ütopyaya ait bazı özellikler göstermekle birlikte gerçek anlamda birer ütopyaolmaktan uzaktır.Batıda Altın Çağ’ın yanı sıra “Cokaygne Ülkesi” olarak adlandırılan bir halkütopyası vardır. Bu ülke bolluk, tembellik ve sınırlandırılmamış sonsuz hazlarınbulunduğu bir ülkedir. Fransızcada “coquaine”, Almancada “Schlaraffenland”, başkadillerde “Venüsberg”, “Gençlik Ülkesi” diye adlandırılır. Krishan Kumar’ın deyimiyleCokaygne ülkesi “yoksul adamın cenneti”dir. 12 On dördüncü yüzyıl başlarından kalmaİngiliz halk şiirindeki “The Land of Cokaygne” (Cokaygne Ülkesi, 1330) İspanya’nınbatı açıklarında bir ülkedir. 13 Bu ülkede çalışmadan herkesin karnı doyar, yiyeceklerhazırdır. Tek iş eğlenmek, yemek ve içmektir. Bunların da asla sonu gelmez. Yüce AkideŞekeri Dağları 14 ise bunun Amerikan versiyonudur.11 Gülzar Haydar, Şehirlerin Ruhu, İnsan Yayınları, İstanbul 1991, s. 179.12 Age, s. 21.13 Akşit Göktürk, İngiliz Yazınında Ada Kavramı, Adam Yayıncılık, İstanbul 1982, s. 24.14 Anlatıcının bir berduş olduğu “Yüce Akide Şekeri Dağları” isimli anonim şiirde anlatıcı, bir akşam güneşbatarken bir patikadan çıkagelir ve Yüce Akide Şekeri Dağları’na doğru yol aldığını söyler. ‘Uzak memleket’şeklinde tabir ettiği bu yere diğer insanları da davet eder. Bir şaheser olan bu ülkede geceleri deliksiz uyunur,yiyecek çalılarda biter, yük vagonları boştur. Keyif için sigaralar ağaçların üstündedir, hava hep güneşlidir,limonata çeşmesinin başında bülbüller öter. Aynasızların tahta bacak olduğu bu ülkede köpekler zararsız,7