PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

Nëse vendoset të punohet (restaurohet), ai material
duhet t’i besohet dikujt, që e kryen punën mirë.
RESTAURIMI I DOKUMENTEVE TË SHKRUARA VETËM NË NJËRËN ANË
Ecuria e punës:
Në xhamin e tavolinës konservuese vendoset letra e pëlhurës
dhe mbi të letra e lagur, e cila do të restaurohet, e lyer
me ngjitës amidoni. Letra laget me shpuzë, duke filluar
nga mesi kah skajet, për t’i ikur rrudhosjes së fletës. Me
përdorimin e letrës së lagur parandalohet rrudhosja e letrës.
Letra që restaurohet, gjithashtu, laget dhe lyhet me ngjitës
në anën e pastër, të pashkruar, ashtu që letra e lyer kthehet
teposhtë, pastaj mbulohet me letër dhe drejtohet me shpuzë
të lagur mbi letër me dyllë (pëlhurë), ose mbi polietilen
(najlon). Ngjitësi i tepërt shtypet me falkobajn, ndërsa letra
me dyllë (pëlhura) ngjitet.
RESTAURIMI DUKE I HOLLUAR SKAJET
Kjo metodë përdoret për rregullimin e librave të vjetër,
të shkruara në letër të trashë, te të cilët dëmtimet nuk janë
nëpër tekst.
Ecuria e punës:
Në xhamin e tavolinës vendoset fleta e dëmtuar dhe
dëmtimi mbulohet me sasi të madhe të letrës japoneze,
mundësisht të ngjashme me atë që është dokumenti. Ndizet
drita e tavolinës restauruese dhe mbulohen kornizat. Me
dritë të ndezur, në linjën që është e shënuar, prehet pjesa që
ngjitet. Pjesët e skajshme të dokumentit dhe pjesa që shto-
84
het hollohen me skalpel, sikurse te përforcimi i lëkurës,
pastaj lyhet me ngjitës amidoni dhe ngjitet. Në fund, dokumenti
shtypet me peshë (vendoset në presë). Nëse libri ka
shumë fletë të dëmtuara duhet të zgjidhet (prishet lidhja),
kurse nëse libri nuk ka shumë fletë të tilla, nuk ka nevojë
të zgjidhet.
TË DREJTUARIT E DOKUMENTIT
Me hekurosje i rregullohet pamja dokumentit. Ka
shumë mënyra të hekurosjes dhe kjo varet nga lloji i dokumentit,
kualiteti i letrës, ngjyra me të cilën është shkruar
ose shtypur etj. Shumë shpesh bëhet shtypja me pajisje të
ndryshme shtypëse:
shtypëse për libërlidhje, që mund të jetë e dorës
dhe elektrike;
shtypëse pneumatike dhe
shtypëse hidraulike.
Letrat që hekurosen duhet të jenë relativisht të lagura.
Nuk bën të jetë letra shumë e lagur e as shumë e thatë,
sepse nuk drejtohet.
Mënyra më e mirë për ta lagur letrën është shpuza e
lagështë, e cila duhet të lëshohet dhe të ngrihet nga dokumenti
ngadalë, e kurrsesi të fërkohet me shpuzë nëpër
dokument.
Nëse dëshirojmë ta shtypim (drejtojmë) dokumentin, që
është me ngjyrë, duhet që nën dokument dhe mbi të të vendosim
nga 2-3 fletë të thata, si dhe nga një letër thithëse.
Kështu, nën shtypje të lehtë, letra e merr lagështinë. Në
këtë mënyrë duhet që të futet lagështia edhe në fletët e
dëmtuara rëndë.
85