Nr 444, maj 1992 - Znak

WARZENIA - KSIA:l:KI - LUDZIEPO STRONIE HIOBA 123Dzien dobry Ci, Panie Boie! Ja, Lewi lcchak syn Sary z Berdyczowa, na s~d przychodz~ do Ciebie od narodu lzraela. Czego Ty chcesz od narodu Izraela? Czemu5 zawziq.j si~ na narOd Izraela? Kodisz Lewiego Icchaka z Berdyczowa• Elie Wiesel, PieHl umarlych, Wroclaw-Warszawa-Krak6w 1991Wiosn~ 1944 roku szesnastoletni Elie Wiesel razem z cal~ swoj~ rodzin~wywieziony zostaJ z miasta Sighet w prowincji Marmarosz do obozuzaglady Auschwitz-Birkenau. Przezyl tylko on. ,,Jeden z najbardziejwsfrz~saj~cych epizodow wojny dotyczy Zydow wygierskich, a zwlaszczaydow z Transylwanii. Ich masowa deportacja odbyla si y na przelomieaja i czerwca 1944 roku, na kilka dni przed l,!dowaniem w Normandii.eszcze na dworcu w Oswiycimiu nie domyslali si y, jaki los ich czeka"s. 145). W przeciwienstwie do Zydow polskich, prz¥gotowanych na swojos poprzez pobyt w gettach i hitlerowski terror, Zydzi siedmiogrodzcybezposred nio od trad ycyjnych form niezmiennego od setek lat zyciazuceni zostali w oswiycimskie pieklo.W roku 195!VElie Wiesel - za namow'! Franc;ois Mauriaca - wydal 'rancusk,! wersjy swoich zbeletryzowanych oswiycimskich wspomnien,okumentaln,! powieSc La Nuit. Odt,!d prawie kazdego roku wydawalow'! ksi,!zky, staj,!c siy tym pisarzem, ktory uksztaltowal obraz Zagladyydow w oczach amerykanskiego i zachodnioeuropejskiego czytelnika.1986 roku Elie Wiesel - w tym okresie bardziej juz aktywny jakozialacz spoleczny niz jako pisarz - otrzymal pokojow,! nagrody Nobla.Tom opowiadan PieHl urnarlych to pierwsza wydana w Polsce ksi~zkaiesela. Jak zauwaiyl Maurice Friedman, zarowno rrancuski tytul tejsi'lzki: Kadish, le Chant des morts, jak i jej tytul angielski: Legends of OurTime (Legendy naszego czasu), moglyby byc tytulem wszystkich ksi~zekutora La Nuit.W ostatnich latach ukazalo si y w Polsce wiele tomow wspomnienczasow Zaglady; pisali je zasymilowani Zydzi, dla ktorych zydowskaradycja, kultura i religia niewiele juz znaczyly. Ksi,!zki Wiesela to cosiycej nii tylko wspornnienia, Wiesel pisze 0 swoich przezyciach, piszebardzo emocjonalnie (niektorzy jego krytycy uwazaj'! nawet, ze sentymen­