You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
votnim radovima s gljivicama. Oni su došli<br />
do zaključka da tu treba razlikovati<br />
gljivice i ostale patogene mikroorganizme,<br />
kao što su bakterije i virusi. Gljivice su<br />
ovisne o vlazi u okolici, jer one obično<br />
ulaze u svoje domaćine kroz tjelesnu stijenku.<br />
Bakterije i virusi obično nađu svoj<br />
put u unutrašnjost tijela svojih đomadara<br />
putem njihove hrane. Vlagu potrebnu za<br />
njihov razvoj automatski određuje insekt,<br />
odnosno njegova unutrašnjost. Nastala je<br />
opravdana nada, da uvjeti za uspješan<br />
mikrobski napad na insekte nisu tako kritični,<br />
kao što se mislilo.<br />
G. 1945. počelo se u tek organiziranom<br />
Laboratoriju za patologiju insekata u Departmanu<br />
za Biološku kontrolu Univerze<br />
u Kaliforniji istraživati o mogućnosti mikrobskog<br />
suzbijanja leptira, koji napadaju<br />
lucernu. Taj je insekt, Coli as philo<br />
dice eurytheme, jedan od najrazornijih<br />
kalifornijskih štetočina. Kao prvi<br />
agens bolesti izabran je jedan virus, koji<br />
formira vrlo mnogo poliedarnih tijela u<br />
tkivnim ćelijama zaraženog insekta. U početnoj<br />
fazi tih istraživanja iskorišćavala<br />
su se iskustva ranijih istraživača, koja su<br />
oni imali o sličnim virusnim bolestima dudovog<br />
svilca, gubara i duvne.<br />
Utvrđeno je virusno porijeklo tih bolesti<br />
i tako olakšana izolacija i identifikacija<br />
gusjeničnog virusa. Slijedeća se faza<br />
odnosila na praktičnu razradu metoda za<br />
umjetnu primjenu virusa.<br />
U prirodi napada ta bolest gusjenicu<br />
leptira lucerne, kada je već prekasno. Dok<br />
se tek izležene gusjenice u proljeće i u rano<br />
ljeto hrane na nježnom novom lišću<br />
lucernie biljke, na tom lišću još nema virusa.<br />
Tek u kasno ljeto virus, koji vreba<br />
u tlu i u pokrovu tla, posije se među biljke<br />
pomoću vjetra i vode. Do tog vremena<br />
gusjenice već poharaju usjev, pa kad ih<br />
bolest i uništi, one uginu na već opustošenom<br />
usjevu.<br />
Stoga je prvi korak istraživača bio, da<br />
ustanove, da li se virus može na biljke<br />
postaviti umjetno, pomoću prskanja i -zaprašivanja.<br />
Taj ie pokusni rad poduzeo C.<br />
G. THOMPSON. On je pripremio virusne<br />
suspenzije drobljenjem tijela gusjenica,<br />
uginulih od virusa. Taj je materijal bio<br />
rasprašen po biljkama. Rezultati su odmah<br />
bili ohrabrujući. Gusjenice su bile<br />
tako osjetljive na to prskanje, da je gutanje<br />
već sićušne količine tog materijala<br />
uzrokovalo, da one nakon tjedan dana<br />
obole i uginu. Čak se moglo uništiti i populacije<br />
slabe gustoće, jer za širenje bolesti<br />
nisu bile potrebne bolesne gusjenice,<br />
ono nije ovisilo o njima.<br />
Pokus je tada pokazao, da se populacija<br />
gusjenica može na vrijeme zaustaviti<br />
tako, da se lišće u rano doba godine poprsak<br />
sa virusom. Izgledalo je da nema<br />
opasnosti da bi gusjenica lucerne postala<br />
otporna prema virusu. Zaista, nema dokaza<br />
da su se u Kaliforniji razvile otporne<br />
osobine insekta, usprkos činjenice, da ih<br />
je taj virus napadao više od 50 godina.<br />
No što je sa vlagom i temperaturom? I<br />
na to je pitanje THOMPSON odgovorio.<br />
On je metnuo 20 gusjenica u male rešetkaste<br />
kaveze, a ove u jednu posudu u kojoj<br />
je relativna vlaga bila tako niska, da<br />
je 5 od pokusnih gusjenica uginulo zbog<br />
isušenja. Hrana gusjenica bila je zaprašena<br />
sa sušenim virusnim materijalom. Sve<br />
gusjenice, koje su preživjele suhu periodu<br />
ipak su na kraju tjedna uginule od virusne<br />
bolesti.<br />
Sličnim pokusima THOMPSON je pokazao,<br />
da je u granicama temperatura pri<br />
kojima su insekti aktivni, osjetljivost nezavisna<br />
o temperaturi. Sigurno je da su to<br />
jednostavni pokusi, ali su oni važni da se<br />
stišaju sumnje, koje nastale zbog ranijih<br />
eksperimenata sa gljivičnim bofestima.<br />
Da bi se postigli rezultati ekonomskog<br />
značenja potrebno je, da se virus primijeni<br />
dok su gusjenice još dovoljno mlade,<br />
kako bi se omogućio 5 do 7 dnevni period<br />
inkubacije bolesti. Ako se virus primijeni<br />
nakon što gusjenice narastu insekti imaju<br />
vremena da požderu usjev prije nego<br />
ih virus ubije. Praktična upotreba virusa<br />
također traži iskusno oko entomologa, koji<br />
treba da odluči da li će se populacija gusjenica<br />
na nekom polju lucerne toliko povećati<br />
da bi se isplatili troškovi tretiranja.<br />
Imajući u vidu to ograničeno korisno<br />
djelovanje virusa, nastojalo se pronaći<br />
druge agense bolesti. Došlo se do otkrića,<br />
da je lucernina gusjenica osjetljiva i na<br />
jedan bacil, koji stvara spore, B a c i 11 a s<br />
thuringiensis.<br />
Na 9 međusobno odijeljenih polja lucerne<br />
postavljeno je devet pokusnih čestica<br />
sa odgovarajućim kontrolnim česticama,<br />
pa su na tim česticama primijenjene raznolične<br />
koncenteracije spora ove bakterije.<br />
U roku od 24 do 48 sati nakon prskanja,<br />
gusjenice su pokazale tipične sinptome<br />
većine bakterijskih infekcija: t?omost,<br />
diareu, gubljenje boje i mlohavost.<br />
U sedam od devet pokusnih čes:ica populacija<br />
gusjenica svedena je ispod ekonomski<br />
štetne razine.<br />
Istraživači u Kanadi bavili su ie razvojem<br />
i proizvodnjom mikroba u cilju zaštite<br />
šuma. G. 1944. F. B a 1 d i F. T. B i r d<br />
započeli su rad s jednim virusom, koji in-<br />
312
Change language