monitorowanych punktów badawczych brak gleb <strong>na</strong>leżących do kompleksu żytniego bardzo słabego,słabego zbożowo-pastewnego, owsiano-pastewnego górskiego oraz gleb ornych przez<strong>na</strong>czonych podużytki zielone lub do zalesienia (Tab. 4).Tab. 2 Typy i podtypy gleb Regionu Południowego wg punktów badawczych.Liczbaprofilów% udziałprofilówTyp glebyA Ar AP B Bw Bk C Cz D Dz F Fc Fb Gc Gb- 1 12 3 5 3 - 1 2 - - - 6 - 2 350 2,9 34,2 8,6 14,3 8,6 0 2,8 5,7 0 0 0 17,2 0 5,7 100Objaśnienia: A - gleby bielicowe; Ar - gleby rdzawe, AP - gleby płowe, B - gleby bru<strong>na</strong>tne właściwe, Bw -gleby bru<strong>na</strong>tne wyługowane, Bk - gleby bru<strong>na</strong>tne kwaśne, C - czarnoziemy właściwe, Cz – czarnoziemyzdegradowane, D - czarne ziemie właściwe, Dz -czarne ziemie zdegradowane, F - mady właściwe, Fc - madyczarnoziemne, Fb - mady bru<strong>na</strong>tne, Gc - rędziny czarnoziemne, Gb - rędziny bru<strong>na</strong>tneŹródło: Opracowanie własne, <strong>na</strong> podstawie Terelak H. i in. (2008), Monitoring chemizmu gleb ornych Polskiw latach 2005-2007, IUNG.Tab. 3. Klasy bonitacyjne gleb Regionu Południowego wg punktów badawczych.RazemKlasy bonitacyjneI II IIIa IIIb IVa IVb V VIRazemLiczba profilów 2 1 10 7 5 8 2 - 35% udział profilów 5,7 2,9 28,6 20 14,3 22,8 5,7 0 100,0Objaśnienia: I - gleby orne <strong>na</strong>jlepsze, II - gleby orne bardzo dobre, IIIa - gleby orne dobre, IIIb - gleby orneśrednio dobre, IVa - gleby orne średniej jakości - lepsze, IVb - gleby orne średniej jakości - gorsze, V - glebyorne słabe, VI - gleby orne <strong>na</strong>jsłabszeŹródło: Opracowanie własne, <strong>na</strong> podstawie Terelak H. i in. (2008), Monitoring chemizmu gleb ornych Polskiw latach 2005-2007, IUNG.Tab. 4 Kompleksy przydatności rolniczej Regionu Południowego wg punktów badawczych.Kompleksy przydatności rolniczej1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14RazemLiczba profilów 2 10 2 4 1 4 - 2 - 4 3 3 - - 35% udziałprofilów5,7 28,6 5,2 11,4 2,9 11,4 0 5,7 0 11,4 8,6 8,6 0 0 100,0Objaśnienia: 1 - pszenny bardzo dobry, 2 - pszenny dobry, 3 - pszenny wadliwy, 4 - żytni bardzo dobry, 5 -żytni dobry, 6 - żytni słaby, 7 - żytni bardzo słaby, 8 - zbożowo-pastewny mocny, 9 - zbożowo-pastewny słaby,10 - pszenny górski, 11 - zbożowy górski, 12 - owsiano-ziemniaczany górski, 13 - owsiano-pastewny górski,14 - grunty orne przez<strong>na</strong>czone pod użytki zieloneŹródło: Opracowanie własne, <strong>na</strong> podstawie Terelak H. i in. (2008), Monitoring chemizmu gleb ornych Polskiw latach 2005-2007, IUNG.Wyniki badań zanieczyszczenia gleb obejmują poziom zanieczyszczenia gleb pierwiastkamiśladowymi takimi jak ołów (Pb), cynk (Zn), miedź (Cu), nikiel (Ni), kadm (Cd),wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA) oraz siarką siarczanową (S-SO 4 ).26
199520002005199520002005199520002005199520002005199520002005199520002005Oce<strong>na</strong> jakości chemicznej gleb jest podstawą do określania właściwego, uwzględniającegoekologiczne funkcje, rolniczego użytkowania gruntów. W zależności od stopnia zanieczyszczeniagleb metalami ciężkimi zaleca się określone kierunki użytkowania rolniczego gleb 4 .Metale ciężkie dostają się do gleby przede wszystkim w wyniku działalności człowieka,a głównym źródłem zanieczyszczenia gleb tymi metalami są emisje przemysłowe pyłów i gazów.W niektórych obszarach <strong>na</strong>turalnie