zasobów krajowych. Badania jakości wód podziemnych wykazały, że 78,7% badanych wódpodziemnych w Regionie Południowym osiągnęło dobry stan chemiczny, <strong>na</strong>tomiast 21,3% - stansłaby. W 2010 r. w województwie śląskim 42% punktów sieci krajowej i 49% punktów sieciregio<strong>na</strong>lnej nie spełniało norm dla wód przez<strong>na</strong>czonych do spożycia przez ludzi. W województwiemałopolskim norm tych nie spełniało 48,3% badanych punktów, z czego 36% stanowiły punktymonitoringu regio<strong>na</strong>lnego.Jednym z czynników degradacji i zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnychsą wytwarzane w regionie ścieki komu<strong>na</strong>lne i przemysłowe. W latach 2007-2009 ilość ściekówodprowadzonych do wód lub ziemi obniżała się, <strong>na</strong>tomiast od 2010 roku zaczęła ponownie wzrastać.W województwie śląskim wytwarza się <strong>na</strong>jwięcej w skali kraju (30,2%) nieoczyszczanych ściekówprzemysłowych i komu<strong>na</strong>lnych, a pod względem odprowadzanych ścieków przemysłowych,zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, województwo śląskieplasuje się <strong>na</strong> drugim miejscu w Polsce.Istotnym problemem regionu jest wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza. Wewszystkich strefach, wydzielonych <strong>na</strong> potrzeby badań jakości powietrza, odnotowano przekroczeniadopuszczalnych norm zanieczyszczeń dla pyłów i benzopirenu. Emisja zanieczyszczeń z działalnościprzemysłowej, z sektora bytowego oraz komunikacji stanowią podstawowe źródła zanieczyszczeniapowietrza atmosferycznego w regionie. Mimo iż emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowychz zakładów szczególnie uciążliwych wykazuje trend spadkowy, region wciąż z<strong>na</strong>jduje się <strong>na</strong>pierwszym miejscu w Polsce. Źródłem zanieczyszczeń z sektora bytowego są głównie systemygrzewcze. Na obszarach silnie zurbanizowanych, a zwłaszcza w centrach miast duży udział majązanieczyszczenia emitowane przez pojazdy spalinowe. Badania kontrolne instalacji emitujących polaelektromagnetyczne nie wykazały po<strong>na</strong>dnormatywnego <strong>oddziaływania</strong> instalacji w miejscachdostępnych dla ludności.Wysoki stopień urbanizacji i industrializacji regionu powoduje, iż jego mieszkańcy są<strong>na</strong>rażeni <strong>na</strong> zwiększoną emisję hałasu. Źródłem <strong>na</strong>jwiększej uciążliwości akustycznej jest ruchkomunikacyjny (drogowy, kolejowy) i hałas przemysłowy.W Regionie Południowym wytwarza się istotną część odpadów krajowych. Dominującystrumień wytwarzanych odpadów stanowią odpady z sektora gospodarczego. W ostatnich latachobserwuje się zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych i wzrost poziomu ichodzysku. Od 2005 roku obserwuje się tendencję wzrostową ilości wytwarzanych odpadówkomu<strong>na</strong>lnych, które w większości deponowane są <strong>na</strong> składowiskach.Na obszarach o wysokim poziomie urbanizacji istotne z<strong>na</strong>czenie dla jakości życiamieszkańców oraz funkcjonowania środowiska przyrodniczego mają tereny zieleni miejskiej. Podwzględem miejskiej powierzchni parków, zieleńców, terenów zieleni osiedlowej i ulicznej orazcmentarnej województwo śląskie przewyższa małopolskie i przoduje w tym zakresie w skali kraju.Na koniec 2011 roku według banku danych