wani myślÄ prof. Tadeusza Sławka (UŚ), podejmujemy na łam

TEMAT NUMERU12dziesiątych absolwenci informatyki i ekonometriizaczęli robić zawrotne kariery na giełdzie i w biurachmaklerskich. Wtedy też zaczęły zmieniać się relacjewewnątrz uniwersytetu. Uważam jednak, że możnaśmiało powiedzieć, że zarówno wtedy, jak i teraz jestdobrze, tylko że każdy z nas musi wybrać, co owo „dobrze”oznacza.Prof. Rutkowski: Należy pamiętać, że nie wszystkieuniwersytety radzą sobie z tym problemem. Są takie,które potrafią narzucić studentom reguły, którychzłamanie jest jednoznaczne z rezygnacją ze studiów.Najlepsze uniwersytety nie tylko dają wiedzę, ale takżewychowują: wpajają wartości, uczą przestrzeganiawłaściwych wzorców zachowania, kształtują prawidłowepostawy aksjologiczne. Do tego służą znane mechanizmy.Jednym z nich jest na przykład relacja „uczeńmistrz”.Nie można jej jednak zastosować w sytuacji,w jakiej my pracujemy. Kiedy profesor w semestrzeuczy kilkuset studentów, to jaki może on mieć natych studentów wpływ osobisty? Są natomiast takieuniwersytety i koledże, gdzie nauczanie odbywa sięw bardzo małych grupach. Tam nie można „wpaść”na zajęcia lub wyjść z nich w dowolnym czasie. Tamtrzeba niekiedy ubrać się w togę i uczestniczyć wewspólnym posiłku, którego nie można opuścić takdługo, jak długo za stołem przebywa provost czy profesorowie.Tam nikt nie wyobraża sobie, aby studencimogli przedkładać własne prywatne interesy nadinteresy uniwersytetu. I co ciekawe, nikt się temu nieprzeciwstawia i nikt się przeciwko temu nie buntuje.Przeciwnie – studenci uważają, że świadczy to o wysokimstatusie ich uczelni.B. Sławińska: Szanowni państwo, moje pytanieskierowane jest do obu grup siedzących przywspólnym stole i będzie ono dosyć przewrotne.Najpierw chciałabym zapytać studentów, czegouczycie się od swoich mistrzów lub profesorów,w zależności od tego, czy identyfikujecie profesorówz mistrzami?Mgr Aleksandra Lobermajer: Reprezentuję niejakodwa światy, ponieważ jestem absolwentką ekonomii,na której studiuje bardzo wielu studentów,którzy raczej nie tworzą jednej wspólnoty (z powodumasowości), chyba że na egzaminie. Nie wiem, czy dokońca można by było skrytykować wtedy „sprzedaż”notatek, bo rzeczywiście niektórzy studenci pojawialisię tylko i wyłącznie na zaliczeniach, co wydaje się niefair w stosunku do tych sumiennych. I drugi świat –jestem studentką matematyki – gdzie na całym rokujest nas 10 osób i są to warunki elitarne.Chciałabym odnieść się do wypowiedzi pana profesora,że rzeczywiście trzeba określić zasady i konkretnewymagania. Wydaje mi się, że nikt nie będziewymagał od siebie więcej, niż od niego wymagają.Niestety, niektórzy wykładowcy pozwalali sobie na to,że część studentów przychodziła sobie tylko na zaliczeniebez podania przyczyny nieobecności – traci sięwtedy szacunek do takiego wykładowcy oraz podważarzetelność studiowania. Od studentów wymaga sięi wiedzy, i doświadczenia, dlatego też dziś oni oczekująod wykładowców pewnej elastyczności, ponieważniestety czasami jesteśmy zmuszeni do pracy zarobkowej,do nieobecności z tego lub innego powodu.To od samych wykładowców uczymy się najwięcej,nie tylko teorii, ale również kultury osobistej.Chcemy, by kształtowali również naszą osobowość.Dosyć rzadko niestety zdarzają się wykładowcy, którzysą wybitnymi naukowcami, świetnymi dydaktykamii dodatkowo – potrafią „uczyć życia”.G. Kruszewski: O wykładowcach mogę powiedziećtylko na przykładzie tych z mojego instytutu,a dominuje wśród nich bardzo życzliwa postawa wobecstudentów, także takich jak ja, którzy musieli załatwiaćmnóstwo formalności. Osobiście bardzo szanujęwykładowców, którzy przekazują wiedzę z pasją, odnich można nauczyć się najwięcej.N. Jagiełowicz: Wśród wykładowców możnadokonać podziału na nauczycieli i tych, którzy mogąbyć nazwani mistrzami w swej dziedzinie. Z zapałemprowadzą badania, dzielą się swoimi dokonaniamii próbują zarazić studentów zamiłowaniem do praktykowanejdziedziny nauki.B. Sławińska: A czy identyfikujesz swoich wykładowcówz mistrzami? Czy jednak uważasz toza ideał z zamierzchłych czasów?N. Jagiełowicz: Mam swojego mentora, jednegoz profesorów Wydziału Humanistycznego. Sądzę, żepotrafi on zaciekawić studentów tematem, potrafizainspirować do prowadzenia własnych badań, rozbudzićpasję.G. Kruszewski: W swoim promotorze bardzo cenięto, że dał mi wolność przy wyborze tematu i szukaniumetod badawczych. Na to liczyłem, że takie będąrelacje między nami.Prof. Rutkowski: Muszę powiedzieć, że państwawypowiedzi z etycznej perspektywy są niepokojące.Proszę spojrzeć na sposób, w jaki państwo uzasadniająswoje stanowisko. Otóż uzasadnienie to ma pewnąstrukturę, mianowicie: osoba X jest moim mistrzem dlatego,że sprzyja moim interesom. Czy mistrzem w takimznaczeniu można być tylko z subiektywnego punktuwidzenia? Wydaje się, że zastosowanie kryteriów bezosobowychi bezstronnych lepiej oddaje znaczenie tegopojęcia. W tej obiektywnej perspektywie mistrzem możebyć też osoba, której wymagania pod państwa adresembędą często niezgodne z wyobrażeniem prowadzeniapomyślnego i szczęśliwego życia studenckiego. Wedługmnie pojęcie mistrzostwa w nauce i w etosie akademickimnie na tym polega, że mistrz to osoba, której żądaniasą zawsze kompatybilne z państwa pragnieniami.Mistrzem w takim znaczeniu może być również osoba,której wymagania odczuwamy jako dyskomfort, ponieważich spełnienie oznaczać może poświęcenie własnegodobra w sposób nie zapewniający należytej rekom-