wani myślÄ prof. Tadeusza Sławka (UŚ), podejmujemy na łam

TEMAT NUMERUDr Janina Świrko--Pilipczuk, zastępcadyrektora InstytutuPedagogiki WydziałuHumanistycznego USfot. KatarzynaWłodarczyk-Śpiewaki samolubnym, który już w szkole uczy się niekonstruktywnejrywalizacji. Statystycznie, dorastającyPolak chętnie podejmuje jednak wyzwania współczesnegoświata, zna swoją wartość i inwestujew siebie. Procent studiującej młodzieży w naszymkraju zbliża się do tego w Stanach Zjednoczonych.Jednak poziom zaangażowania społecznego, którymierzy się poprzez wolontariat, liczbę organizacjii przynależność do różnego rodzaju kół, jest wciążbardzo niski. „Przez 20 lat, od kiedy bada się w Polscekapitał społeczny, nie posunęliśmy się ani o krokdo przodu” – alarmuje profesor.Kim jest pedagog?Myślą przewodnią bieżącego numeru „Przeglądu”jest szeroko rozumiane łączenie idei universitasz societas (określenie prof. T. Sławka z UniwersytetuŚląskiego). Studenci pedagogiki, których celemjest jak najbardziej umiejętne budowanie relacjispołecznych w praktyce, są najlepszym przykłademna możliwość realizacji tych idei. „Na pedagogicebudowanie kapitału społecznego rozumiane jestjako ogólnorozwojowe kształcenie człowieka, a nieprzede wszystkim, czy tylko pracownika” – podkreślazastępca dyrektora instytutu, pani dr JaninaŚwirko-Pilipczuk. Zasadniczą ideą głoszoną tutajjest świadomość, że człowiek uczy się całe życie,a interdyscyplinarność pedagogicznych studiówakademickich daje szerokie spojrzenie na społeczeństwoi jego problemy. Pedagog to więc człowiek,który z wyboru bierze odpowiedzialność nietylko za siebie, lecz również za innych.„Jednak pedagogika to nie oświata! Często winaza wszelkie niepowodzenia w kraju zrzucana jest napedagogów, bo to oni przecież kształcą i biorą odpowiedzialnośćza niedouczenie narodu” – zauważadr Świrko-Pilipczuk. „Pedagogika uczy, jak tworzyćwłasne biografie, jak radzić sobie z losem i układaćrelacje z innymi ludźmi” – tłumaczy. „Trzeba umiećkierować sobą, by po upadku chcieć się podnieść,wiedzieć jak poprosić o pomoc, wstać i formułowaćwnioski na przyszłość. Uczymy więc, jak być indywidualistąw znaczeniu, jakie nadajemu U. Beck. Bez indywidualizacjirozumianej jako nowy sposóbuspołeczniania nie będzie dobregowspółdziałania w grupie”. Panidoktor zwraca również uwagę nato, że: „trzeba krytycznie spojrzećrównież na samą dydaktykę akademicką,która pozostawia wieledo życzenia”. Według niej niemożliwejest bowiem uczenie, jakuczyć, jeśli samemu nie jest siędobrym pedagogiem. „Zamknię-cie na problemy studentów i brak szacunku wobecnich to niestety dość częsty problem występującyna uczelniach. Do tego dochodzi nieznajomość metodkształcenia, nieumiejętne prowadzenie zajęć”– ostrzega.Trafny wybórW dzisiejszych czasach bardzo trudno jestznaleźć ścieżkę, która poprowadzi nas na ciekawestudia, a te do pewnej i satysfakcjonującej pracy.Podejmując decyzję o kontynuowaniu nauki nauczelni wyższej staramy się wybrać kierunek nietylko interesujący, lecz również mający dać namgwarancję, że skończywszy go nie zasilimy szeregubezrobotnych. „Studia pedagogiczne nie są studiamielitarnymi i dość często nie wybierają się na nieci najlepsi absolwenci szkół średnich” – zauważa drŚwirko-Pilipczuk.W obecnym systemie jest to w pełni zrozumiałe,ponieważ kandydaci na studia mogą składaćdokumenty nie tylko na jednym kierunku, co dajeim dużą swobodę wyboru. Nie zawsze więc jesteśmypewni swojej decyzji, ale i to bez większegoproblemu możemy w każdej chwili naprawić, poprzezzmianę kierunku, bądź też trybu studiów. Pedagogikawydaje się być jednak wyborem zawszetrafionym. Dr Świrko-Pilipczuk wymienia zaletystudiowania przy Ogińskiego: „Bardzo znaczącajest przyjazna atmosfera w naszym instytucie. Szanujemystudentów, więc uczymy ich wzajemnegoszacunku, odkrywania w sobie potencjału, poczuciawłasnej wartości. Umożliwia to różnorodnośćform, w których uczestniczą nie tylko w ramachakademickich zajęć i praktyk, lecz również w dodatkowychformach aktywności społecznej, jak naprzykład świetlice środowiskowe, koła resocjalizacyjne,hospicja, teatr… Ci ludzie to mocne zapleczedla naszego regionu”.Bierzmy przykładKażde studia wymagają zaangażowaniai cierpliwości. W wirze codziennych zajęć akademickichnie zapominajmy (a słowate kieruję także do siebie),jakimi wartościami powinienkierować się student uniwersytetu.Być może zauważymy, żeuniversitas i societas to nie tylkowielkie słowa w publikacjachnaukowych. Wkład w kapitałspołeczny to pozyskiwana przeznas wiedza i umiejętności, któremogą przysłużyć się innym. Wystarczytylko trochę więcej uwagii wrażliwości. 38