Download (1339Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

kazanırken, ütopyaların gelişmesine bağlı olarak uzay ütopyaları da ortaya çıkmıştır.Mutlu adalar ve mutlu şehirler, bilim kurgunun açtığı yolda uzayda yaşanabilecek mutlumekânlara dönüşmüştür. Ele aldığımız eserlerden yola çıkarak masallardaki mekânalgısından, adalardan, şehirlerden ve uzaydaki yapay gezegenlerden bahsetmekmümkündür. 1980 sonrası ütopyalar farklı mekân görünümlerine sahiptir. BuketUzuner’in Kumral Ada ~Mavi Tuna’sında Türkiye’nin gelecekte nasıl görüneceği, CemAkaş’ın Olgunluk Çağı Üçlemesi’nde dünyanın nasıl bir hale geleceği, GültenDayıoğlu’nun Işın Çağı Çocukları’nda yine uzayda kurulacak yerleşim birimleritasavvur edilir. Mekânlar çoğunlukla teknolojik aygıtlarla, robotlarla donatılanyerlerdir. İnsanın konforu için her ayrıntı düşünülmüştür. Distopyalarda ise kaosortamları mekânlara yansıtılır. Caddeler, sokaklar, ülkeler savaştan çıkmagörünümleriyle tam bir felakettir.Bunun yanında “ada” kavramı postmodern ögeler taşıyan anlatılarda sembolikve metaforik bir öge olarak kullanılmaya devam eder. Ütopyalar adalar üzerinekurulmasa da adanın psikolojik anlamı burada etkin rol oynar. Klâsik ütopyalarda“soyutlanmış, güzel ve huzurlu” bir mekân olan ada, 1980 sonrası ütopik anlatılarındasimge şekline dönüşerek aynı anlamla yaşamaya devam eder. Buket Uzuner’in KumralAda~Mavi Tuna’sında ada bir kadın ismidir. Ancak “huzur, sevgi ve mutluluk”anlamlarıyla bir metafora dönüşür ve soyutlanmışlığıyla kadın ve anneye açılan biranlam tabakasına kavuşur. Diğer yandan Latife Tekin’in Unutma Bahçesi’nde adanınyerini bahçe alır. Fakat bahçe ada fonksiyonunu üstlenir. Armağan Ethemoğlu’nun SonMasal’ında yine soyutlanmış, Kaf Dağlarında olduğu söylenen masalsı kurguya sahipmekân algısıyla karşılaşılır.Ele aldığımız ütopyalarda sıradan özelliklere sahip insan tipinden olağan üstünitelikler taşıyan gelişmiş insana kadar farklı roman kişileriyle karşılarız. Ütopyadançok distopyayla teması olan edebî eserlerde klâsik ütopyalardaki karikatürize edilmişinsan tipinden bilim ve teknolojinin hem sahibi hem de esiri olan ileri çağın insantipiyle karşılaşırız. Bir çocuk romanı olan Gülten Dayıoğlu’nun Işın Çağı Çocukları’ndaerkek bebekler “dâhi seviyesinde zeki”lerdir. Yine Buket Uzuner’in “Balık İzlerininSesi” romanında seçilmiş kişiler üstün özellikleriyle anlatıya girerler. Buna karşın ÇetinAltan’ın “2027 Yılının Anıları” adlı eserinde gelecek kurgusuna rağmen günümüzinsanının izdüşümleri vardır. Modernize edilmiş bir masal olan Armağan182