10

æèøýýòýé. Àìüäðàëûíõàà õàìãèéí ñ¿¿ë÷èéí áîëîâ óó, õîëûí àÿí 1998
îíä Òàéâàíä õýäýí ñàð ëåêö óíøèõäàà õ¿ðòýë ñàìáàð äýýð õÿòàäààð
áè÷èæ, ìîíãîëîîð õàðèóëæ áàéñíûã í¿äýýð ¿çýæ ñîíññîí ìîíãîë÷
ýðäýìòýí õàðààä àëìàéðñàí ãýäýã ø¿¿ äýý. Òýãýõýä Øè íàÿ õîë ãàðñàí
íàñòàé áàéâ. ßëüã¿é æààõàí ñýäâýýñýý õàëúÿ.
Øèðýíäýâ ãóàé îðîñ ýõíýðòýé áàéñíûã òîäîðõîé õ¿ðýýíèéõýí
ñàéí ìýäíý. Õ¿¿õä¿¿ä á¿ãä Ìîñêâà, Áîëãàðò àìüäàð÷, ñ¿¿ëèéí 15 æèë
èðýýã¿é, ààâûíõàà áàðààã õàðààã¿é áàéñàí. Îõèí Òàíÿ íü ë ãîëäóó, õààÿà
íýã óòñààð ÿðèõàä ºâãºí Ẻí áàÿð áîëæ, íàäàä äóóëãàæ "àðãàã¿é ýý
õººðõèé. Ìîñêâàä àìüäðàë õýö¿¿ áàéãàà, èéøýý áèòãèé èðýýðýé ãýäýã
þì" õýìýýí ººðèéíõºº ÷ þì óó, ºðººëèéí ÷ þì óó, ñýòãýë õóóðíà. Ýíý
ë ¿åä áè Øè ìýðãýí ºâººãºº ¿õòëýý ºðºâääºã ñºí. Òýãýýä îõèí øèã íü
áàéõ ãýæ øèíý æèëýýð ÷ þì óó, öàãààí ñàðààð þì óó õ¿¿ãýý äàãóóëæ
î÷äîã áîëëîî. ͺ㺺òýéã¿¿ð, èéì ñàéõàí ãàë ãîëîìò, èéì óõààíòíûã
õàðàõ çîë õ¿¿ä ìèíü áàéã, íîìûí áàÿëàã ñàíã íü õàðæ àâààä, íîìòîé
õ¿í áîëîã ãýæ, áàñ Ìîíãîëä ìààíü ñýõýýòýí õ¿í õýðõýí ãàíöààðääàãèéã
õ¿¿äýý áàãààñ íü òàíèóëàõûã õè÷ýýñýí þì.
Øè ºâºº õ¿¿ä ìèíü õàìààòàí ñàäíûõàà õ¿¿õä¿¿äèéíõòýé àäèë
áýëýã àâ÷ òàâüäàã, èðòýë íü õàäãàëäàã áîëñîí äîî. Òàéâàíü ÿâààä ëåêö
óíøñàíû õºëñºíä ºâºº ìààíü òîîã íü õýëýýä þ¿õýâ, ÷àìã¿é õýäýí
äîëëàðòàé èðýâ. Òýð ¿åä õî¸ð ºðºº ñóóö àâ÷ áîëîõîîð õýìæýýíèé ìºíãº.
¯õòýë ¿ð ãýæ Òàíÿ ðóó óòàñäàí, "ýíý ìºíãèéã èðæ àâ" ãýæýý. Õýäõýí
õîíîãèéí äàðàà ºíººõ îõèí îõèíîî äàãóóëæ áàñ ìóóðàà òýâðýí èðæ
õî¸ð ãóðâàí õîíîã áèä áàãûíõ íü çóñëàí Í¿õò ãýõ ãàçàð ìýòýýð çóãààëæ,
òýãýýä ë áóöëàà. Õ¿íèé òóõàé, õ¿í ÷àíàðûí òóõàé õºíäëºíãèéí áè þó
ìýäýõñýí áèëýý. Òàéâàíèàñ Ñîä ýã÷ òýð õî¸ð íàäàä õàð íîãîîí òîðãî
àâ÷èðñíààð áè ýýæäýý äýýë î¸óëñàí þì.
Áèä áàÿð ¸ñëîë õ¿ëýýëã¿é ¿å ¿å "íàðãèäàã" áàéñíàà íóóõã¿é. Øè
ºâºº "Áýìáýð áýìáýð ìîäîíäîî Áýýðãýä øóâóó áýýðíý äýý. Áýýðýíêèé
áèåèéã ìèíü òºð¿¿ëñýí Èæèéíêýý à÷èéã ÿàíàì áý õº?" õýìýýí áàðóóí
ìîíãîë àÿëãààð äóóëæ àëèàëíà. Áàñ îðîñîîñ ìîíãîë ðóó, ìîíãîëîîñ
îðîñ ðóó ç¿éð öýöýí ¿ã õºðâ¿¿ëýí àëáààð øîã ìàÿã îðóóëàí, àëü áîëîõ
èíýýäòýé áîëãîäîã. ¯¿ãýýðýý õî¸óë óðàëäàíà. Æèøýý íü:
"Õ¿í àõòàé, äýýë çàõòàé"-ã, "Ó ÷åëîâåêà ¸ñòü áðàò Ó ïèäæàêà ¸ñòü
âîðîòíèê" ãýõ þì óó, "Ýð õ¿í çîðèãòîé áîë ÷îíî ÷àöãà àëäàíà" ãýõèéã
"Îò ñìåëîãî ìóæèêà ó âîëêà æåëóäî÷íî¸ ðàññòðîéñòâî" ãýõ÷ëýí
îð÷óóëààä íóëèìñàà ãàðòàë èíýýëääýãñýí.
"Óñ öàã óóðûã óäèðäàõ ãàçàð" ãýõèéã äýýõíý íýã õ¿í "Âîäà, ÷àñû,
ïàðû, óïðàâëÿþùàÿ çåìëÿ" ãýñýí þì ãýíý áèëýý ãýæ èðýýä ë õºõðºíº.
Ýíý íü ç¿ãýýð ÷ íýã çóãàà áèø, áèä îð÷èí ¿åèéí ðàäèî òåëåâèçèéí áîëõè
õýëëýã, ÷àäâàðã¿é îð÷óóëãûã àì íèéëýí ø¿¿ìæèëäýã áàéñíûõ àà.
Ðàäèîãîîð "Çàñãèéí ãàçðûí õóëãàé÷ íàðòàé òýìöýõ êîìèññ ãýæ
áàéíà õººå" ãýíý. Ñàíàà íýã õ¿íòýé õººðºëäºõ ìèíü ÷ æàðãàë áàéæ äýý.
Øèðýíäýâ ãóàéíõàà àìíààñ Ìîíãîë óëñûíõàà ñ¿¿ëèéí 70 ãàðóé æèëèéí
íàðèéí íàíäèí ò¿¿õ ñîíñ÷, ¿íýí õýðýãòýý õýí íü õýí ÿâñíûã íîìûí
263