BIOAKUMULACJA WYBRANYCH METALICIĘŻKICH W ROŚLINACH UPRAWNYCHI ŁĄKOWYCH W REJONIE SKŁADOWISKAFOSFOGIPSÓW W WIŚLINCEA. Boryło, W. NowickiZakład Analityki i Radiochemii Środowiska, Zakład Dydaktyki Chemii, InstytutOchrony Środowiska i Zdrowia Człowieka, Uniwersytet Gdański, 80-952 Gdańsk,ul. Sobieskiego 18/19, aborylo@chem.univ.gda.<strong>pl</strong>, waldek@chem.univ.gda.<strong>pl</strong>Fosfogips jest produktem ubocznym powstającym podczas produkcji kwasufosforowego i nawozów fosforowych, a jego składowanie stanowi problem dla wielukrajów. Olbrzymie ilości fosfogipsów zrzucane są do mórz i oceanów lub składowanew postaci hałd. Hałda fosfogipsów w Wiślince powstawała przez ponad 30 lat. Skałyfosforytowe, które wykorzystywano do produkcji kwasu fosforowego zawierająznaczne ilości metali ciężkich. Zgodnie z raportem Agencji Ochrony Środowiskamogą one powodować chemiczne zagrożenie dla zdrowia człowieka i środowiska.Metale, które pełnią rolę mikroelementów w organizmach żywych,występują zazwyczaj w ilościach śladowych, ściśle określonych dla poszczególnychgatunków. Niedobór metali, jak również ich nadmiar może być szkodliwydla organizmów żywych. W zależności od stopnia zagrożenia środowiska metalemożna podzielić na cztery grupy: pierwiastki o bardzo wysokim stopniu (Cd, Hg, Zn,Pb, Cr, Ag, Au, Sb, Sn, Tl), pierwiastki o dużym stopniu (Mn, Fe, Se, Mo),pierwiastki o średnim stopniu (Ni, Co, V) i pierwiastki o niskim stopniu (Zr, Ta, Nb,La). Źródłem metali ciężkich w środowisku są naturalne procesy geochemiczne(wietrzenie skał, procesy glebowe, pożary lasów, erupcje wulkaniczne) i liczneprocesy antropogeniczne (liczne gałęzie przemysłu metalurgicznego i chemicznegooraz nawożenie pól uprawnych). Do badań wybrano rośliny łąkowe (mniszeklekarski, pięciornik gęsi, turzyca pospolita) oraz rośliny uprawne (marchew,pietruszka, por, buraki, sałata, cebula). Materiał porównawczy (próbki kontrolne)zebrano z okolic Osieka (okolice Starogardu Gdańskiego).Celem prezentowanej pracy było określenie zawartości wybranych metaliciężkich oraz próby określenia ich możliwej migracji do rośliny w próbkachroślinnych z okolic składowiska odpadów fosfogipsowych w Wiślince.Głównym źródłem nagromadzenia metali ciężkich w roślinach uprawnychi łąkowych jest system korzeniowy. Nieznaczną rolę w procesie bioakumulacji metaliciężkich do wnętrza rośliny odgrywa natomiast suchy i mokry opad atmosferyczny.Zawartości metali ciężkich we wszystkich analizowanych roślinach łąkowychi uprawnych pobranych z okolic składowiska fosfogipsów były odpowiednio czteryi trzy razy wyższe w porównaniu do roślin, które zebrano z terenówniezanieczyszczonych, znacznie oddalonych od hałdy. Średnie wartości zawartościmetali w roślinach uprawnych i łąkowych z okolic składowiska oszacowanoodpowiednio na 149,7 µg/g m.m. i 834,7 µg/g m.m., natomiast średnie wartościzawartości metali w obu analizowanych grupach roślin z terenów86
nieuprzemysłowionych wynosiły odpowiednio 57,3 µg/g m.m. oraz 245,6 µg/g m.m.Znacząco wyższe zawartości metali w roślinach pobranych w sąsiedztwieskładowiska fosfogipsów pozwalają wnioskować, że ich konsumpcja w dłuższymokresie czasu może być niebezpieczna dla ludzi i wypasanych tam zwierząt.Prezentowane badania naukowe wsparte zostały finansowo przez Ministerstwo Naukii Szkolnictwa Wyższego w ramach grantów: DS/530-8120-D196-12 i DS/530-8140-D198-12.87
