Bezpośrednio u podnóża Tatr zaz<strong>na</strong>cza się denudacyjny Rów Podtatrzański wypełnionyosadami plejstocenu. Występuje tu krajobraz regla dolnego, a w szerokich obniżeniachwykorzystywanych przez główne cieki – krajobraz akumulacyjnych równin śródgórskich.Tatry są <strong>na</strong>jwyższym masywem w Karpatach, w przeważającej części z<strong>na</strong>jdującym się pozagranicami Polski. Mają charakter niejednorodnego zrębu tektonicznego, od północy i południaograniczonego kotli<strong>na</strong>mi zapadliskowymi (Podhale, Kotli<strong>na</strong> Spisko – Liptowska). Tatry cechująduże różnice ukształtowania – zróżnicowa<strong>na</strong> budowa geologicz<strong>na</strong> warunkowała odmiennośćprocesów morfogenetycznych i zróżnicowanie form rzeźby. Spośród czterech regionów Tatr, częścitrzech z<strong>na</strong>jdują się w granicach omawianego obszaru: Tatry Wysokie – zbudowane głównie ze skałplutonicznych, Tatry Zachodnie – przeważnie utworzone ze skał metamorficznych, a w częścipółnocnej - niższe Tatry Reglowe, zbudowane ze skał węglanowych, które występują też w obrębiepółnocnych stoków Tatr Zachodnich. Tatry są górami wysokimi o typowym charakterze rzeźbyalpejskiej, będącej efektem denudacji wyniesionego masywu przy udziale erozyjno – akumulacyjnejdziałalności plejstoceńskich lodowców górskich. Powszechne są polodowcowe doliny U-kształtne,wały i ciągi moren oraz występowanie osadów rzecznych i rzeczno-lodowcowych. W skałachwapiennych rozwinęły się liczne formy krasowe, w tym jaskinie. Za sprawą erozji i akumulacjiw holocenie powstają formy i produkty procesów stokowych – żleby, osypiska i stożki piargowe.Krajobraz tatrzański różnicuje się według pięter wysokościowych. Krajobraz regla dolnegoprzechodzi kolejno w krajobraz regla górnego z borami świerkowymi i łąkami górskimi, subalpejskiz kosodrzewiną oraz alpejski z odsłoniętymi blokami skalnymi, którym towarzyszą kępycharakterystycznych zespołów roślinności zielnej.GlebyRegion Południowy cechuje duża różnorodność typów, gatunków i rodzajów gleb.Determinowa<strong>na</strong> jest o<strong>na</strong> wieloma czynnikami przyrodniczymi, z których <strong>na</strong>jważniejsze to typ skałymacierzystej, rzeźba terenu, warunki wodne, charakterystycz<strong>na</strong> szata roślin<strong>na</strong> i warunki klimatyczne.Na tere<strong>na</strong>ch rolnych w granicach województwa śląskiego dominują gleby płowe i bru<strong>na</strong>tne,które występują <strong>na</strong> około 24% użytków rolnych. Gleby bru<strong>na</strong>tne wyługowane i bru<strong>na</strong>tnezajmują 22,5%, bielicowe i rdzawe około 19% powierzchni użytków rolnych, madyrędziny prawie 7,8%, a pozostały odsetek stanowią inne typy gleb, głównie hydrogeniczne 1 .W granicach województwa małopolskiego około 61,4% powierzchni użytków rolnychgleby bru<strong>na</strong>tne i czarnoziemy, mady zajmują 18,5%, bielice 16,2%, a powierzchnię okołoużytków rolnych zajmują gleby torfowe, glejowe i inne 2 . Rolnictwo zajmuje szczególnegospodarce Regionu Południowego. Użytki rolne stanowią 57,5% (15 831 km 2 ) powierzchniz czego większa część przypada <strong>na</strong> województwo małopolskie (9 370,4 km 2 , czyli 59,2%powierzchni użytków rolnych regionu). Warunki przyrodniczo-glebowe do produkcji rolnejzróżnicowane w obu województwach. NaRyc. 1 przedstawiono udział procentowy gleb poszczególnych klas bonitacyjnych w ogólnejpowierzchni użytków rolnych, według województw Regionu Południowego. Zarówno wwojewództwie małopolskim, jak i śląskim w ogólnej powierzchni użytków rolnych dominują glebyIV klasy bonitacyjnej, które stanowią prawie 40% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Gleby<strong>na</strong>jlepszej klasy stanowią zaledwie 0,2% powierzchni w województwie śląskim i 1,4% w1 <strong>Prognoza</strong> <strong>oddziaływania</strong> <strong>na</strong> <strong>środowisko</strong> projektu Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego.Śląskie 2020, Katowice 20092 <strong>Prognoza</strong> <strong>oddziaływania</strong> <strong>na</strong> <strong>środowisko</strong> projektu Strategii Rozwoju Województwa <strong>Małopolskie</strong>go <strong>na</strong>lata 2011-2020, Warszawa 201124
