wani myślÄ prof. Tadeusza Sławka (UŚ), podejmujemy na łam

dla Pana. Przez kilka lat ciągnie się za Panem opinia,że:„syn andersiaka, pochodzący z reakcyjnej rodzinywojskowej, dopuścił się przestępstwa paląc portretyStalina – nie jest godzien studiowania w Polsce Ludowej”.Czy nigdy nie miał Pan chwili zwątpienia?T.B.: To, że się nie załamywałem, było chyba po częściefektem ciężkich przeżyć z czasów okupacji., co mnieuodporniło na trudne sytuacje. To jak ostre przeziębienie,które uodporniło mnie do tego stopnia, że praktycznie dodziś na nic nie choruję.Ale zaraz po wojnie, gdy zacząłem pracować w porcie,były i takie momenty, podczas których zdarzało misię nawet płakać. Ale wszystko skończyło się dobrze i tonawet wcześniej, niż przypuszczałem.P.O.: Pochodzi Pan z inteligenckiej rodziny,w której pielęgnowano pasję historyczną. Pomimopomyślnie zdanej matury nie miał Pan szans na studia.I tak jak już Pan wspomniał, przez trzy lata ciężkopracował Pan w porcie oraz podstargardzkim pegeerze,zamiast realizować swe młodzieńcze marzenia.T.B.: Na szczęście, nie myślałem stale o poważnychrzeczach, o życiu. Młodość ma swoje prawa. Gdy miałem19-20 lat, przyzwyczaiłem się do ciężkiej, fizycznej pracy,i pomimo otaczającego nas „prymitywizmu” korzystałemz życia, na ile było to możliwe. Pamiętam, kiedy wyjeżdżałemz pegeeru, siedziałem już w pociągu do Lublińca – topłakałem z żalu za opuszczanym miejscem, które powinnomi się kojarzyć tylko z trudem i znojem. To są przywilejemłodości.P.O.: Poszedł Pan na studia w wieku 21 lat i tak tenfakt opisuje Pan z dzisiejszej perspektywy: „(..) mójstart nie był zbyt fortunny, nie rokował nadziei naprzyszłość (…) straciłem wiele, ale zyskałem o wielewięcej (…) nauczyłem się samodzielności (…) stałemsię optymistą (…), tłumaczyłem to tak: skoro upadłosię tak nisko, że niżej już nie można i odbiło się oddna, wyszło się z tego o własnych siłach bez szwanku,to może być tylko lepiej”. Czytając Pańskie wspomnieniazastanawiam się, dlaczego obecnie żyjemypod tak dużą presją czasu, w ciągłym pośpiechu. Czytaka egzystencja nie pozbawia nas pewnej refleksjinad tym, co ważne? Gdzie zagubiliśmy tę „cnotęcierpliwości”?T.B.: Zgadzam się, coś w tym jest. Ale uważam, że to,co Pani nazwała „cnotą cierpliwości” w dużym stopniu zależyod cech charakteru, a nie od okoliczności. Pod tymwzględem wrodziłem się w matkę. Ona zawsze była konsekwentna,praktycznie osiągnęła wszystko to, co chciała.Pamiętam, jak w połowie lat 70. budowaliśmy domek, toprzyznała się, że marzyła o nim jeszcze w czasie wojnyi dopięła swego. I ze mną jest podobnie, praktycznie zrealizowałemwszystko to, czego chciałem.P.O.: W takim razie, czy marzenia można traktowaćjako cel z datą realizacji?T.B.: Z datą chyba jednak nie. Ale trzeba pamiętać,że jak jest okazja – to nie można jej odpuszczać. Gdy zacząłempracować nad Encyklopedią Szczecina, wszyscy sięśmiali i mówili, że nie zdaję sobie sprawy z wagi przedsięwzięcia.A przecież nie miałem ani złotówki na to, aby jąwydać. Mimo to znaleźli się autorzy, którzy zaczęli pisaćjako woluntariusze. Encyklopedia… powstawała 18 lat,i się udało (dwa tomy i dwa suplementy, trzeci gotowy,razem ok. 2500 stron formatu A4).P.O.: Podsumujmy: rok 1938 – samochód na pedały;1942 – pierwsze pasje – zbieranie znaczków;1943 – dziesięciolatek świadkiem porodu; 1945 –harcerstwo; 1948 – pierwsza podróż do Szczecina;1949 – spalenie portretów Stalina; 1957 – pierwszedżinsy. Z czego składa się ludzkie życie?T.B.: Jak to z czego – z samych przygód!!! Nie żałujęniczego.P.O.: Szczecin – pierwotnie miasto zsyłki. Ostatecznie– przystanek na całe życie. Nie żałuje Panosiedlenia się w tym właśnie miejscu?T.B.: Absolutnie nie. Mogłem mieszkać w Warszawie,Katowicach, Opolu – wybrałem Szczecin.P.O.: Czy to znaczy, że w 1958 roku, kiedy Panostatecznie osiadł w Szczecinie, można było sięw nim „zakochać”?T.B.: Rzeczywiście, Szczecin musiał w sobie mieć „tocoś”. Mógłbym znienawidzić to miasto, z powodu ciężkiejpracy w porcie – a jednak tak się nie stało. Pochodzęprzecież ze Śląska, regionu bez morza. Jako dziecko chodziłemw marynarskim mundurku. Tak więc być możezauroczył mnie w jakimś stopniu port, stocznia, statki?Przecież same miasto w tamtych latach nie robiło na mniewiększego wrażenia. Okolice dworca, stare miasto – towszystko leżało w gruzach. Zaś krajobraz urbanistycznybył podobny do znanych mi miast Śląska, Wrocławia czyPoznania.P.O.: Szczecin utracił w ostatnich latach swojąmarynistyczną tożsamość. Czy jednak miłość wciążtrwa?T.B.: Oczywiście. I bardzo krytycznie oceniam to, cosię w ostatnim czasie stało ze stocznią. To jest tragediatego miasta.P.O.: Czy uda się stworzyć nowątożsamość Szczecina?T.B.: Zawsze można próbować. Ale toproces, który trwa wieki i nie będzie takiłatwy. Szczecin od zawsze miał dostępdo morza, czerpał z jego dobrodziejstwi jego wielowiekowy rozwój na nim sięopierał. Mimo że władze lokalne co rokuopracowują koncepcje rozwoju miasta –to wciąż nie ma kompleksowej, długofalowejstrategii.P.O.: Czy historia dała Szczecinowiszansę? Jaki okres historii ma Pan namyśli?T.B.: Szczecin otrzymał ogromną szansę. Wiele osóbprzemilcza fakt, iż nasze miasto w czasach Polski Ludowejzrobiło ogromną karierę gospodarczą. Można ją przyrównaćdo kariery miasta z przełomu XIX i XX wieku. Całedorzecze Odry znajdywało się wówczas w państwie pru-PREZENTACJESzczecin –przystanekna całe życie.Część 1.Wspomnieniaz lat 1933-1958– TadeuszBiałecki, KsiążnicaPomorska,Szczecin, 2009Książkę możnanabyć w DzialeInformacjiKsiążnicyPomorskiej.89