Nr 444, maj 1992 - Znak

.1lSTRZ WI\TPLIWOSCI 89: pami~ci 0 tym, czym bylo malienstwo. Dla prorokow Izraela stanowilomo doskonaly model stosunkow mi~dzy Jahwe a Jego ludem. W przeszlociwzajemna wiemosc kobiety i m~iczyzny taktowana byla jako nakazIrawa boskiego. Wielu m~iczyzn z utworow Singera szuka wiernych,Kidanych kobiet. Ale tu pojawia si~ sprzecznoSc: ich pragnienie wyrasta: przeszloSci, naleiy do swiata, gdzie kaidy Zyd mial ,Jednego Bogajedn,,! ion~", a zwrocone jest ku przyszlosci, gdzie Pan przestal jui~r610wac, a ludzie wyrzekli si~ duszy. Religia i nowoiytny swiat nie daj,,! si~,ogodzic.Ozer Mecheles jedzie do domu. Tam czeka na niego niedawno)oslubiona iona, Nesza. Razem z nim powraca Bella Felhender, znajoma:ony. Zaczynaj,,! rozmawiac. Ozer widzi, ie mloda kobieta usiluje goIwieSc. I teraz on, ktory studiowal w Warszawie swieckie ksi"!iki, w tenposob dochodz,,!c do wniosku, ie swiat nie zostal stworzony przez Boga,iostrzega, ie mi~dzy tradycj,,! iydowsk,,!, rni~dzy prawdarni Tory, a nauk,,!eiy przepasc, ze jeSli odrzucimy stworzenie, jdli odrzucimy Boga, to wtedylie b~dziemy mogli odpowiedziec na pytanie, dlaczego si~ ograniczacI{ i,,!dzach . Bella wie, jak go przekonac. Nic tak na nas nie dziala, jakmyklad innych. Jdli wszyscy post~puj,,! podobnie, to dlaczego ja tei nienam tak uczynic? Bella opowiada mu 0 jego ionie. Nesza nie byla muviema. Zapewne i spodziewane wkrotce dziecko nie b~dzie jego. Bellaowi: "KtDi moie wiedziec, co robi kobieta, kiedy m"!z wyjeidza?"Ozer zaczyna rozumiec: "Nagle jasne jak wstaj"!cy dzien stalo si~ dlaiego, ze ksi,,!zki, ktore przywiozl z Warszawy i Dziesi~cioro Przykazan~apisanych na tablicach przeczyly sobie nawzajem." Nie rna trzeciejoiliwoSci: alba Bog i prawo, albo bezboinosc i absolutna wolnosc.,J akie mowic 0 dobru i zlu, jezeli nie rna Boga, nie rna objawienia." Bo tezile Bog powolal swiat z nicosci, to wszelkie prawa mog"! pochodzicedynie od Niego. Nic nie bylo przed Nim, i On sob,,! wypelnial wszystko.eieli nie bylo nic, to i iadnego zobowi,,!zania, iadnego prawa, iadnegoOsluszenstwa. Dlaczego czlowiek mialby zachowac posluszenstwo prawu,tore sam ustanowil? Dlaczego mialaby obowi,,!zywac maksyma: "musz~Iuchac tego, co sam sobie narzucilem", a nie: "musz~ wci,,!z zmieniac mojeostanowienia"?Niestworzony swiat jest pusty moralnie, to znaczy - nie wyrastaj,,!niego wobec mnie zadne uzasadnione roszczenia. Jesli je sam sobielarzu~, to nie maj,,! one mocy, poza moj,,! wlasn,,! wol,,!, ktora oparta naamej sobie nigdy nie b~dzie w stanie udzielic odpowiedzi na pytanie,laczego tak a nie inaczej. Staj~ przed wyborem mi~dzy Bogiem a nikczemosci,,!przygodnego bytu.ezy moie istniec Bog, ktory nie jest Stworzycielem? Kim On by jednakyl? Jezeli jest Bog, ktory nie jest Stworc,,!, to znaczy, ie swiat istniejeiezaleinie od Niego. Jereli swiat istnieje niezaleinie od Niego, to jakioie miec On wplyw na jego ksztalt? I czym taki Bog rDini si~ odlowieka? Nie jest wszechmocny - dowodem istnienie swiata, nie jest wi~