PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

Mënyra bakteriologjike: Bëhet përmes mikroorganizmave,
të cilët janë të padëmshëm për njeriun, por eliminues
për brejtësit.
NDARJA E FLETËVE TË NGJITURA
Fletët e letrës të ngjitura thjesht, me ngjitës ose me
tutkall, nëse qëndrojnë një kohë të gjatë në një vend të
lagështë ndahen, sepse ngjitësi i letrës e thithë lehtë
lagështinë dhe e shkakton ndarjen e fletëve.
Ndarja e fletëve mund të bëhet edhe nëse në letër zhvillohet
myku, sepse metabolizmi i mykut dhe i mikroorganizmave,
në lagështi krijon kushte për t’u shkoqur fletët.
Lagështia e ajrit në biblioteka shkakton ndarjen e
fletëve të letrës dhe të pergamenës.
Ekzistojnë shumë mënyra që të ndahen fletët e të mos
dëmtohen.
Nëse fletët nuk janë të ngjitura mirë, atëherë me një
gjilpërë pa maje ose një shkop me maje të rrumbullakët,
veprohet në vendet ku janë ndarë fletët dhe vazhdimisht
mund të ndahen fletët e ngjitura. Nëse kjo nuk ka sukses,
atëherë duhet të laget pjesa, ku janë të ngjitura fletët dhe
pastaj ato ndahen lehtë.
Një mënyrë tjetër e ndarjes së fletëve të ngjitura nga
lagështia është:
me rritjen e lagështisë me ujë dhe
me avull uji.
Me rritjen e lagështisë me ujë: në anën e sipërme dhe
të poshtme të fletëve të ngjitura vendoset letër thithëse, e
lagur me ujë, dhe nën të, një leckë po ashtu të lagur me ujë.
68
Me avull uji: libri vendoset në komotë të mbushur me
avull uji në një temperaturë të ngritur, ku qëndron 24 orë,
për ta thithur lagështinë, pastaj me shkop ose me gjilpërë
ndahen fletët. Nëse mbeten fletët e ngjitura, kjo procedurë
përsëritet derisa të ndahen mirë të gjitha fletët.
Te lidhjet e forta dhe pjesë të tjera të grafikës, ndarja e
fletëve të ngjitura bëhet me zhytje të thjeshtë në ujë të ftohtë
ose të ngrohtë. Nëse nuk ka sukses duhet ta bëjmë
shkoqjen e kartonit. Nëse edhe kjo nuk ka sukses, atëherë
grafika është dëmtuar shumë dhe këtë punë konservatori e
merr dhe e punon me kujdes.
Ekziston edhe një mënyrë tjetër e ndarjes së fletëve të ngjitura
ndërmjet veti dhe e pjesëve të tjera të letrës, të tekstilit etj.
Në këtë rast ngjitësi nuk është i përzier me ujë, por konservatori
këtë punë duhet ta bëjë në mënyrë profesionale.
Si zgjedhje të përkohshme shpesh e vendosim ngjitësin
sintetik, por kjo nuk është zgjedhje e mirë. Në praktikë,
nëse duam ta largojmë këtë ngjitës, fleta duhet të laget
mirë, në mënyrë që ngjitësi sintetik të largohet dhe të mos
mbeten shenjat e tij. Shpesh, shenja hiqet, por nganjëherë
edhe mbetet, e kjo varet nga lloji i ngjitësit sintetik dhe
lloji (kualiteti) i letrës. Duhet të kemi kujdes, sidomos aty
ka shkronja.
PASTRIMI MEKANIK
LARJA, ZBARDHIMI DHE MËNJANIMI KIMIK I NJOLLAVE
Pastrimi mekanik bëhet me brushë dhe me leckë. Larja
duhet të bëhet me ujë të ftohtë, me ujë të vakët, me sapun
dhe me përzierje të posaçme për larje.
69