lokalnych GUS Region Południowyzamieszkiwało 7 973 153 osób (prawie 21% ogółu ludności Polski), z tego 66% w miastach. Średniagęstość zaludnienia – 289 osób przypadających <strong>na</strong> 1 km 2 jest <strong>na</strong>jwyższa spośród wszystkichmakroregionów w Polsce. Od 2009r. liczba mieszkańców regionu wzrasta, za sprawą dy<strong>na</strong>micznegowzrostu liczby ludności w województwie małopolskim (liczba ludności w województwie śląskim matrend malejący). Sytuacja zdrowot<strong>na</strong> mieszkańców Regionu jest niezadowalająca. Odnotowuje się tu<strong>na</strong>jwyższą zachorowalność <strong>na</strong> nowotwory złośliwe wśród makroregionów (20,1% zachorowań wskali kraju). Najczęstszą przyczyną zgonów – zarówno kobiet jak i mężczyzn – stanowią chorobyukładu krążenia (45,3%), a także nowotwory (26,2%), co odzwierciedla trendy krajowe w tymzakresie. Na a<strong>na</strong>lizowanym obszarze odnotowuje się jeden z <strong>na</strong>jwyższych, w skali kraju,wskaźników umieralności niemowląt, wynikający przede wszystkim z dużej umieralności niemowląt124
w województwie śląskim.Minimalizacja ryzyka zjawisk powodziowych, zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcomoraz ograniczanie strat materialnych powodowanych przez powódź, to problemy, które uz<strong>na</strong>no zaszczególnie istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu Strategii. Według raportuRządowego Centrum Bezpieczeństwa z roku 2010 województwa: małopolskie i śląskie <strong>na</strong>leżą dopięciu <strong>na</strong>jbardziej zagrożonych wystąpieniem powodzi w skali Polski. Zarówno w zlewni Odry, jaki Wisły w ciągu ostatnich 15 lat miały miejsce powodzie katastrofalne, to z<strong>na</strong>czy takie, w którychzaistniały wysokie szkody materialne i/lub zginęli ludzie. Na poziomie krajowym w roku 2011sporządzono dwa ważne dla Regionu dokumenty: wstępną ocenę ryzyka powodziowego, w ramachktórej zidentyfikowano obszary z<strong>na</strong>czących powodzi historycznych, obszary prawdopodobnychpowodzi mogących wystąpić w przyszłości oraz wskazano obszary <strong>na</strong>rażone <strong>na</strong> niebezpieczeństwopowodzi tj. obszary, <strong>na</strong> których stwierdza się istnienie z<strong>na</strong>czącego ryzyka powodziowego lubwystąpienie z<strong>na</strong>czącego ryzyka jest prawdopodobne oraz Program ochrony przed powodzią wdorzeczu górnej Wisły, który określa średniookresową strategię modernizacji systemu ochronyprzed powodzią w oparciu o 39 zintegrowanych zadań.Jako istotne problemy wskazano także zagrożenia dla obszarów chronionych oraz ciągłości ifunkcjonowania korytarzy ekologicznych, wynikające z realizacji celów i kierunków działań orazprzedsięwzięć kluczowych zapisanych w projekcie Strategii. W Regionie Południowymreprezentowane są wszystkie przewidziane w ustawie formy ochrony przyrody. Z<strong>na</strong>jduje się tu 6parków <strong>na</strong>rodowych, 149 rezerwatów przyrody, 134 obszary Natura 2000, w tym 14 obszarówspecjalnej ochrony ptaków i 120 obszarów mających z<strong>na</strong>czenie dla Wspólnoty, 17 parkówkrajobrazowych, 25 obszarów chronionego krajobrazu, 116 użytków ekologicznych, 25 zespołówprzyrodniczo krajobrazowych oraz 89 stanowisk dokumentacyjnych. Z uwagi uwarunkowaniaprawne, obszary chronione mogą potencjalnie stać się obszarami realizacji celów, kierunków