wani myślÄ prof. Tadeusza Sławka (UŚ), podejmujemy na łam

WYDARZENIAPiotr Jaworski, reżyserfot. Radosław Skryckifot. Ewa Prądzyńska52Nestor szczecińskiej afrykanistykiBez wątpienia elementem, który przyciągnął rzeszemłodzieży, był program spotkania. Rozpoczął je nestorszczecińskiej afrykanistyki, wieloletni dyrektor MuzeumNarodowego w Szczecinie, profesor Władysław Filipowiak.Obrazowo, z charakterystyczną dla siebie swadąopowiadał o pierwszych wyprawach szczecinian doAfryki i odkryciu średniowiecznejstolicy Mali w Niani. Dziękitemu odkryciu szczecińscy naukowcywciąż są obecni w najważniejszychpublikacjachświatowych dotyczących średniowieczaAfryki.Z dzisiejszego punktu widzeniaszczególnie ciekaweokazały się relacje o sposobachorganizowania wypraw,zabiegach o finansowaniepodróży i zdobywanie aprowizacjiw trudnych latach PRL-u.Przypomnijmy, że zakupioneówcześnie przedmioty stały sięzaczątkiem kolekcji afrykańskiejw Muzeum Narodowymw Szczecinie. Jak się okazuje,o powodzeniu jakiegoś przedsięwzięcia często decydujeprzypadek i dobra wola wielu ludzi; warto podkreślić, żedobrym duchem i „sponsorem” pierwszych wypraw byłWitold Małecki, dyrektor Polskiej Żeglugi Morskiej.Samochodem przez afrykańskie pustynieDr Jacek Łapott w swym wystąpieniu przywołałnostalgiczne wspomnienia samochodowych wyprawprzez afrykańskie pustynie. Teraz, w epoce, gdy w niemalkażde miejsce świata można dostać się za pomocąsamolotu lub klimatyzowanych jeepów, przeprawawciąż psującym się konwojem samochodów marki Stari Tarpan stanowi z naszej obecnej perspektywy niemaldwudziestowieczną namiastkę wypraw geograficznychPortugalczyków z początków XV wieku. Co uderzałow opowieści, to duża życzliwość, z jaką w trudnych sytuacjachspotykali się podróżnicy podczas trzynastu tysięcykilometrów swojej wyprawy, okazywana zarówno przezmiejscową ludność, jak i przypadkowych podróżników.Afrykańskie lalkiEtnolog Ewa Prądzyńska, kustosz kolekcji afrykańskiejszczecińskiego Muzeum Narodowego zaprezentowałaswoje impresje z Afryki Zachodniej, a szczególniebadania związane ze współczesną sztuką Mali (plemięBambara). Warto dodać, że w Dziale Kultur PozaeuropejskichMuzeum Narodowego znajduje się największaw Polsce kolekcja lalek afrykańskich, przekazana parę lattemu muzeum przez Oleńkę i Denisa Gordier-Nidzgorskichz Francji. Opiekunką kolekcji jest E. Prądzyńska.Uchodźcy w SudanieAnna Maria Bytyń obok dra Łapotta jest „filarem” instytutowejafrykanistyki. Mimo młodego wieku posiadaspore doświadczenie, zaś jej wyprawa do Sudanu, gdziebadała sytuację uchodźców wewnętrznych, zostałaprzez nią bogato udokumentowana fotograficznie i profesjonalnieprzedstawiona.Film dokumentalny źródłem badańPo przerwie zaprezentowany został świetny, wielokrotnienagradzany film dokumentalny Piotra Jaworskiegopt. Kiedyś w Afryce. To podana ze sporą dawką humoruuniwersalna opowieść o polskich cechach, także tychmniej chlubnych: bylejakości pomieszanej z romantyzmem,roszczeniowości z rycerskim etosem. Pretekstembyła wyprawa statku „Poznań”, który wynajęty przezLigę Morską i Kolonialną w latach 30. XX wieku wyruszyłw wyprawę do Liberii, gdzie niewielka grupa polskichkolonizatorów miała zdobywać dla Rzeczypospolitejskrawki dzikiego, afrykańskiego buszu. Przygoda zakończyłasię szybciej niż trwały do niej przygotowania.Spotkanie i dyskusja z Piotrem Jaworskim byłyzwieńczeniem kilkugodzinnego spotkania. Reżyser obszernieodpowiadał na liczne pytania, ujawniając genezępowstania filmu, który w całości oparty jest na archiwaliachz epoki. Mimo że trwa niecałą godzinę, to zebranegoi niewykorzystanego materiału wystarczyłoby nasześć godzin. Reżyser zapewniał, że pozostaje on do dyspozycjikażdego zainteresowanego tematyką badacza.Afrykański punkt widzeniaNaszej imprezie towarzyszyła wystawa Afrykańskipunkt widzenia – między Osamą ben Ladenem a BarackiemObamą. Złożyło się na nią kilkadziesiąt zdjęć orazoryginalnych plakatów i koszulek z Afryki, które ukazały,w jak spontaniczny sposób mieszkańcy Afryki reagująna zmieniającą się sytuację międzynarodową. W oczachEuropejczyka ich zachowania wydają się surrealistyczne– bohaterem jest zawsze silniejszy: czy to Osama benLaden, czy „ich” prezydent USA Barack Obama. Te sameprojekty graficzne wykorzystuje się stale, zmienia się tylkogłówny bohater. Zestawienie to na pierwszy rzut okawydaje się szokujące, jednak realia afrykańskie inaczejkształtują percepcję wielkiej polityki.Następne odsłony Czarnego LąduNa początek listopada planowany jest kolejny DzieńAfrykański, w czasie którego dokonana zostanie następnaodsłona tego kontynentu. Wraz z kolejnymi spotkaniamibędziemy posuwać się sukcesywnie ku południowi,by za kilka lat osiągnąć Przylądek Igielny. Cykl tenbędzie więc kontynuowany tak, aby można było w jegoramach zaprezentować cały obszar fascynującego CzarnegoLądu.