wani myślÄ prof. Tadeusza Sławka (UŚ), podejmujemy na łam

PREZENTACJEPolacy w GruzjiDnia 27 marca 2010 r. w Sali Balowej Pałacu Potockich na Uniwersytecie Warszawskimodbyła się już po raz siedemnasty ceremonia wręczenia prestiżowych nagród „PrzegląduWschodniego” autorom najlepszych publikacji naukowych poświęconych problematycewschodniej, opublikowanych w 2009 r. Wśród nagrodzonych znalazł się profesor UniwersytetuSzczecińskiego Andrzej Furier za książkę Polacy w Gruzji (Wydawnictwo TRIO).Od kilkunastu lat obserwujemy wzmożone zainteresowanielosami Polaków, którzy w wyniku zawirowańhistorii znaleźli się na terenie Imperium Rosyjskiego,a następnie Związku Radzieckiego. W tennurt badawczy wpisuje się profesor UniwersytetuSzczecińskiego Andrzej Furier, autor licznych pracpoświęconych różnym aspektom życia i działalnościPolaków na Wschodzie. Problemowi polskiej obecnościna Kaukazie były poświęcone wcześniejsze książki– o polskiej aktywności dyplomatycznej w okresiemiędzywojennym i zasługach dla XIX-wiecznych badańgeografii tego obszaru – Józefa Chodźki.Kontakty polsko-gruzińskieKontakty i obecność Polaków w Gruzji mająwielowiekową tradycję. Ta dawniejsza dotyczyłaprzede wszystkim handlu i sięgała okresu średniowiecza.Zbliżenie polsko-gruzińskie nastąpiło w XVIIw., a jego celem była wspólna walka z ImperiumOsmańskim. Przegląd polskiego wkładu w badaniakaukazologiczne dowodzi, że jest on ogromny. Polacydostarczali od XVIII w. Zachodowi dokładnychinformacji o tym obszarze i kierowali wykreślaniemjego pierwszych dokładnych map.Jednakże o obecności typowej zbiorowości polonijnejw Gruzji można mówić właściwie w odniesieniudo XIX w. i początków XX w. W końcu XIX w. naziemiach gruzińskich przebywało ponad 7 tys. Polaków.Głównym ich skupiskiem było Tbilisi, w którymnajwiększą rolę odgrywali wojskowi i inteligencja.NagrodzonamonografiaO m a w i a n amonografia składasię ze wstępu,siedmiu rozdziałówproblemowychi zakończenia.Wykaz źródełarchiwalnych,literatury, indeksosób, nazw geograficznychi miejscowych,spis mapi fotografii orazstreszczenie w językuangielskim stanowią dodatek pomocny przylekturze książki. We Wstępie autor określił cel pracyoraz jej zakres terytorialny; wskazał również ośrodkieksperckie i naukowe, które podejmują w swoichpracach badawczych problematykę kaukazoznawczą.Do przełomu lat 80. i 90. XX w. wiedzę o historiistosunków polsko-gruzińskich czerpać można byłogłównie z nielicznych opracowań dotyczących historiiGruzji.W dwóch pierwszych rozdziałach, zatytułowanych:Początki państwa i narodu gruzińskiego orazPrzeobrażenia polityczne w czasach nowożytnychi najnowszych, autor nakreślił w kolejnych podrozdziałachszereg kwestii, stanowiących swego rodzajupunkt wyjścia do dalszych rozważań. Jest więcw tych rozdziałach mowa o rozwoju gruzińskiej państwowościi walce o jej utrzymanie – najpierw z Persjąi Turcją, a potem z Rosją.Rozdział trzeci: Początki kontaktów polsko-gruzińskichrozpoczął autor od przedstawienia genezykontaktów polsko-gruzińskich, których najważniejszymelementem była akcja misjonarzy rzymskokatolickichi zabiegi dyplomatyczne. W kolejnym,czwartym rozdziale pracy: Napływ Polaków do Gruzjiw XIX w. wyczerpująco omówiono m.in. działalnośćgrupy polskich poetów kaukaskich. Ukazano takżemało znane próby wykorzystania wojny kaukaskiejw walce niepodległościowej przez polską emigracjępolityczną, kierowaną przez księcia Adama JerzegoCzartoryskiego. W rozdziałach piątym i szóstym za-dr BarbaraPatlewiczInstytut Historiii StosunkówMiędzynarodowychUSProf. Andrzej Furier(pierwszy z lewej) naceremonii wręczeniaprestiżowychnagród „PrzegląduWschodniego” 27marca 2010 r. w SaliBalowej PałacuPotockich naUniwersytecieWarszawskimfot. z archiwum„PrzegląduWschodniego”91