Ocena przydatności oznaczania prohepcydyny w przebiegu ...

pomiędzy TIBC i stęŜeniem Ŝelaza w surowicy. Częściej uŜywa się jednak pojęcia
procentowego wysycenia (saturacji) transferyny (TfS). Jak wspomniano powyŜej
transferyna zwykle wysycona jest Ŝelazem w około 30%. Przy tych samych, dość
stałych w czasie stęŜeniach transferyny, jej wysycenie moŜe się szybko zmieniać
w zaleŜności od zapotrzebowania organizmu i podaŜy Ŝelaza w diecie. Wysycenie
transferyny < 16% wskazuje na niedobór Ŝelaza, podwyŜszone wysycenie transferyny
stwierdza się w przeładowaniu Ŝelazem (np. hemochromatoza, nadmiar Ŝelaza po
przetoczeniu krwinek czerwonych). [26,32]
Tabela 4. Przeliczanie wysycenia transferyny Ŝelazem (według [26])
Wysycenie transferyny (%) = [stęŜenie Ŝelaza (µmol/l) x 100] : transferyna (µmol/l)
Wysycenie transferyny (%) = [stęŜenie Ŝelaza (µg/dl) x 100] : [transferyna (mg/dl) x 1,41]
Wysycenie transferyny (%)= [stęŜenie Ŝelaza (µg/dl) : SIBC (µg/dl)] x 100
Wysycenie transferyny w 10% oznacza, Ŝe z 1 g transferyny związane jest 0,141 mg Ŝelaza
Wysycenie transferyny w 50% oznacza, Ŝe z 1 g transferyny związane jest 0,705 mg Ŝelaza
Receptor transferyny i rozpuszczalny receptor transferyny
Za pośrednictwem receptora transferyny (TfR) na powierzchni komórek zachodzi
regulacja wychwytu Ŝelaza przez komórki. PrzewaŜająca część Ŝelaza w ustroju jest
potrzebna do syntezy hemoglobiny, dlatego teŜ około 80% wszystkich receptorów
transferyny znajduje się na komórkach prekursorowych erytropoezy w szpiku kostnym.
Receptor transferyny ma strukturę dimeru, którego kaŜda podjednostka o masie
cząsteczkowej 95 000 daltonów wiąŜe jedną cząsteczkę transferyny. Podjednostki TfR
są połączone dwoma wiązaniami dwusiarczkowymi. Powinowactwo przezbłonowej
glikoproteiny TfR do kompleksu transferyna-Fe w słabo zasadowym środowisku krwi,
jak juŜ wspomniano, zaleŜy od wysycenia transferyny Ŝelazem. NajniŜsze
powinowactwo receptor wykazuje wtedy, kiedy wysycenie transferyny wynosi < 15%.
[26] KaŜda komórka zmienia ekspresję receptorów transferyny stosownie do aktualnego
zapotrzebowania na Ŝelazo. Znacząca część receptorów transferyny jest uwalniana do
krwi jako rozpuszczalny receptor transferyny w mechanizmie proteolizy
zewnątrzbłonowego monomeru o masie cząsteczkowej 85 000 daltonów (krótszy
o 100 aminokwasów od receptora zakotwiczonego w błonie komórkowej). W sytuacji
27