województwie małopolskim. Gleby charakteryzujące się <strong>na</strong>jwiększą przydatnością rolnicząwystępują <strong>na</strong> Wyżynie <strong>Małopolskie</strong>j, Nizinie Śląskiej, Pogórzu Karpackim, a częściowo <strong>na</strong> WyżynieKrakowsko-Częstochowskiej.Ryc. 1. Udział procentowy gleb w podziale <strong>na</strong> klasy bonitacyjne w ogólnej powierzchniużytków rolnych Regionu Południowego.[%]454035302520151050I II III IV V VI pozostałeklasa bonitacyj<strong>na</strong> glebwoj. śląskiewoj. małopolskieŹródło: Opracowanie własne <strong>na</strong> podstawie opracowania GUS „Ochro<strong>na</strong> środowiska 2006”.Badania i oceny jakości gleby i ziemi dokonuje się w ramach państwowego monitoringuśrodowiska (PMŚ). Obowiązek ten wynika z zapisów art. 26 oraz art. 109 ustawy z dnia 27 kwietnia2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz.U. 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.). Ocenyjakości gleb dokonuje się <strong>na</strong> podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. 2002 r. Nr 165,poz. 1359). A<strong>na</strong>lizy gleb <strong>na</strong> poziomie krajowym prowadzone są w cyklach 5-letnich przez InstytutUprawy Nawożenia i Gleboz<strong>na</strong>wstwa w Puławach (IUNG), w ramach krajowej sieci 216 punktówpomiarowo-kontrolnych, zlokalizowanych <strong>na</strong> glebach użytkowanych rolniczo. W RegioniePołudniowym z<strong>na</strong>jduje się 35 punktów badawczych: 18 w województwie śląskim i 17w województwie małopolskim.Ostatnie badania monitoringowe gleb przeprowadzone zostały w latach 1995, 2000 i 2005 3 .Badane gleby stanowiły grunty orne charakteryzujące się dużym zróżnicowaniem typologicznym,składem granulometrycznym oraz wartością (klasa bonitacyj<strong>na</strong>) i przydatnością rolniczą (kompleksyglebowo-rolnicze). Gleby punktów badawczych reprezentowane są głównie przez gleby płowe – AP(w 12 profilach, stanowiących po<strong>na</strong>d 34% wszystkich) i gleby bru<strong>na</strong>tne - B, Bw i Bk (11 profilów -31,4%), co odzwierciedla przeważające ilościowo jednostki typologiczne gleb gruntów ornychwystępujących w Regionie Południowym, jak i całego kraju (Tab. 2). Wartość bonitacyj<strong>na</strong> glebpunktów badawczych waha się w przedziale klas bonitacyjnych od I (gleby orne <strong>na</strong>jlepsze) doV (gleby orne słabe). Największy udział mają gleby klasy IIIa (gleby orne dobre), klasy IVb (glebyorne średniej jakości – gorsze), a także klasy IIIb (gleby orne średnio dobre ) (Tab. 3). Badane glebyw punktach pomiarowych zaliczono głównie do kompleksów pszennych, żytnich i zbożowopastewnych.Ilość profilów glebowych zaliczonych do poszczególnych kompleksów przydatnościrolniczej cechuje się niewielkim zróżnicowaniem. Dominujący udział stanowią profile, którychglebę zaliczono do kompleksu pszennego dobrego (28,6% wszystkich punktów). Wśród3 Terelak H. i in. (2008), Monitoring chemizmu gleb ornych Polski w latach 2005-2007, IUNG.25
- Page 1 and 2: CENTRUM DZIEDZICTWA PRZYRODY GÓRNE
- Page 3 and 4: 6.2. Oddziaływania na krajobraz, p
- Page 5 and 6: Zgodnie z zaleceniami zawartymi w
- Page 7 and 8: 2. Informacje o zawartości, głów
- Page 9 and 10: 2.2. Cele strategiczne i kierunki d
