RTĘĆ W OWOCNIKACH OPIEŃKI CIEMNEJ,BIOMASIE ROŚLINNEJ, W KTÓREJŻYJE GRZYBNIA I PODŁOŻU GLEBOWYMTEGO GRZYBAJ. Falandysz, A. Wobalis, G. KrasińskaPracownia Chemii Środowiska i Ekotoksykologii, Uniwersytet GdańskiOpieńka ciemna (Armillaria solidipes) jest grzybem pasożytniczym, który jestbardzo szkodliwy dla drzew - wywołuje białą zgniliznę drewna. Grzybnia opieńkiżyje w żywych i martwych drzewach oraz w glebie. Grzyb ten rozprzestrzenia sięprzy pomocy ryzomorf, które wyrastają na długość wielu metrów rozprzestrzenione wwierzchniej 20 centymetrowej oraz na drodze bezpośredniego kontaktu grzybni. Wten sposób grzybnia opieńki jako sklonowana kolonia licznych osobników możeskolonizować duże obszary lasu albo być jednym wielkim i starym organizmem zdobrze skomunikowaną grzybnią. Na przykład grzybnia i ryzomorfy grzybaArmillaria bulbosa mogą rozrastać się na powierzchni 150 tys. metrów kwadratowychlasu (Smith et al. 1992).W badaniach własnych owocników opieńki ciemnej wykazano względnie dużązawartość rtęci w okazach zebranych w wielu miejscach w kraju – w kapeluszachbyło od 0.020±0.008 do 0.30±0.07 g/g masy suchej (m.s.), w trzonach było od0,020±0,006 do 0,16±0,04 g/g m.s. a w podłożu glebowym było od 0.020±0.002 do0.10±0.13 g/g m.s. (Mazur et al. 2013).Badania miały na celu ocenę, co może być dla opieńki ciemnej głównymźródłem pobrania rtęci – opanowany przez grzybnię substrat roślinny (tkanka żywychi martwych) drzew, który zazwyczaj jest materiałem ubogim w rtęć czy wierzchniawarstwa gleby, w której ryzomorfy rozrastają się a po części może też rosnąćgrzybnia.Owocniki opieńki ciemnej i substrat roślinny, na którym wyrosły oraz glebę(warstwa 0-15 cm) pozyskano w borze sosnowym (dominujący gatunek sosnapospolita Pinus silvestris z domieszka świerka Picea abies i brzozy omszonej Betulapubescens) w okolicy miejscowości Jodłowno i Buszkowy Górne (nadleśnictwo54
Kolbudy) w woj. pomorskim w 2011 r. Świeże owocniki, po oczyszczeniu ichpowierzchni z ewentualnych zanieczyszczeń suszono na powietrzu przez kilka dni anastępnie w suszarce do czasu uzyskania stałej masy w temperaturze 65 °C. Próbkigleby, po usunięciu fragmentów roślin, kamyków i widocznych bezkręgowców,suszono w czystym pomieszczeniu w temperaturze pokojowej przez kilkanaścietygodni, przesiewano przez sito <strong>pl</strong>astykowe z oczkami średnicy 2 mm i następniesuszono w temperaturze 65 ºC przez 48 godz. Próbki substrat roślinnego, na którymwyrosły owocniki suszono w czystym pomieszczeniu w temperaturze pokojowejprzez kilkanaście tygodni, rozdrabniano i następnie suszono w temperaturze 65 ºCprzez 48 godz. Zawartość rtęci oznaczono techniką zimnych par absorpcyjnejspektrouskopii atomowej (CV-AAS) po termicznym rozkładzie matrycy próbki (masaok. 50 mg) i dalszej amalgamacji par uwolnionej rtęci pierwiastkowej i jej desorpcji zwełny ze złota (analizator rtęci model MA-2000, Nippon Instruments Corporation,Takatsuki, Japonia).Zawartość rtęci ogółem w podłożu roślinnym (drewno), na którym wyrosłyokazy opieńki ciemnej była mniejsza o jeden rząd wielkości niż w podłożu glebowym(Tabela 1). Fakt ten pośrednio może wskazywać, że podłoże glebowe jest głównymźródłem rtęci dla tego grzyba.Tabela 1. Zawartość rtęci w owocnikach oraz podłożu roślinnym i glebowym opieńkiciemnejHg (g/g m.s.)MateriałPróbki Średnia±SD Mediana RozstępOwocniki 16 (131)* 0,099±0,049 0,091 0,043-0,24Podłoże roślinne 16 0,029±0,020 0,023 0,0074-0,076Podoże glebowe 16 0,28±0,14 0,28 0,090-0,52Uwagi: *Próbki zbiorcze (od 2 do 19 okazów w próbce)Literatura:1. Smith ML, Bruhn JN, Anderson JB (1992) The fungus Armillaria bulbosa is amongthe largest and oldest living organisms. Nature, 356:428-431.2. Mazur A, Różycka M, Falandysz J (2013) Rtęć w opieńce. XXII PoznańskieKonwersatorium Analityczne.55