zwiększo<strong>na</strong> zawartość tych metali związa<strong>na</strong> jestz występowaniem <strong>na</strong> powierzchni wychodni złóż kruszconośnych. Nagromadzone w glebie metaleciężkie stanowią jedną z podstawowych przyczyn chemicznej degradacji właściwości gleb orazzanieczyszczenia wód glebowo-gruntowych i powierzchniowych (Terelak i in. 2008).Tab. 5 przedstawia liczbę profilów w danym roku, w których odnotowano określony stopieńzanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi oraz ocenę stopnia zanieczyszczenia gleb pierwiastkamiśladowymi za pomocą wskaźnika syntetycznego (WSZ). Zdecydowa<strong>na</strong> większość gleb punktówbadawczych w latach 1995, 2000, 2005 była zanieczyszczo<strong>na</strong> w niewielkim stopniu - glebywykazywały podwyższoną zawartość pierwiastków śladowych lub zawartość metali ciężkich była <strong>na</strong>tyle niska, że badane gleby uz<strong>na</strong>no za niezanieczyszczone. Dominującym pierwiastkiemo podwyższonej zawartości w glebie były cynk i kadm. Bardzo silne zanieczyszczenie glebykadmem (V stopień) odnotowano we wszystkich latach w Piekarach Śląskich oraz w roku 1995 wSulikowie, gdzie <strong>na</strong>stępnie w roku 2000 zanieczyszczenie gleby obniżyło się do stopnia IV, a w2005 do stopnia III-go. Generalnie w okresie prowadzenia badań nie zaistniały w badanych glebachwiększe zmiany w zawartości pierwiastków śladowych.Tab. 5. Stopień zanieczyszczenia gleb Regionu Południowego metalami ciężkimi wgpunktów badawczych.0 I II III IV VLiczba punktów badawczychPb 32 32 32 1 1 1 1 1 1 - - - 1 1 1 - - -Zn 20 19 20 13 13 13 1 2 1 - - - 1 1 1 - - -Cu 34 32 34 1 3 1 - - - - - - - - - - - -Ni 30 30 30 3 3 4 2 1 - - 1 1 - - - - - -Cd 16 13 18 16 17 15 1 3 - - - 1 - 1 - 2 1 1WSZ* 14 12 16 16 15 16 3 5 - - 1 1 - 1 1 2 1 1Objaśnienia: 0 - zawartość <strong>na</strong>tural<strong>na</strong> (gleby nie zanieczyszczone), I - zawartość podwyższo<strong>na</strong>, II - słabezanieczyszczenie, III - średnie zanieczyszczenie, IV - silne zanieczyszczenie, V - bardzo silnezanieczyszczenie* wskaźnik syntetyczny zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimiŹródło: Opracowanie własne, <strong>na</strong> podstawie Terelak H. i in. (2008), Monitoring chemizmu gleb ornych Polskiw latach 2005-2007, IUNG.Poważnym zagrożeniem ekologicznym jest zanieczyszczenie gleb siarką, która wpływa <strong>na</strong>mobilność metali ciężkich, jak i pogorszenie właściwości chemicznych gleb. Przekroczeniezawartości siarki w glebie powoduje jej degradację przez zakwaszenie i wzrost zawartości tegopierwiastka, głównie w formie siarczanowej 5 . W badanych glebach Regionu Południowego, w latach4 Kabata-Pendias A. i in. 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie,siarka i WWA. Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ, IUNG, Warszawa5 Kabata-Pendias A. i in. 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie,27
- Page 1 and 2: CENTRUM DZIEDZICTWA PRZYRODY GÓRNE
- Page 3 and 4: 6.2. Oddziaływania na krajobraz, p
- Page 5 and 6: Zgodnie z zaleceniami zawartymi w
- Page 7 and 8: 2. Informacje o zawartości, głów
- Page 9 and 10: 2.2. Cele strategiczne i kierunki d
- Page 11 and 12: kreatywności, wyznaczającym trend
- Page 13 and 14: górnośląska). Zapoczątkowane w
- Page 15 and 16: tworzą niewielkie garby w morfolog
- Page 17 and 18: Płaszczowina śląska w części z
- Page 19 and 20: yło nasuwanie się lądolodów ska