- Page 11 and 12: kreatywności, wyznaczającym trend
- Page 13 and 14: górnośląska). Zapoczątkowane w
- Page 15 and 16: tworzą niewielkie garby w morfolog
- Page 17 and 18: Płaszczowina śląska w części z
- Page 19 and 20: yło nasuwanie się lądolodów ska
- Page 21 and 22: Wysoczyzny Przykarpackie). Płaskow
- Page 23: Między Beskidem Żywieckim i Gorca
- Page 27 and 28: 19952000200519952000200519952000200
- Page 29 and 30: Objaśnienia: 0 - nie zanieczyszczo
- Page 31 and 32: przemysłowych.Ryc. 4. Odpady przem
- Page 33 and 34: monitoringu krajowego i regionalneg
- Page 35 and 36: się do gospodarczego wykorzystania
- Page 37 and 38: [%] 5040302010033,42,719,211,9 10,7
- Page 39 and 40: odpadami.Gospodarowanie zasobami wo
- Page 41 and 42: Południowym w 2010 roku, według
- Page 43 and 44: miesięczna temperatura w lipcu wyn
- Page 45 and 46: Znaczący udział w zanieczyszczeni
- Page 47 and 48: zbadanych punktach, z wyjątkiem pu
- Page 49 and 50: w miastach, brak jej realizacji nie
- Page 51 and 52: saldo migracji stałych jest dodatn
- Page 53 and 54: 4. Analiza i ocena problemów ochro
- Page 55 and 56: dysponuje stosunkowo małymi zasoba
- Page 57 and 58: Ryc. 18. Obszary narażone na niebe
- Page 59 and 60: Program ochrony przed powodzią w d
- Page 61 and 62: Źródło: Program dla Odry-2006 -
- Page 63 and 64: Ryc. 21. Rozmieszczenie wybranych f
- Page 65 and 66: Źródło: Opracowanie własne65
- Page 67 and 68: oddziaływania na środowisko, jeż
- Page 69 and 70: Gorczańska, PLH120065 Dębnicko-Ty
- Page 71 and 72: zwierzęta, przemieszczających si
- Page 73 and 74: wymagania przestrzenne dużych ssak
- Page 75 and 76:
Źródło: Opracowanie własne na p
- Page 77 and 78:
Utrata siedlisk wskutek zajęcia te
- Page 79 and 80:
Plany nowych linii przesyłowych po
- Page 81 and 82:
5. Cele ochrony środowiska ustanow
- Page 83 and 84:
Biała Księga - Plan utworzenia je
- Page 85 and 86:
ochrony pogorszenia stanu siedlisk
- Page 87 and 88:
Cel III. PolskaPołudniowa miejscem
- Page 89 and 90:
5.2. Ocena spójności celów Strat
- Page 91 and 92:
Jednocześnie doprowadzą one do os
- Page 93 and 94:
etencji (technicznej i nietechniczn
- Page 95 and 96:
1995 i 2001), uwzględniającą war
- Page 97 and 98:
6. Analiza i ocena przewidywanych z
- Page 99 and 100:
pogorszenia stanu siedlisk przyrodn
- Page 101 and 102:
oddziaływać negatywnie na jakoś
- Page 103 and 104:
analizy konsekwencjami dla środowi
- Page 105 and 106:
materialnej położonych w bezpośr
- Page 107 and 108:
Cel III. Polska Południowa miejsce
- Page 109 and 110:
Kierunek działań:1.3. Tworzenie d
- Page 111 and 112:
Cel II. Polska Południowaprzestrze
- Page 113 and 114:
Krajobraz,powierzchnia ziemii gleby
- Page 115 and 116:
3.2. Przyciąganie i organizacjawyd
- Page 117 and 118:
i częściowo Jury Krakowsko-Częst
- Page 119 and 120:
przypadku ich wdrożenia, a co za t
- Page 121 and 122:
1. Zmiana jakości wód powierzchni
- Page 123 and 124:
8. Streszczenie w języku niespecja
- Page 125 and 126:
w województwie śląskim.Minimaliz
- Page 127 and 128:
wskutek wprowadzania zabudowy hydro
- Page 129 and 130:
18) Kabata-Pendias A. i in. 1995. P
- Page 131 and 132:
59) Stan środowiska w województwi
- Page 133 and 134:
L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 135 and 136:
L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 137 and 138:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo39
- Page 139 and 140:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo12
- Page 141 and 142:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo1.
- Page 143 and 144:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo55
- Page 145 and 146:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo14
- Page 147:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwog