PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

se ngjyra është e tretshme në ujë dhe një ngjyrë e tillë
duhet të mbrohet me një solucion acetat celuloze, e pastaj
lihet të thahet para se të zhytet fleta në ujë.
Neutralizimin e bëjmë me karbonat kalciumi, i cili është
si pluhur i bardhë, mirëpo ne në rastin tonë përdorim oksid
kalcumi.
PËRGATITJA E TRETJES SË HIDROKSIDIT TË KALCIUMIT
Në një elermajer qelqi ose në ndonjë material rezistent
në alkalie vendosen: 225 gr CaO dhe i shtohet 1l H2O dhe
lihen për 20 min që të treten mirë, pastaj duke e përzier me
lugë druri derdhet në një enë 20 litërshe, në të cilën më
parë janë vendosur 15 l ujë të ftohtë dhe lihet të qëndroj 20
min. Kur tretja të kthjellet, atëherë merret dhe dekantohet
dhe kjo tretje e përfituar përdoret për neutralizim.
Fundërrina që mbetet mund të përdoret edhe afro 20 herë,
mirëpo ena në të cilën është përgatitur tretësira duhet të
zbrazet plotësisht dhe të pastrohet mirë, së paku një herë në
muaj.
Fletët vendosen me kujdes në ujë (nëpër vaska speciale),
ku do të qëndrojnë 20-30 min, varësisht se sa janë të
ndotura dhe fërkohen
lehtë, me dorë ose me
brushë, si dhe u
tërhiqen skajet. Pasi të
qëndrojnë 20-30 min,
fletët kapen në skajet e
padëmtuara dhe
ngadalë kthehen në një
anë të skajit, që të kul- Procesi i neutralizimit - larja e fletëve
74
lohet uji, pastaj qiten mbi dy letra thithëse dhe kështu
vazhdohet derisa të mbarojnë të gjitha fletët e neutralizuara.
PËRGATITJA E TRETJES SË HIDROKARBONATIT TË KALCIUMIT
Ecuria e punës: Në një enë 20 litërshe vendosen 225 gr
karbonat kalciumi dhe mbushet me ujë. Pastaj, përzihet
dhe qëndron afro 20 min. Në këtë përzierje futet CO2 si
gaz (CO2 sigurohet në boca sikurse butani gaz) dhe prap
vendoset të qëndrojë 20-30 min.
Futja e CO2 duhet të bëhet çdo herë para se të punohet.
Tretësirën e përgatitur e përdorim për neutralizim, ku
dokumenti zhytet në tretësirë në një enë për 5-10 min.
Nëse dokumenti është i dobët, vendoset në rrjeta bronzi
ose najloni, për 5 -10 min dhe qitet në enë. Në mënyrë të
njëjtë bëhet edhe neutralizimi i materialit, të cilin nuk
mund ta zhysim në ujë drejtpërdrejt. Por, këtu veprohet me
tretës organik, në vend të tretësirave të lëngëta si më parë.
Pas larjes, fletët e neutralizuara vendosen nëpër letra
thithëse, si më parë. Pas 1-2 orë ndërrohen letrat thithëse
dhe këto vendosen në shtypës (presë), ku do të qëndrojnë
24 orë, që të rrafshohen mirë. Në qoftë se ngjitet ndonjë
pjesë e letrës thithëse ajo mund të hiqet duke e fërkuar
ngadalë me gomë, ndërsa nëse ngjitet më shumë ajo mund
të hiqet vetëm nëse qëndron një kohë të gjatë në ujë, për dy
ose tri ditë.
Një mënyrë tjetër e neutralizimit me amoniak nuk është
efikase, sepse ka veprim të shkurtër dhe nuk jep rezultate
të kërkuara.
75