działańlub przedsięwzięć zapisanych Strategii dla Rozwoju Polski Południowej, w tym przedsięwzięćmogących z<strong>na</strong>cząco oddziaływać <strong>na</strong> <strong>środowisko</strong>. Inwestycje realizowane <strong>na</strong> obszarach chronionychmogą generować negatywne <strong>oddziaływania</strong> <strong>na</strong> ekosystemy, gatunki roślin lub zwierząt bądźkrajobraz polegające <strong>na</strong> niszczeniu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, fragmentacjiekosystemów i korytarzy ekologicznych, tworzeniu barier utrudniających migrację zwierząt, zmianiewarunków abiotycznych siedlisk itp. Dlatego podstawową zasadą jaką <strong>na</strong>leży się kierowaćwdrażając zapisy Strategii powinno być wyprzedzające unikanie konfliktów ze środowiskiem wcałości oraz z jego poszczególnymi komponentami <strong>na</strong> etapie planowania szczegółowej lokalizacjiprzedsięwzięć. Wszelkie działania realizowane <strong>na</strong> obszarach ochrony muszą być zgodne z pla<strong>na</strong>miochrony rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz pla<strong>na</strong>mi zadań ochronnych <strong>na</strong>obszarach Natura 2000, a w przypadku braków takich planów planowanie powinno je poprzedzaćrzetelne rozpoz<strong>na</strong>nie uwarunkowań <strong>środowisko</strong>wych oraz istotnych problemów i obszarówkonfliktowych, a decyzja o lokalizacji wynikać z wielokryterialnej oceny wariantówprzedsięwzięcia. Jeśli uniknięcie konfliktów nie jest możliwe, realizacja projektów powin<strong>na</strong> byćuwarunkowa<strong>na</strong> zastosowaniem środków łagodzących negatywne <strong>oddziaływania</strong> bądź wyko<strong>na</strong>niemkompensacji <strong>środowisko</strong>wej. Rozwój turystyki powinien odbywać się z uwzględnieniemuwarunkowań wynikających z potrzeb ochrony siedlisk i gatunków, ochrony krajobrazu orazzachowania w niezmienionym stanie obszarów i obiektów <strong>na</strong>jcenniejszych przyrodniczo, w tymchłonności środowiska i optymalizacji wielkości ruchu turystycznego oraz podrzędności funkcjiturystycznych wobec funkcji ekologicznych <strong>na</strong> obszarach podlegających ochronie prawnej.Świadomość potrzeby zrównoważonego rozwoju turystyki powin<strong>na</strong> być kluczowym założeniem ijako takie, wyz<strong>na</strong>czać podstawowy wymiar skali podejmowanych działań. Strategia przewiduje, wramach rozwijania współpracy w zakresie ochrony środowiska, działania <strong>na</strong> rzecz ochrony rzadkich izagrożonych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt <strong>na</strong> granicy województw, którez założenia, służyć będą celom ochrony przyrody. Także działania służące poprawie jakości125
- Page 1 and 2:
CENTRUM DZIEDZICTWA PRZYRODY GÓRNE
- Page 3 and 4:
6.2. Oddziaływania na krajobraz, p
- Page 5 and 6:
Zgodnie z zaleceniami zawartymi w
- Page 7 and 8:
2. Informacje o zawartości, głów
- Page 9 and 10:
2.2. Cele strategiczne i kierunki d
- Page 11 and 12:
kreatywności, wyznaczającym trend
- Page 13 and 14:
górnośląska). Zapoczątkowane w
- Page 15 and 16:
tworzą niewielkie garby w morfolog
- Page 17 and 18:
Płaszczowina śląska w części z
- Page 19 and 20:
yło nasuwanie się lądolodów ska
- Page 21 and 22:
Wysoczyzny Przykarpackie). Płaskow
- Page 23 and 24:
Między Beskidem Żywieckim i Gorca
- Page 25 and 26:
województwie małopolskim. Gleby c
