PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

het (të mos mbeten kokrra), e pastaj përdoret për restaurim
me dorë. Kjo masë e përgatitur duhet të ruhet me kujdes,
sepse mund të prishet lehtë me rritjen e temperaturës.
PËRGATITJA E NGJITËSIT NGA METILCELULOZA
Përgatitja e këtij ngjitësi bëhet lehtë. Merren 5 gr
metilcelulozë dhe vendosen në enë qelqi, shtohen edhe 100
ml ujë të ftohtë dhe përzihet mirë, që tretësira e përgatitur
të jetë sa më homogjene.
Metilceluloza përdoret si ngjitës vetëm për ngjitjen e letrës.
Këto dy lloje të ngjitësit (me niseshte dhe me metilcelulozë)
përdoren për restaurimin me dorë dhe janë mjaft
efikas, sepse edhe pas restaurimit, eventualisht, nëse ndodh
ndonjë gabim, procesi është reversibil.
RESTAURIMI ME DORË
Për t’u restauruar dokumentet ose librat nuk mjafton që
të përforcohen me letër japoneze dhe ngjitës. Detyra
kërkon një njohje të thellë të materialeve që do të restaurohen
dhe njohje të proceseve të ndryshme të riparimit, të
cilave iu është nënshtruar më parë materiali dhe që do t’i
bëhen tani. Gabimi më i vogël në punë, i ndërmarr pa një
njohuri paraprake, të natyrës së problemit, mund të kthehet
në dëmtime të pariparueshme ose edhe në humbjen e plotë
të dokumentit. Mund të bëhen lehtë dëmtime, duke përdorur
një teknikë jo të mirë të restaurimit, duke u ngutur në
punë, ose duke përdorur lëndë me përmbajtje të panjohur
dhe me qëndrueshmëri të pasaktë.
82
Gjatë restaurimit nuk duhet të ndryshohet teksti dhe as
dëmtohet.
Restauruesi duhet të jetë në dijeni të përdorimit të metodave
të ndryshme të riparimit, si dhe të materialet që do t’i
përdorë. Duhet t’i njohë materialet që janë përdorur në të
kaluarën: letrën, ngjyrën, pergamenën, lëkurën, pëlhurën,
fletët e palmës, kartonin, filmat, lëndët plastike etj., që
mund të përdoren edhe sot, në raste të caktuara, e patjetër
gjatë restaurimit. Për më tepër, duhet të dijë se cilat janë
aftësitë e tyre në ruajtje dhe qëndrueshmëria e tyre në
kushte të ndryshme të ruajtjes dhe përdorimit.
Varësish nga lloji i dëmtimit bëhet edhe restaurimi. Në
qoftë se kemi për ta restauruar vetëm një pjesë të vogël të
fletës, atëherë në tavolinën për restaurim e ndezim dritën.
Varësisht se çfarë ngjyre ka letra ose çfarë trashësie ka,
bëhet edhe përzgjedhja e letrës japoneze ( ekzistojnë
shumë lloje të letrave japoneze që përdoren për restaurim).
Prerja e letrës japoneze për restaurim, bëhet mundësisht
1mm më tepër, sesa letra është e dëmtuar. Ka raste kur
fleta është shumë e dëmtuar dhe bëhet restaurimi i tërë
fletës.
Materialin e dëmtuar rëndë nuk mund ta punojnë (rregullojnë)joprofesionistët.
Nëse materiali mund
të blihet (pra gjendet në
shitje), është më mirë të
zëvendësohet, sepse në
shumë raste kur materiali
gjendet në treg, nuk
ia vlen që të konservohet.
Libri i restauruar me dorë
83