- Page 21 and 22: Wysoczyzny Przykarpackie). Płaskow
- Page 23 and 24: Między Beskidem Żywieckim i Gorca
- Page 25: województwie małopolskim. Gleby c
- Page 29 and 30: Objaśnienia: 0 - nie zanieczyszczo
- Page 31 and 32: przemysłowych.Ryc. 4. Odpady przem
- Page 33 and 34: monitoringu krajowego i regionalneg
- Page 35 and 36: się do gospodarczego wykorzystania
- Page 37 and 38: [%] 5040302010033,42,719,211,9 10,7
- Page 39 and 40: odpadami.Gospodarowanie zasobami wo
- Page 41 and 42: Południowym w 2010 roku, według
- Page 43 and 44: miesięczna temperatura w lipcu wyn
- Page 45 and 46: Znaczący udział w zanieczyszczeni
- Page 47 and 48: zbadanych punktach, z wyjątkiem pu
- Page 49 and 50: w miastach, brak jej realizacji nie
- Page 51 and 52: saldo migracji stałych jest dodatn
- Page 53 and 54: 4. Analiza i ocena problemów ochro
- Page 55 and 56: dysponuje stosunkowo małymi zasoba
- Page 57 and 58: Ryc. 18. Obszary narażone na niebe
- Page 59 and 60: Program ochrony przed powodzią w d
- Page 61 and 62: Źródło: Program dla Odry-2006 -
- Page 63 and 64: Ryc. 21. Rozmieszczenie wybranych f
- Page 65 and 66: Źródło: Opracowanie własne65
- Page 67 and 68: oddziaływania na środowisko, jeż
- Page 69 and 70: Gorczańska, PLH120065 Dębnicko-Ty
- Page 71 and 72: zwierzęta, przemieszczających si
- Page 73 and 74: wymagania przestrzenne dużych ssak
- Page 75 and 76: Źródło: Opracowanie własne na p
- Page 77 and 78:
Utrata siedlisk wskutek zajęcia te
- Page 79 and 80:
Plany nowych linii przesyłowych po
- Page 81 and 82:
5. Cele ochrony środowiska ustanow
- Page 83 and 84:
Biała Księga - Plan utworzenia je
- Page 85 and 86:
ochrony pogorszenia stanu siedlisk
- Page 87 and 88:
Cel III. PolskaPołudniowa miejscem
- Page 89 and 90:
5.2. Ocena spójności celów Strat
- Page 91 and 92:
Jednocześnie doprowadzą one do os
- Page 93 and 94:
etencji (technicznej i nietechniczn
- Page 95 and 96:
1995 i 2001), uwzględniającą war
- Page 97 and 98:
6. Analiza i ocena przewidywanych z
- Page 99 and 100:
pogorszenia stanu siedlisk przyrodn
- Page 101 and 102:
oddziaływać negatywnie na jakoś
- Page 103 and 104:
analizy konsekwencjami dla środowi
- Page 105 and 106:
materialnej położonych w bezpośr
- Page 107 and 108:
Cel III. Polska Południowa miejsce
- Page 109 and 110:
Kierunek działań:1.3. Tworzenie d
- Page 111 and 112:
Cel II. Polska Południowaprzestrze
- Page 113 and 114:
Krajobraz,powierzchnia ziemii gleby
- Page 115 and 116:
3.2. Przyciąganie i organizacjawyd
- Page 117 and 118:
i częściowo Jury Krakowsko-Częst
- Page 119 and 120:
przypadku ich wdrożenia, a co za t
- Page 121 and 122:
1. Zmiana jakości wód powierzchni
- Page 123 and 124:
8. Streszczenie w języku niespecja
- Page 125 and 126:
w województwie śląskim.Minimaliz
- Page 127 and 128:
wskutek wprowadzania zabudowy hydro
- Page 129 and 130:
18) Kabata-Pendias A. i in. 1995. P
- Page 131 and 132:
59) Stan środowiska w województwi
- Page 133 and 134:
L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 135 and 136:
L.P. Kod Nazwa Pow. [ha] Województ
- Page 137 and 138:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo39
- Page 139 and 140:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo12
- Page 141 and 142:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo1.
- Page 143 and 144:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo55
- Page 145 and 146:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwo14
- Page 147:
L.P. Nazwa Pow. [ha] Województwog