- Page 27 and 28:
19952000200519952000200519952000200
- Page 29 and 30:
Objaśnienia: 0 - nie zanieczyszczo
- Page 31 and 32:
przemysłowych.Ryc. 4. Odpady przem
- Page 33 and 34:
monitoringu krajowego i regionalneg
- Page 35 and 36:
się do gospodarczego wykorzystania
- Page 37 and 38:
[%] 5040302010033,42,719,211,9 10,7
- Page 39 and 40:
odpadami.Gospodarowanie zasobami wo
- Page 41 and 42:
Południowym w 2010 roku, według
- Page 43 and 44:
miesięczna temperatura w lipcu wyn
- Page 45 and 46:
Znaczący udział w zanieczyszczeni
- Page 47 and 48:
zbadanych punktach, z wyjątkiem pu
- Page 49 and 50:
w miastach, brak jej realizacji nie
- Page 51 and 52:
saldo migracji stałych jest dodatn
- Page 53 and 54:
4. Analiza i ocena problemów ochro
- Page 55 and 56:
dysponuje stosunkowo małymi zasoba
- Page 57 and 58:
Ryc. 18. Obszary narażone na niebe
- Page 59 and 60:
Program ochrony przed powodzią w d
- Page 61 and 62:
Źródło: Program dla Odry-2006 -
- Page 63 and 64:
Ryc. 21. Rozmieszczenie wybranych f
- Page 65 and 66:
Źródło: Opracowanie własne65
- Page 67 and 68:
oddziaływania na środowisko, jeż
- Page 69 and 70:
Gorczańska, PLH120065 Dębnicko-Ty
- Page 71 and 72:
zwierzęta, przemieszczających si
- Page 73 and 74: wymagania przestrzenne dużych ssak
- Page 75 and 76: Źródło: Opracowanie własne na p
- Page 77 and 78: Utrata siedlisk wskutek zajęcia te
- Page 79 and 80: Plany nowych linii przesyłowych po
- Page 81 and 82: 5. Cele ochrony środowiska ustanow
- Page 83 and 84: Biała Księga - Plan utworzenia je
- Page 85 and 86: ochrony pogorszenia stanu siedlisk
- Page 87 and 88: Cel III. PolskaPołudniowa miejscem
- Page 89 and 90: 5.2. Ocena spójności celów Strat
- Page 91 and 92: Jednocześnie doprowadzą one do os
- Page 93 and 94: etencji (technicznej i nietechniczn
- Page 95 and 96: 1995 i 2001), uwzględniającą war
- Page 97 and 98: 6. Analiza i ocena przewidywanych z
- Page 99 and 100: pogorszenia stanu siedlisk przyrodn
- Page 101 and 102: oddziaływać negatywnie na jakoś
- Page 103 and 104: analizy konsekwencjami dla środowi
- Page 105 and 106: materialnej położonych w bezpośr
- Page 107 and 108: Cel III. Polska Południowa miejsce
- Page 109 and 110: Kierunek działań:1.3. Tworzenie d
- Page 111 and 112: Cel II. Polska Południowaprzestrze
- Page 113 and 114: Krajobraz,powierzchnia ziemii gleby
- Page 115 and 116: 3.2. Przyciąganie i organizacjawyd
- Page 117 and 118: i częściowo Jury Krakowsko-Częst
- Page 119 and 120: przypadku ich wdrożenia, a co za t
- Page 121 and 122: 1. Zmiana jakości wód powierzchni
- Page 123: 8. Streszczenie w języku niespecja
- Page 127 and 128: wskutek wprowadzania zabudowy hydro
- Page 129 and 130: 18) Kabata-Pendias A. i in. 1995. P
- Page 131 and 132: 59) Stan środowiska w województwi
- Page 133 and 134: L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 135 and 136: L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 137 and 138: L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo39
- Page 139 and 140: L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo12
- Page 141 and 142: L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo1.
- Page 143 and 144: L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo55
- Page 145 and 146: L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo14
- Page 147: L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwog