PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

xhelatinës 1:1;
amidon 1:0.05 deri 1: 0.1;
karboksi metilcelulozë 1:0.1 deri 1:0.2 ;
PV ( polivinil acetati ) 1:1 deri 1:1.5
duke llogaritur penjëzat e tharë (ngjitës i thatë, që shtohet).
Në bazë të fortë që nuk e lëshon tretjen, vendoset pëlhurë
që e thith mirë ujin, pastaj vendoset gazë e hollë
mëndafshi dhe në të fleta që restaurohet. Edhe fleta e
mëndafshit laget që të mbahen fortë njëra fletë me tjetrën.
Masa e përgatitur, në sasi të vogla, shtohet në vendet ku
mungojnë pjesë të fletës, te rrafshimet eventuale ato rregullohen
me falkobajn (është vegël e ashtit të elefantit), që
na shërben për rrafshimet e vogla, që mund t’i bëjmë në
fletë. E tëra mbulohet me gazë të hollë pëlhure, pastaj me
sipërfaqe kartoni dhe vendoset në presë (shtypës) 2–3 min
derisa të largohet uji. Pastaj fleta thahet ndërmjet letrave
thithëse dhe shtypet me presë, si zakonisht.
Fletët me tekst duhet të punohen në këtë mënyrë ose
para se të punohet duhet të fiksohet teksti me mjete të
patretshme në ujë.
Me këtë metodë humbim më shumë kohë sesa me
metodën e restaurimit të mekanizuar. Para së gjithash, kjo
metodë jep rezultate të mira në vendet ku nuk ka aparate
dhe ku nuk ka shumë dokumente të rregullohen.
KONSERVIMI ME FOLIE SINTETIKE
Pas viteve ’50-të u lajmëruan shumë materiale të reja
sintetike me veti të tilla fizike dhe kimike, të cilat nuk i
hasim në asnjë material natyral. Përpos kësaj, përbërja
88
natyrore e tyre, kur u shtohen materie të ndryshme dhe
sipas nevojës ndërrimi i tyre, është një ndryshim i madh
pozitiv. Shumë nga këto materiale kanë gjetur përdorim të
madh në konservim dhe në restaurim të materialit bibliotekar
dhe atij arkivor. Kur të punojmë me materie të
tilla, para intervenimit, konservatori duhet të ketë kujdes të
veçantë. Asnjë nga materialet nuk duhet të përdoren nëse
nuk dihet përbërja e tyre dhe veprimi i tyre.
Duhet të kemi kujdes, sepse mund të ndodhë që materiali
i ndryshëm, kimikisht të ketë emër të njëjtë tregu dhe të
ketë përmbajtje
tjetër, pra mund të ndodhë që firma ta ndërrojë përbërjen
e materialit, pa e ndërruar emrin.
Mbrojtja e dokumenteve dhe e librave me ndihmën e
folieve sintetike mund të bëhet në dy mënyra:
Ngjitja e folies në dokument me ndihmën e temperaturës
së ngritur ( të lartë );
Shtypja dhe ngjitja me ndihmën e ngjitësve specialë.
Shkalla e mbrojtjes kimike, fizike dhe biologjike e
dokumentit varet nga lloji i folies, i vetive fizike dhe
kimike të saj, si dhe nga qëndrueshmëria biologjike.
Deri tani janë përdorur materiale të ndryshme.
Me bazë polivinilkloridi (PVC):
• Mikrofilia;
• filonoluks dhe
• genoterm.
• Me bazë polistiroli:
• Trolitul;
• Gelofolia etj.
• Me bazë celuloze:
• Nitroceluloza;
89