(28,9% emisji krajowej), a w zestawieniu województw regionu w 77% pochodziła z województwaśląskiego (Ryc. 15). Największą część emisji stanowią zanieczyszczenia pyłowe ze spalania paliw(61%), mniejsza część emisji dotyczyła pyłów cementowo-wapienniczych, z materiałówogniotrwałych, węglowo-grafitowych, sadzy, krzemowych, <strong>na</strong>wozów sztucznych, środkówpowierzchniowo czynnych i innych. Biorąc pod uwagę wielkość zanieczyszczeń gazowychpochodzących z zakładów szczególnie uciążliwych Region Południowy z<strong>na</strong>jduje się <strong>na</strong> drugimmiejscu, za Centralnym. W 2011 roku wyemitował 54347,6 tys. ton tych zanieczyszczeń (24,5%emisji krajowej), głównie z obszaru województwa śląskiego (80%). Dominującą składowązanieczyszczeń gazowych był dwutlenek węgla (98,5%), poza nim m.in. tlenek węgla, dwutleneksiarki, tlenki azotu, metan, podtlenek azotu i inne.W okresie ostatnich pięciu lat (2007-2011), emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowychz zakładów szczególnie uciążliwych wykazywała generalnie trend spadkowy, (Ryc. 15 i Ryc. 16).Wynika on z wielu działań podejmowanych w celu obniżenia emisji, głównie z zastosowań corazbardziej efektywnych urządzeń do redukcji zanieczyszczeń w dużych zakładach, wprowadzanianowoczesnych technologii w procesach produkcji, przechodzenia z produkcji energii opartej <strong>na</strong>tradycyjnych źródłach <strong>na</strong> produkcję ze źródeł od<strong>na</strong>wialnych.Ryc. 15. Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych w RegioniePołudniowym w latach 2007-2011.[tys. t]3530252015105029,121,819,817,316,016,614,113,411,712,77,35,74,3 3,9 3,92007 2008 2009 2010 2011rokwoj. śląskiewoj. małopolskieRegion PołudniowyŹródło: Opracowanie własne <strong>na</strong> podstawie danych GUS.Ryc. 16. Emisja zanieczyszczeń gazowych z zakładów szczególnie uciążliwych w RegioniePołudniowym w latach 2007-2011.[tys. t]700006000050000400003000061784,746274,655964,342672,148549,637908,953866,1 54347,643390,3 43373,0woj. śląskiewoj. małopolskie200001000015510,113292,210640,7 10475,8 10974,6Region Południowy02007 2008 2009 2010 2011rokŹródło: Opracowanie własne <strong>na</strong> podstawie danych GUS.Emisja zanieczyszczeń z sektora bytowego pochodzi głównie z domowych lub osiedlowychsystemów grzewczych. Emitowane są głównie tlenki siarki, tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodoryi z<strong>na</strong>czne ilości pyłów.44
Z<strong>na</strong>czący udział w zanieczyszczeniu powietrza ma emisja pochodząca ze środkówtransportu, a szczególnie z bardzo dy<strong>na</strong>micznie rozwijającego się transportu samochodowego.Źródła zanieczyszczeń układają się liniowo, co jest efektem przebiegu tras komunikacyjnych,wzdłuż których <strong>na</strong>stępuje emisja zanieczyszczeń związa<strong>na</strong> z ruchem pojazdów i spalaniem paliw.W wyniku procesów spalania do atmosfery dostają się tlenki azotu, tlenek węgla, tlenki siarki,związki ołowiu, węglowodory i inne 14 . Stężenie zanieczyszczeń powietrza jest uzależnione od<strong>na</strong>tężenia ruchu, przepustowości dróg, rodzajów silników oraz stanu technicznego pojazdów.Kumulacja zanieczyszczeń ma miejsce szczególnie w obszarach miejskich, gdzie większezagęszczenie tras drogowych, a tym samym intensywny ruch pojazdów powoduje pogorszeniejakości powietrza, nie tylko obszaru miejskiego, ale również przyległego.Na mocy art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekstjednolity Dz.U. 2012, poz. 460) wojewódzki inspektor ochrony środowiska co roku dokonuje ocenyjakości powietrza i obserwacji zmian w ustanowionych strefach w ramach państwowegomonitoringu środowiska. W całym regionie wydzielonych zostało 8 stref – 5 w granicachwojewództwa śląskiego (aglomeracja górnośląska, aglomeracja rybnicko-jastrzębska, miastoBielsko-Biała, miasto Częstochowa oraz strefa śląska, obejmująca obszar województwa śląskiegopoza miastami <strong>na</strong> prawach powiatu) i 3 w granicach województwa małopolskiego (AglomeracjaKrakowska, miasto Tanów oraz strefa małopolska).Ocenę jakości powietrza wyko<strong>na</strong>no <strong>na</strong> podstawie pomiarów (159 stanowisk pomiarowychw województwie śląskim i 147 w małopolskim) i innych metod oceny, pod kątem spełnieniakryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia, dla substancji takich jak: benzen, dwutlenekazotu, dwutlenek siarki, ołów, tlenek węgla, ozon, pył zawieszony PM10, pył zawieszony PM2,5,arsen, benzo(α)piren, kadm oraz nikiel. Do zanieczyszczeń, które uwzględniono w ocenie zewzględu <strong>na</strong> ochronę roślin <strong>na</strong>leżały: dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz ozon.Dla wszystkich substancji podlegających ocenie strefy zaliczono do jednej z klas: klasa A - jeżeli stężenia zanieczyszczenia <strong>na</strong> jej terenie nie przekraczały odpowiedniopoziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celówdługoterminowych, klasa B - jeżeli stężenia zanieczyszczenia <strong>na</strong> jej terenie przekraczały poziomydopuszczalne, lecz nie przekraczały poziomu dopuszczalnego powiększonegoo margines tolerancji, klasa C - jeżeli stężenia zanieczyszczenia <strong>na</strong> jej terenie przekraczały poziomydopuszczalne lub docelowe powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy tenmargines jest określony, klasa D1 - jeżeli stężenia ozonu w powietrzu <strong>na</strong> jej terenie nie przekraczały poziomucelu długoterminowego, klasa D2 - jeżeli stężenia ozonu <strong>na</strong> jej terenie przekraczały poziom celudługoterminowego.Jak wynika z Tab. 12, ze względu <strong>na</strong> ochronę zdrowia, dla zanieczyszczeń takich jak:benzen, ołów, tlenek węgla, arsen, kadm i nikiel, we wszystkich strefach oz<strong>na</strong>czono klasę A, cooz<strong>na</strong>cza konieczność utrzymania jakości powietrza <strong>na</strong> tym samym lub lepszym poziomie. Dla pyłuzawieszonego PM10 i PM2,5 oraz benzo(α)pirenu we wszystkich strefach oz<strong>na</strong>czono klasę C, dla14 Komorowski H. 1977. Planowanie rozwoju sieci drogowej a <strong>środowisko</strong>. Konferencja <strong>na</strong>ukowotechnicz<strong>na</strong>nt. Droga w środowisku i zagospodarowaniu przestrzennym, Kraków45
- Page 1 and 2: CENTRUM DZIEDZICTWA PRZYRODY GÓRNE
- Page 3 and 4: 6.2. Oddziaływania na krajobraz, p
- Page 5 and 6: Zgodnie z zaleceniami zawartymi w
- Page 7 and 8: 2. Informacje o zawartości, głów
- Page 9 and 10: 2.2. Cele strategiczne i kierunki d
- Page 11 and 12: kreatywności, wyznaczającym trend
- Page 13 and 14: górnośląska). Zapoczątkowane w
- Page 15 and 16: tworzą niewielkie garby w morfolog
- Page 17 and 18: Płaszczowina śląska w części z
- Page 19 and 20: yło nasuwanie się lądolodów ska
- Page 21 and 22: Wysoczyzny Przykarpackie). Płaskow
- Page 23 and 24: Między Beskidem Żywieckim i Gorca