- Page 8 and 9: SPIS TREŚCISESJA NAUKOWAH. Matusie
- Page 10 and 11: 17. M.I. Szynkowska, K. Osingłowsk
- Page 12 and 13: 43. B. Marczewska, A. Kramek, R. Ku
- Page 15 and 16: SŁOWO WSTĘPNEJuż po raz 22-gi mi
- Page 17 and 18: KIERUNKI ROZWOJU ANALIZYSPEKTROCHEM
- Page 19 and 20: GRAFEN JAKO NOWY SORBENT W CHEMIIAN
- Page 21 and 22: wzroście oczekiwań wobec wymiaru
- Page 23 and 24: ANALIZA NIEORGANICZNYCH FORMSPECJAC
- Page 26 and 27: NOWA KSIĄŻKA„CHEMICAL ELEMENTS
- Page 28 and 29: TANDEMOWE POŁĄCZENIESPEKTROFOTOME
- Page 30 and 31: próbki jonów metalu, z którego e
- Page 32 and 33: NOWA KONSTRUKCJA KOMORY ZDERZENIOWE
- Page 34 and 35: ZASTOSOWANIE METODY ED-XRFDO OZNACZ
- Page 36 and 37: metali ciężkich ich przemieszczan
- Page 38 and 39: INTERFERENCJE SPEKTRALNE PRZYOZNACZ
- Page 40 and 41: 4. C.J. Madadrang, H.Y. Kim, G. Gao
- Page 42 and 43: łupkach, natomiast zawartości inn
- Page 44 and 45: ANALIZA WYSOKIEJ CZYSTOŚCI CYRKONU
- Page 46 and 47: OZNACZANIE METALI CIĘŻKICH W OSAD
- Page 48 and 49: CHEMICZNE GENEROWANIE PAR PRZY UDZI
- Page 50 and 51: RADIOCEZ W PŁACHETCE KOŁPAKOWATEJ
- Page 52 and 53: RTĘĆ W OPIEŃCEA. Mazur, M. Róż
- Page 56 and 57: ANALIZA ŚLADÓW CZĄSTEK GSRM.I. S
- Page 58 and 59: OZNACZANIE RTĘCI W PRODUKTACHŻYWN
- Page 60 and 61: POLON 210 PO W KRWI LUDZKIEJA. Bory
- Page 62 and 63: OZNACZANIE ZŁOTA Z ZASTOSOWANIEMTE
- Page 64 and 65: OZNACZANIE ZAWARTOŚCI NIEKTÓRYCHS
- Page 66 and 67: OZNACZANIE ZAWARTOŚCI WYBRANYCHSK
- Page 68 and 69: OPTYMALIZACJA MINIATUROWEGOANALIZAT
- Page 70 and 71: BADANIE WPŁYWU PROMIENIOWANIAULTRA
- Page 72 and 73: ZASTOSOWANIE METODY LA-ICP-MSDO ANA
- Page 74 and 75: wynik pomiaru: spójność pomiarow
- Page 76 and 77: literaturze danymi dla tego typu os
- Page 78 and 79: utrudnia prawidłowy odczyt punktu
- Page 80 and 81: OZNACZANIE ZAWARTOŚCI RTĘCIORAZ I
- Page 82 and 83: CHEMICZNIE MODYFIKOWANA KRZEMIONKAW
- Page 84 and 85: METODYKA OZNACZANIA RADU 226 RaW PR
- Page 86 and 87: BIOAKUMULACJA WYBRANYCH METALICIĘ
- Page 88 and 89: IDENTYFIKACJA WŁÓKIEN AZBESTUCHRY
- Page 90 and 91: ZANIECZYSZCZENIE ŚRODOWISKA WŁÓK
- Page 92 and 93: WOLTAMPEROMETRIA INWERSYJNA, TECHNI
- Page 94 and 95: Próbki gleby pobierano z wierzchni
- Page 96 and 97: iałko glukozy niż furosemidu, a b
- Page 98 and 99: METROLOGICZNE ASPEKTY OZNACZANIAKOB
- Page 100 and 101: ADSORPCJA JONÓW Pt(IV)NA MODYFIKOW
- Page 102 and 103: STĘŻENIE JODU W MOCZU- PROBLEM DU
- Page 104 and 105:
catechins as brain-permeable, natur
- Page 106 and 107:
ZASTOSOWANIE PROCESU DEKOLORYZACJIB
- Page 108 and 109:
OES. Kolejnym etapem badań było z
- Page 110 and 111:
3. Afridi H.I., Kazi T.G., Kazi N.G
- Page 112 and 113:
z analizatorem czasu przelotu (Opti
- Page 114 and 115:
POLIMER KSANTANOWY JAKO STABILIZATO
- Page 116 and 117:
OZNACZANIE MIEDZI W GLEBIE I OSADAC
- Page 118 and 119:
OZNACZANIE WYBRANYCH METALII ZWIĄZ
- Page 120 and 121:
mieściła się w granicach od 0,11
- Page 122 and 123:
[2] - H. Olivier-Bourbigou, L. Magn
- Page 124 and 125:
DudekDybczyńskiGrodowskiHanćJakub
- Page 126 and 127:
KuziołaRafałKatolicki Uniwersytet
- Page 128 and 129:
PyszynskaMartaInstytut Chemii i Tec
- Page 130 and 131:
ZagrodzkiZawiszaZgoła-Grześkowiak