PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

Të gjitha intervenimet me lidhjet, që duhet të ruhen, pas
tharjes duhet t’i lihen libërlidhësit të specializuar për konservimin
e lidhjeve të vjetra.
SHPËTIMI I FOTOMATERIALIT
Negativi ose pozitivi i filmit të lagur (zhytur) në ujë nuk
duhet të thahet, por ashtu i lagur duhet të dërgohet në fotolaboratorin
më të afërt, ku pastaj lahet dhe thahet nga
eksperti.
Nëse filmat pas larjes janë tharë, nuk duhet të ndahen
ose të intervenohet në ta, por duhet të dërgohen në laborator.
Mirëpo, mund të ndodhë që kurrsesi nuk mund të shpëtohen,
pa marrë parasysh në profesionalizimin e atyre që
punojnë.
Filmat, me të cilët është fotografuar e që janë të pazhvilluar,
është vështirë të shpëtohen, por nëse janë të vlefshëm
duhet të provohet shpëtimi i tyre në laborator.
Fotografitë e dëmtuara nga uji duhet t’i vendosim në një
enë me ujë, në temperaturë dhome dhe të shpërlahen disa
herë. Tharja bëhet në letër të thatë thithëse, ose në aparat
për tharjen e fotografive. Këtë punë është mirë ta kryejë
fotografi profesionist.
Trajtimi është i njëjtë si për fotografitë bardh e zi, ashtu
edhe për fotografitë me ngjyra. Materiali fotografik nuk
duhet të ngrihet, sepse dëmtohet. Mirëpo, për shkak të
mykjes, është mirë që ky material të ruhet në temperaturë
të ulët.
Gjatë vërshimit, nëse pllakat e gramafonit janë deformuar
dhe janë gërvishur, nuk do të rregullohen. Mirëpo,
nëse nuk janë dëmtuar, por vetëm janë zhytur në ujë, ato
114
mund të rregullohen me ujë të distiluar, të cilit i janë shtuar
edhe 1% agjensa ajonikë. Kjo tretje mund të vendoset
me brushë, e cila ka mundësi ta mënjanojë zhytjen me
lehtësi. Pas kësaj, lahen me detergjent dhe shpërlahen mirë
me ujë të distiluar. Thahen ngadalë në temperaturë dhome.
Kasetat e magnetofonit dhe të videos, që janë vërshuar,
duhet të lahen me ujë të pastër dhe të vendosen në terren
pa ngrohje. Pos kësaj, me kujdes duhet të mbështillen dhe
të shikohen mirë nëse ka mbetur ndonjë materie, që pengon
emetimin e zërit ose të fotografisë, sepse gërvishtjet e
shiritit kurrsesi nuk rregullohen.
SHPËTIMI I MATERIALIT PAS ZJARRIT
Si masa mbrojtëse pas zjarrit janë:
shuarja e zjarrit;
ftohja e pjesëve të nxehura të ndërtesës (ftohja
vetvetiu bëhet pas 6-36 orëve) dhe
pasi të hapen raftet e mbyllur (metalik) duhet të
kemi aparat për shuarjen e zjarrit në dorë.
Dokumentet e djegura dhe pjesët e tjera të djegura duhet
të mbetet në rafte, derisa të sigurohet puna sistematike për
mbrojtjen e tyre. Raftet duhet t’i vendosim, me kujdes, në
vend të sigurtë, të mbrojtur nga rrymat e ajrit, nga lëvizja
etj.
Nëse materiali mund të blihet, atëherë nuk është i nevojshëm
restaurimi i tij. Mirëpo, nëse është në pyetje materiali
i vjetër, i shtypur apo i shkruar me dorë, duhet të merren
masa të mëtutjeshme konservuese.
Teksti nuk mund të lexohet, pasi që ngjyra e karbonit
kryesisht absorbon rrezet ultra dhe infra të kuqe. Për
115