Materiały - Wydział Technologii Chemicznej - Poznan.pl

PORÓWNANIE ZAWARTOŚCI WANADUW GLEBACH WOKÓŁ TERENÓWUPRZEMYSŁOWIONYCH I ROLNICZYCHB. Marczewska, A. Kramek, R. KuziołaInstytut Inżynierii Środowiska, KUL JPII Lublin, Ofiar Katynia 6a,37-450 Stalowa Wola.Działanie biologiczne wanadu uzależnione jest od jego stopnia utlenienia.Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia zwiększa się również toksyczność tegopierwiastka. Największym źródłem zanieczyszczającym powietrze, wodę i glebęwanadem są źródła antropomorficzne, związane z przemysłem chemicznymi spalaniem paliw.Podawana w literaturze zawartość wanadu w glebie w środowiskunaturalnym waha się od ilości śladowych do kilkuset μg g-1. Średnia zawartośćwanadu w glebach wynosi od 10 do 220 μg g-1. Zawartość wanadu w glebachzwiązana jest z rodzajem skał macierzystych, z których jest formowana gleba.Występowanie wanadu w roślinach o zawartościach niższych niż 2 μg·g-1 zwiększasyntezę chlorofilu przyswajalność potasu, asymilację azotu zaś w wyższych powodujechlorozy i ograniczenie wzrostu. Również u człowieka wanad w śladowych ilościachpełni rolę mikroelementu, natomiast większe zawartości mogą wywoływać m.in.depresję, niewydolność nerek, zawał serca, niedokrwistość i raka płuc.Oznaczanie zawartości wanadu, który występuje w formach toksycznych,a jednocześnie uczestniczy w łańcuchach pokarmowych gleba-roślina-zwierzęczłowiek,w glebach znajdujących się w pobliżu zakładów przemysłowych i naterenach, gdzie przemysł praktycznie nie istnieje należą do ważnych problemówanalitycznych.Celem niniejszej pracy było porównanie na podstawie danych literaturowychzawartości wanadu, w próbach gleby wierzchniej, wokół wybranych zakładówprzemysłowych z zawartościami wanadu na terenach rolniczych w wybranychrejonach świata. Są to tereny wokół kopalni wanadu Vametco obok Pretoriiw Południowej Afryce, Dąbrówka Wielka obok Częstochowy (Polska) rafineria RopyPłock (Polska) elektrownia zasilana olejem ciężkim Szazhalombatta (Węgry),elektrownia Jamshoro, Sindh (Pakistan), odpady komunalne w Montcada (Hiszpania)i Siedlec (Polska) oraz ośrodek przemysłowy Będzin (Polska).Tereny rolnicze togrunty orne Mehrabpur (Pakistan), Campus Chittagong University (Bangladesz),rejon Barcelony (Hiszpania), Miedzyrzec Podlaski (Polska), Park Krajobrazowy obokPłocka (Polska), Justynów koło Łodzi (Polska).93