- Page 25 and 26: województwie małopolskim. Gleby c
- Page 27 and 28: 19952000200519952000200519952000200
- Page 29 and 30: Objaśnienia: 0 - nie zanieczyszczo
- Page 31 and 32: przemysłowych.Ryc. 4. Odpady przem
- Page 33 and 34: monitoringu krajowego i regionalneg
- Page 35 and 36: się do gospodarczego wykorzystania
- Page 37 and 38: [%] 5040302010033,42,719,211,9 10,7
- Page 39 and 40: odpadami.Gospodarowanie zasobami wo
- Page 41 and 42: Południowym w 2010 roku, według
- Page 43: miesięczna temperatura w lipcu wyn
- Page 47 and 48: zbadanych punktach, z wyjątkiem pu
- Page 49 and 50: w miastach, brak jej realizacji nie
- Page 51 and 52: saldo migracji stałych jest dodatn
- Page 53 and 54: 4. Analiza i ocena problemów ochro
- Page 55 and 56: dysponuje stosunkowo małymi zasoba
- Page 57 and 58: Ryc. 18. Obszary narażone na niebe
- Page 59 and 60: Program ochrony przed powodzią w d
- Page 61 and 62: Źródło: Program dla Odry-2006 -
- Page 63 and 64: Ryc. 21. Rozmieszczenie wybranych f
- Page 65 and 66: Źródło: Opracowanie własne65
- Page 67 and 68: oddziaływania na środowisko, jeż
- Page 69 and 70: Gorczańska, PLH120065 Dębnicko-Ty
- Page 71 and 72: zwierzęta, przemieszczających si
- Page 73 and 74: wymagania przestrzenne dużych ssak
- Page 75 and 76: Źródło: Opracowanie własne na p
- Page 77 and 78: Utrata siedlisk wskutek zajęcia te
- Page 79 and 80: Plany nowych linii przesyłowych po
- Page 81 and 82: 5. Cele ochrony środowiska ustanow
- Page 83 and 84: Biała Księga - Plan utworzenia je
- Page 85 and 86: ochrony pogorszenia stanu siedlisk
- Page 87 and 88: Cel III. PolskaPołudniowa miejscem
- Page 89 and 90: 5.2. Ocena spójności celów Strat
- Page 91 and 92: Jednocześnie doprowadzą one do os
- Page 93 and 94: etencji (technicznej i nietechniczn
- Page 95 and 96:
1995 i 2001), uwzględniającą war
- Page 97 and 98:
6. Analiza i ocena przewidywanych z
- Page 99 and 100:
pogorszenia stanu siedlisk przyrodn
- Page 101 and 102:
oddziaływać negatywnie na jakoś
- Page 103 and 104:
analizy konsekwencjami dla środowi
- Page 105 and 106:
materialnej położonych w bezpośr
- Page 107 and 108:
Cel III. Polska Południowa miejsce
- Page 109 and 110:
Kierunek działań:1.3. Tworzenie d
- Page 111 and 112:
Cel II. Polska Południowaprzestrze
- Page 113 and 114:
Krajobraz,powierzchnia ziemii gleby
- Page 115 and 116:
3.2. Przyciąganie i organizacjawyd
- Page 117 and 118:
i częściowo Jury Krakowsko-Częst
- Page 119 and 120:
przypadku ich wdrożenia, a co za t
- Page 121 and 122:
1. Zmiana jakości wód powierzchni
- Page 123 and 124:
8. Streszczenie w języku niespecja
- Page 125 and 126:
w województwie śląskim.Minimaliz
- Page 127 and 128:
wskutek wprowadzania zabudowy hydro
- Page 129 and 130:
18) Kabata-Pendias A. i in. 1995. P
- Page 131 and 132:
59) Stan środowiska w województwi
- Page 133 and 134:
L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 135 and 136:
L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 137 and 138:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo39
- Page 139 and 140:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo12
- Page 141 and 142:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo1.
- Page 143 and 144:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo55
- Page 145 and 146:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo14
- Page 147:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwog