Ocena przydatności oznaczania prohepcydyny w przebiegu ...

pośredni i wymaga więcej czasu od momentu zadziałania bodźca zapalnego, poniewaŜ
indukują bezpośrednio wydzielanie IL-6, a dopiero IL-6 wywołuje wzrost produkcji
hepcydyny. [21,57,58,59] Punktem uchwytu dla hepcydyny jest białko ferroportyna
znajdujące się w błonie komórkowej enterocytów, hepatocytów i makrofagów.
Połączenie hepcydyny z ferroportyną skutkuje internalizacją całego kompleksu
ferroportyna-hepcydyna do komórki docelowej, jego degradacją w endolizosomach
i zahamowaniem wypływu Ŝelaza z komórki. Sekwestracja Ŝelaza w komórkach
(głównie układu siateczkowo-śródbłonkowego, ale równieŜ w enterocytach) podczas
ostrego stanu zapalnego, np. w przebiegu zakaŜenia, stanowi element obronny
organizmu. Czyni Ŝelazo niedostępnym dla drobnoustrojów, co w efekcie ogranicza
i skraca czas trwania zakaŜenia. W przypadku przedłuŜającej się reakcji zapalnej (np.
choroba nowotworowa, choroby autoimmunizacyjne, przewlekła niewydolność nerek,
przewlekłe odrzucanie po przeszczepieniu narządów itd.) mechanizm ten działa na
niekorzyść, powodując czynnościowy niedobór Ŝelaza i niedokrwistość. [21,57,60]
Według niektórych badaczy, w enterocytach hepcydyna redukuje takŜe ekspresję
DMT 1, a w mniejszym stopniu działa poprzez łączenie się z ferroportyną w błonie
boczno-podstawnej, ale efektem końcowym jest zmniejszenie wchłaniania Fe
w jelitach. [61] Niezwykle istotne dla powiązania hepcydyny z niedokrwistością stanu
zapalnego było odkrycie, Ŝe duŜe gruczolaki wątroby u pacjentów z glikogenozą typu
1a wydzielają w sposób autonomiczny hepcydynę. Powodowało to oporną na leczenie
Ŝelazem niedokrwistość mikrocytarną z podwyŜszonym RDW, obniŜonym stęŜeniem
Ŝelaza we krwi i bardzo niskim wysyceniem transferyny (< 7%). Pozostała część
wątroby wykazywała jednocześnie niską ekspresję mRNA hepcydyny, adekwatnie do
niskiego stęŜenia Ŝelaza. Po usunięciu gruczolaków lub po transplantacji wątroby
niedokrwistość ustępowała. [62] Opisano podobne olbrzymie gruczolaki
wątrobowokomórkowe takŜe u osób bez towarzyszących spichrzeniowych chorób
metabolicznych. Potwierdzono zwiekszoną ekspresję mRNA hepcydyny w tkance guza
i ustąpienie anemii po usunięciu gruczolaka. [63]
Struktura hepcydyny z resztami kationowymi przekłada się na zdolność do łączenia się
z ujemnie naładowanymi fosfolipidami błon cytoplazmatycznych wielu
drobnoustrojów. W ten sposób zaburza ona funkcję błony komórkowej, wnika do
wnętrza komórki drobnoustroju, aby ją zniszczyć albo zapoczątkowuje odpowiedź
35