- Page 8 and 9:
SPIS TREŚCISESJA NAUKOWAH. Matusie
- Page 10 and 11:
17. M.I. Szynkowska, K. Osingłowsk
- Page 12 and 13:
43. B. Marczewska, A. Kramek, R. Ku
- Page 15 and 16:
SŁOWO WSTĘPNEJuż po raz 22-gi mi
- Page 17 and 18:
KIERUNKI ROZWOJU ANALIZYSPEKTROCHEM
- Page 19 and 20:
GRAFEN JAKO NOWY SORBENT W CHEMIIAN
- Page 21 and 22:
wzroście oczekiwań wobec wymiaru
- Page 23 and 24:
ANALIZA NIEORGANICZNYCH FORMSPECJAC
- Page 26 and 27:
NOWA KSIĄŻKA„CHEMICAL ELEMENTS
- Page 28 and 29:
TANDEMOWE POŁĄCZENIESPEKTROFOTOME
- Page 30 and 31:
próbki jonów metalu, z którego e
- Page 32 and 33:
NOWA KONSTRUKCJA KOMORY ZDERZENIOWE
- Page 34 and 35:
ZASTOSOWANIE METODY ED-XRFDO OZNACZ
- Page 36 and 37: metali ciężkich ich przemieszczan
- Page 38 and 39: INTERFERENCJE SPEKTRALNE PRZYOZNACZ
- Page 40 and 41: 4. C.J. Madadrang, H.Y. Kim, G. Gao
- Page 42 and 43: łupkach, natomiast zawartości inn
- Page 44 and 45: ANALIZA WYSOKIEJ CZYSTOŚCI CYRKONU
- Page 46 and 47: OZNACZANIE METALI CIĘŻKICH W OSAD
- Page 48 and 49: CHEMICZNE GENEROWANIE PAR PRZY UDZI
- Page 50 and 51: RADIOCEZ W PŁACHETCE KOŁPAKOWATEJ
- Page 52 and 53: RTĘĆ W OPIEŃCEA. Mazur, M. Róż
- Page 54 and 55: RTĘĆ W OWOCNIKACH OPIEŃKI CIEMNE
- Page 56 and 57: ANALIZA ŚLADÓW CZĄSTEK GSRM.I. S
- Page 58 and 59: OZNACZANIE RTĘCI W PRODUKTACHŻYWN
- Page 60 and 61: POLON 210 PO W KRWI LUDZKIEJA. Bory
- Page 62 and 63: OZNACZANIE ZŁOTA Z ZASTOSOWANIEMTE
- Page 64 and 65: OZNACZANIE ZAWARTOŚCI NIEKTÓRYCHS
- Page 66 and 67: OZNACZANIE ZAWARTOŚCI WYBRANYCHSK
- Page 68 and 69: OPTYMALIZACJA MINIATUROWEGOANALIZAT
- Page 70 and 71: BADANIE WPŁYWU PROMIENIOWANIAULTRA
- Page 72 and 73: ZASTOSOWANIE METODY LA-ICP-MSDO ANA
- Page 74 and 75: wynik pomiaru: spójność pomiarow
- Page 76 and 77: literaturze danymi dla tego typu os
- Page 78 and 79: utrudnia prawidłowy odczyt punktu
- Page 80 and 81: OZNACZANIE ZAWARTOŚCI RTĘCIORAZ I
- Page 82 and 83: CHEMICZNIE MODYFIKOWANA KRZEMIONKAW
- Page 84 and 85: METODYKA OZNACZANIA RADU 226 RaW PR
- Page 88 and 89: IDENTYFIKACJA WŁÓKIEN AZBESTUCHRY
- Page 90 and 91: ZANIECZYSZCZENIE ŚRODOWISKA WŁÓK
- Page 92 and 93: WOLTAMPEROMETRIA INWERSYJNA, TECHNI
- Page 94 and 95: Próbki gleby pobierano z wierzchni
- Page 96 and 97: iałko glukozy niż furosemidu, a b
- Page 98 and 99: METROLOGICZNE ASPEKTY OZNACZANIAKOB
- Page 100 and 101: ADSORPCJA JONÓW Pt(IV)NA MODYFIKOW
- Page 102 and 103: STĘŻENIE JODU W MOCZU- PROBLEM DU
- Page 104 and 105: catechins as brain-permeable, natur
- Page 106 and 107: ZASTOSOWANIE PROCESU DEKOLORYZACJIB
- Page 108 and 109: OES. Kolejnym etapem badań było z
- Page 110 and 111: 3. Afridi H.I., Kazi T.G., Kazi N.G
- Page 112 and 113: z analizatorem czasu przelotu (Opti
- Page 114 and 115: POLIMER KSANTANOWY JAKO STABILIZATO
- Page 116 and 117: OZNACZANIE MIEDZI W GLEBIE I OSADAC
- Page 118 and 119: OZNACZANIE WYBRANYCH METALII ZWIĄZ
- Page 120 and 121: mieściła się w granicach od 0,11
- Page 122 and 123: [2] - H. Olivier-Bourbigou, L. Magn
- Page 124 and 125: DudekDybczyńskiGrodowskiHanćJakub
- Page 126 and 127: KuziołaRafałKatolicki Uniwersytet
- Page 128 and 129: PyszynskaMartaInstytut Chemii i Tec
- Page 130 and 131: ZagrodzkiZawiszaZgoła-Grześkowiak
Change language