PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

Acetoni e dëmton shëndetin e punëtorit, andaj duhet
pasur kujdes gjatë përdorimit. Duhet të punohet me dorëza
plastike, si dhe hapësira e punës duhet të jetë e ventiluar
mirë.
Sasia e lejuar e acetonit në ajër disa orë, në ambient të
mbyllur, është 500 pjesë aceton në 1 000 000 pjesë ajër në
vëllim.
Laminimi, zakonisht, bëhet te fletët që janë shumë të
thyeshme, për shkak të shtimit të aciditetit, e që varet nga
kushtet, në të cilat ka qëndruar ai libër, por edhe nga
kualiteti i letrës.
LAMINIMI ME DORË
Një lloj tjetër i laminimit, më i thjeshtë, por që është
mjaft i përshtatshëm është edhe laminimi me dorë. Mirëpo,
në këtë rast i përdorim letrat japoneze të ashtuquajtura
bifiks e sereks.
Merret materiali që do të laminohet, vendoset letra
japoneze, e cila shërben edhe si ngjitës, pastaj mbi të vendoset
letra që laminohet, më pas letra japoneze dhe në fund
fare letër tefloni. Kjo drejtohet me ujti të nxehtë, pastaj
futet në presë (peshë) që të rrafshohet. Letrat japoneze të
përdorura, mundësisht, duhet të jenë të madhësive të njëjta,
rreth 2 cm më tepër se materiali. Po ashtu, edhe dy letrat
e teflonit në anën e sipërme dhe të poshtme duhet të jenë të
gjatësive të njëjta. Nuk duhet të qëndrojnë gjatë në presë.
Kur t’i heqim nga presa, e largojmë letrën e teflonit dhe e
fillojmë laminimin në anën tjetër të materialit. Laminimi
në anën tjetër duhet të bëhet pasi është ftohur pak faqja e
mëparshme e laminuar.
94
Kartoni i kopertinës, mundësisht, duhet që të jetë pa
acid (acid-free).
Vjetërsia e letrës dallohet në bazë të vijëzimeve që vërehen
në dritë e që quhen vijëza ujore.
DELAMINIMI
Delaminimi bëhet me alkool etilik 96 % (etanol). Ky
është proces i kundërt me laminimin. D.m.th. heqja e folies
së laminuar nga materiali.
Folia mënjanohet lehtë nga acetati i celulozës me aceton,
në temperaturë dhome. Nevojitet vetëm sasi e madhe
acetoni dhe kohë e gjatë derisa ajo të thahet. Foliet nga
acetati me shtresë ngjitësi (folia e ngjitur për dokument)
ndahet më lehtë, më shpejt dhe me më pak aceton. Kurse,
polietileni nuk mund të ndahet në temperaturë dhome. Ai
tretet në temperaturë afro 70 gradë p.sh: me toluol, benzol,
dekalin etj.
Delaminimi nuk është proces i dëshirueshëm, sepse
materiali dëmtohet. Çdo ndarje e folies e dëmton tekstin,
sepse gjatë ndarjes ajo merr me vete një pjesë të tij.
LIDHJA E LIBRIT
Rregullat që vlejnë për konservimin e fletëve të librit,
vlejnë edhe për konservimin e lidhjes së librit (nëse vendoset
të rregullohen, atëherë duhet pasur parasysh vlerën
historike të lëndës që konservohet). Megjithatë, nuk është
e njëjtë, sepse jo gjithmonë konservojmë libra me vlerë.
Në bibliotekë duhet konservuar edhe librat që përdoren
shpesh. Prandaj, për librat me vlera kulturore duhet të për-
95