PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

anët e librit duhet që ngjitësi të jetë terur, në mënyrë që tyli
të pritet lehtë me brisk. Prerja bëhet në shpinë të librit dhe
në të gjitha pjesët anësore të tij, ku bëhet hapja e fletëve.
Te librat e rrallë nuk guxon të bëhet prerja, sepse duhet të
ruhet origjinaliteti i tij.
Më pas, në shpinën e librit e bëjmë një gjysmërreth, për
shkak që libri të hapet me lehtësi dhe të jetë më i qëndrueshëm.
Në këtë mënyrë bëhet ajrosja e shpinës së librit.
Pastaj, ky gjysmërreth matet me milimetër, ku dimensionet
duhet të jenë të sakta, për ta bërë mandej rregullimin e kopertinave.
Kartoni që nevojitet për rregullimin e kopertinave duhet
të ketë pH neutrale dhe të jetë 24 gr për libër, ndërsa 26 gr
për gazeta dhe revista.
Kartoni i shpinës së librit ngjitet në fletë të bardhë me
pH neutrale me nga 6 mm hapësirë, në të dy anët, mirëpo
hapësira varet nga trashësia e librit. Po ashtu, edhe kartoni
i anëve duhet të jetë nga 5 mm më tepër sesa fletët e librit.
Qefallari i vendoset librit në të dy anët e shpinës së tij,
me madhësi të njëjtë me të. Pastaj, vendoset një letër me
material të hollë, e ashtuquajtur
hizel, e cila
ngjitet në një anë të
shpinës, ku më pas
kthehet dyfish. Përmes
saj bëhet ajrosja e librit.
Pastaj përgatisim
mbështjellësin e kopertinës
nga pëlhura, nga
skaji (imitim i lëkurës)
ose lëkura. Kjo duhet të
jetë me madhësi 1 cm Vendosja e qefallarit
128
më e madhe sesa kartoni i kopertinës. Mandej, e lyejmë
mbështjellësin nga lëkura, të cilin më parë e kemi holluar
(sepse nuk mund të ngjitet). Pastaj, mbështjellësi vendoset
në kopertinë, të cilin duhet rrafshuar mirë me duar, për të
mos mbetur ajër brenda. I prejmë qoshet në të katër anët,
duke i rrahur nga pak me çekan, që të ngjiten më mirë.
Mbështjellësin e kopertinës e kthejmë në gjysmërreth,
sikurse te shpina e librit. Pastaj, e lyejmë shpinën e librit
dhe presim derisa të teret ngjitësi 8 , mandej i lyejmë të dy
sipërfaqet anësore të librit dhe e ngjesim në njërën anë për
këmishëz dhe në anën tjetër për karton. Tani, librin e fusim
në shtypës (presë) të qëndrojë, së paku 10 min, derisa të
ngjitet këmishëza për kopertinë. Pasi ta heqim nga presa,
me falkobajn rregullojmë falcin (falci rregullohet në mes të
shpinës dhe dy kapakëve), për ta ndihmuar hapjen më të
lehtë të librit 9 . Shfletohet kopertina dhe fletët pastaj
shtypen me falcobajn në të dy anët e librit (para dhe prapa).
Tani, libri është i gatshëm për përdorim.
Përveç përgatitjes së kopertinave, rëndësi të veçantë ka
edhe përgatitja e shkronjave (emri i librit, i revistës, viti i
botimit etj.), që shkruhen në kopertinë. Rregullimi i të
cilave bëhet në këtë mënyrë:
Shkronjat metalike radhiten në folie alumini, e cila nuk
e pranon lagështinë. Mirëpo, gjithsesi duhet të qëndrojë në
temperaturë konstante. Pasi të ngrohen shkronjat e radhitura
futen në presë dhe shtypen mbi kopertinë të librit
(d.m.th. folie + titulli me shkronja). Shih foton nr.10.
8 Në këtë rast e përdorim ngjitësin e ashtuquajtur Liberkoll, i cili para përdorimit
tretet në ujë të thjeshtë dhe të ftohtë
9 Kjo ecuri e punës është paraqitur në fotografi.
129