Materiały - Wydział Technologii Chemicznej - Poznan.pl

IDENTYFIKACJA WŁÓKIEN AZBESTUCHRYZOTYLOWEGO PRZY UŻYCIUMIKROSKOPU POLARYZACYJNEGOK. Makowska 1) , S. Lipiecka 1) , Z. Kowalkiewicz 1) , D. Kruk 1) ,W. Urbaniak 1,2)1)Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemiiul. Umultowska 89B, 61-614 Poznań2)Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Wydział Technologii i InżynieriiChemicznej, ul. Seminaryjna 3, 85-326 BydgoszczNajważniejszym aktem prawnym, który zapoczątkował proces usuwaniaazbestu z terytorium Polski jest Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakaziestosowania wyrobów zawierających azbest [1]. Zgodnie z tą ustawą zakazanoprodukcji, stosowania oraz obrotu wyrobami zawierającymi azbest. Zakaz ten dotyczywszystkich form mineralogicznych azbestu: chryzotylowego, krokidolitowego,amozytu, azbestu antofylitowego, azbestu tremolitowego oraz azbestuaktynolitowego. Obecnie na terenie Polski znajduje się około 14,5 milionów tonwyrobów zawierających azbest, które należy, zgodnie z Programem oczyszczaniakraju z azbestu na lata 2009-2032, usunąć z terytorium naszego kraju do roku 2032[2]. Zabezpieczenie tak znacznych ilości wyrobów azbestowych wiąże sięz opracowaniem szeregu przepisów prawnych regulujących odpowiedniepostępowanie z wyrobami oraz odpadami zawierającymi azbest, a także z samymminerałem azbestowym. Istnieje również konieczność opracowania metodunieszkodliwiania włókien azbestowych oraz metod służących do ich identyfikacjii oznaczania.Mikroskopia polaryzacyjna (PLM) jest stosunkowo prostą, szybką, niezbytkosztowną i efektywną metodą identyfikacji włókien azbestu. Wykorzystuje ona fakt,że każdy rodzaj azbestu posiada charakterystyczną morfologię oraz właściwościoptyczne. Wymaga jedynie odpowiednio przeszkolonego personelu i specjalnegowyposażenia mikroskopu w akcesoria dedykowane do oznaczania azbestu. Badaniawykonane przy użyciu PLM pozwalają na odróżnienie azbestu od włókien innegorodzaju [3] oraz określenie poszczególnych odmian tego minerału za pomocąwyznaczenia jego właściwości optycznych takich jak dwójłomność, barwa czywspółczynnik załamania światła.W prezentowanej pracy przedstawiona zostanie metoda identyfikacji włókienazbestu chryzotylowego przy użyciu mikroskopu polaryzacyjnego, która może miećjednocześnie zastosowanie do wykluczenia obecności tego minerałuw unieszkodliwionych metodami chemicznymi próbkach zawierających pierwotniechryzotyl.Literatura:[1] Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierającychazbest (Dz. U. z 1997 r., Nr 101, poz. 628 z późn. zm.; Tekst jednolity: Dz. U. z 200488