PDF - Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës

Tharja e fletëve me letër thithëse Tharësja e fletëve
rastin e neutralizimit të thatë, reagon me acide që krijohen
dhe në këtë mënyrë krijohen kushte që ngadalësohet
vjetërsimi natyral letrës.
Pas neutralizimit bëhet vendosja e fletëve në letër
thithëse, pastaj në tharëse të dokumenteve, e më vonë vendosen
në presë për rrafshim.
Nëse pas këtij procesi në letër shihen njolla, që nuk janë
hequr deri më tani, atëherë mund të bëhet edhe zbardhja e
tyre me mjete kimike. Mirëpo, kjo bëhet vetëm nëse është
shumë e domosdoshme.
RESTAURIMI ME DORË
Para restaurimit, çdo herë e bëjmë përgatitjen e ngjitësit
nga niseshteja. Përveç ngjitësit nga niseshteja (amidonin)
ose e përdorim edhe metil celulozën 7 .
7 Përgatitja e ngjitësit për restaurim me dorë është përshkruar hollësisht në
kapitullin e konservimit
122
Për t’i restauruar dokumentet ose librat nuk mjafton që ato
të përforcohen vetëm me letër japoneze dhe ngjitës. Detyra
jonë kërkon një njohje të thellë të materialeve që do të restaurohen.
Gjithashtu, kërkohet edhe një njohje e mirë e proceseve
të ndryshme, të cilave iu janë nënshtruar më parë materialet
dhe që duhet t’u nënshtrohen tani. Gabimi më i vogël, pa njohuri
paraprake të problemit, mund të shkaktojë dëmtime të
pakthyeshme, ose edhe humbjen e plotë të dokumenteve.
Duke përdorur një teknikë joadekuate të restaurimit lehtë
mund të bëhen dëmtime, p.sh. duke u ngutur në punë, duke përdorur
lëndë me përmbajtje të panjohur dhe me afat të skaduar.
Gjatë restaurimit, teksti duhet ta ruajë origjinalitetin,
nuk duhet ndryshuar dhe as dëmtuar.
Restauruesi duhet të ketë njohuri rreth përdorimit të
metodave të ndryshme të restaurimit, si dhe t’i njohë materialet
që do t’i përdorë gjatë punës. Duhet t’i njohë materialet
që janë përdorur në të kaluarën si letrën, ngjyrën, pergamenën,
lëkurën, pëlhurën, fletët e palmës, kartonin, filmat
dhe lëndët plastike, të cilat mund të përdoren edhe sot, në
raste të caktuara gjatë restaurimit. Për më tepër, duhet të dijë
se cilat janë aftësitë e tyre në ruajtje dhe në qëndrueshmëri.
Varësisht se çfarë
dëmtimi ka dokumenti
bëhet edhe
restaurimi. Në qoftë
se kemi për ta
restauruar vetëm një
pjesë të vogël të
fletës, atëherë në
tavolinën për restaurim
e ndezim dritën
dhe varësisht se Libri i restauruar me dorë
123