PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

herë, para përdorimit, duhet të përzihet. Për shkak të vetive
higroskopike karboksi metilceluloza duhet të ruhet në vend
të mbyllur mirë (në enë). Nëse ruhet në lagështi të madhe,
para përdorimit duhet ta thajmë, ose sasinë e duhur, duhet
ta rrisim në raport me lagështinë.
FORCIMI ME METILCELULOZË (ETER METILIK I CELULOZËS)
[C 6H 70 2 (OH) 2OCH 3] n
Metilceluloza është një komponim organik në formë të pluhurit
amorf, granuloze dhe si produkt fijezor. Është materie pa ngjyrë
dhe pa erë, që bymehet në ujë dhe jep tretësirë koloidale.
Përfitohet nga celuloza e drurit ose e pambukut dhe përdoret si
koloid mbrojtës për përgatitjen e tretësirës si lëndë ngjitëse.
Tretja e saj dallon në ujë, varësisht nga shkalla e
polimerizimit dhe shkalla e ndërrimit. Disa forma të metilcelulozës
treten vetëm në tretës organik.
Kimikisht është materie inerte, e qëndrueshme në
ndriçim dhe ndaj mikroorganizmave, varësisht nga shkalla
e polimerizimit. Ndizet me vështirësi. Filmat e fituar nga
metilceluloza janë të pangjyrë, të tejdukshëm, elastik dhe
të fortë. Mund të plastifikohen me glicerinë, gliko dhe
polialkoolet e tjerë. Për forcimin e letrës shërben metilceluloza
100% e përzier me ujë me tretje 1%, pa shtesë
(përzierje) acidike ose bazike. Është ngjitësi më i përshtatshëm
dhe më i padëmshëm, që mund të përdoret tani.
FORCIMI ME POLIAMIDE
Të gjitha poliamidet emërohen me një emër - najlon.
Për konservimimin e letrës përdoret të ashtuquajturit
“najlon i tretur” (i shkrirë)”.
78
Ka shumë lloje të najlonëve dhe të gjithë janë të tretshëm
në metanol dhe etanol (alkool etilik dhe metilik), por
janë shumë të qëndrueshëm ndaj tretësve të tjerë. Mund të
shfrytëzohet për gazeta dhe materiale të tjera të shtypura,
në përqendrime të ndryshme (deri 5%).
Mbrojtja që siguron najloni ka vendosje sipërfaqësore
dhe ka këto veti parësore:
është fleksibil;
e forcon letrën;
është rezistent në grisje (nuk vjetërohet për një
kohë të gjatë);
kur të përdoret prodhimi, që na përgjigjet, nuk ka
shkëlqim të pakëndshëm;
në rast nevoje mund të largohet me alkool.
Mund të përdoret edhe si spërkatës, për ta lyer fletën me
brushë ose me zhytjen e saj në tretje, si dhe në tretësit e
tjerë për forcim.
Përgatitja e tretjes 5% të najlonit:
Merren 50 gr pluhur najloni me 1 000 ml tretës Calkool.
Kjo përbërje përzihet dhe nxehet në banjë ujore deri në
temperaturë 40 0C derisa pluhuri të tretet. Këtë tretje e
lëmë të qëndrojë disa ditë, që të kullohet dhe pastaj kalon
në gjendjen Gel. Më pas me ngrohje, deri në 40 0C, prapë
mbetet në gjendjen Gel.
FORCIMI ME MJETE TË TJERA
Për të punuar, për forcimin e letrës, me mjete të tjera,
pos këtyre që janë universale, duhet përgatitje speciale dhe
të merren për bazë shumë faktorë.
79