Download (1339Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

İKİNCİ BÖLÜM: TÜRK EDEBİYATINDA ÜTOPYA VE ÜTOPİK ESERLERİNTEMATİK YAPISI (1980-2005)1. Ütopyalarda mekân ve zaman tasavvuru1. 1 . Ütopyalarda mekân tasavvuru ve mekânın kurgulanışıÜtopyaların genel özelliği farklı bir mekânda mutlu yaşama arayışı olarak belirir.Üzerinde yaşanılan ülke yahut yer olumsuz bir görünüm taşıdığı için daha iyi ve güzelyaşamanın mümkün olabileceği bir mekân arayışı sonucunda ütopya ortaya çıkar. Buçerçevede ütopya, ortaya çıktığı ülkenin içinde bulunduğu şartlara alternatif bir mekânve yaşama alanı sunar. Türk edebiyatında 1980 sonrası kaleme alınan ütopyalarınçoğunda alternatif bir mekân, kimi zaman uzaklarda ada veya hayalî bir yer arayışıkendini gösterir. Kimi zaman da bilinen ve yaşanılan çevre içerisinde idealize edilenmekânlarla karşılaşılır. Bazı eserlerde de ütopik mekânlar uzay boşluğunda bir yerdekurgulanır. İnceleme konumuz olan eserlerin mekân bakımından dağılımını şu şekildegösterebiliriz:1. Olay örgüsü adada geçen eserler: Ku-de-ta, Yokistan Tasarısı.2. Olay örgüsü ana kıtada ve adada geçen eserler: Balık İzlerinin Sesi.3. Olay örgüsü uzak bir yerde soyut düzlemde geçen eserler: Taormina, UnutmaBahçesi, Ütopya Mistik Masal Dünyası, Son Masal, Siyah Hatıralar Denizi.4. Olay örgüsü ana kıtada belirli bir ülkede geçen eserler: 2027 Yılının Anıları,Schrödinger’in Kedisi Kâbus, Schrödinger’in Kedisi Rüya, Olgunluk Çağı Üçlemesi,Kumral Ada~Mavi Tuna, İki Yeşil Su Samuru, Yedi Uyuyanlar, Uykusuzlar.5. Olay örgüsü uzayda geçen eserler: Işın Çağı Çocukları.Gülten Dayıoğlu’nun Işın Çağı Çocukları adlı anlatısında mekân unsuruçeşitlilik gösteriyor görünse de anlatımı ve tanıtımı edebî eserin dünyasında sınırlı kalır.Dünya üzerindeki İleri Görüşlüler Ülkesi, bu ülkenin içindeki Bebekler Çiftliği 132 ve“dünya ile mars arasındaki konuma yerleştirilecek” olan tarım küresi 133 başlıca ütopikmekânlardır. İleri Görüşlüler Ülkesi yeryüzündeki diğer ülkelerden farklıdır. Ancakbunda ülkenin özelliklerinin değil içindeki bilim adamlarının etkisi vardır. Yine132 Gülten Dayıoğlu, Işın Çağı Çocukları, Altın Çocuk Kitapları, İstanbul 2004, s. 8.133 Age, s. 27.64