Pressespiegel 03_14 vom 11.01. bis 17.01.2014.pdf - Evangelisch ...

La Quotidiana vom 16.1.2014, Seite 1212 GIEVGIA, ILS 16 DA SCHANER 2014■ COLUMNAIn meglier carstgaunDA THEO CANDINASDenter ils buns propiestsper igl onn nievs’auda secapescha era quelda far meglier enqual caussache igl onn vargau. Entschietha quei gia cun ilpuccau original. Dapi lu eiil cumbat encunter queich’ei schinumnau schlieten pleina vigur. Denton eila decisiun da tgei ch’eischliet adina fetg variontaen las differentas culturased epocas historicas. Enmintga cass ha ei adina daucarstgauns che seprendevanper in tec meglier ch’ils autersed han perquei empruaucun forza e violenzada converter ils auters tieril bien e meglier. Quei ei lupil pli stau interpresas dubiusasche han promoviu ildogma.Enconuschents ei igl experimentdil communissemche ha empruau dad alzarcun ina societad socialistail nivel dil singul carstgaunsin in scalem pli elevaue civilisau, senza brutalitade nauschadad. Mo prestei igl imperi sovietic ius afrusta muort las atgnas teorias,e l’educaziun per inmeglier carstgaun ha priu siafin. Il scribent tudestgBrecht veseva positiv il futuren l’enzanua dil communissem.Samuel Becket dentonha reagau cun gomias e beffassin quellas visiuns. Viusut igl aspect final inevitabelha tut quei che nus fageinnegin senn, sco nossas emprovasel vargau da da scaffir«valetas eternas» entras art ecultura, sco quei ch’ins hafatg el temps dil humanissem.La finala han las catastrofasdil 20avel tschentanermess fin alla visiun ch’iglart savessi proteger il carstgaunda commetter ovrassgarscheivlas da brutalitad.Mo era igl art sez, sco litteraturae pictura, ei vegniustuccaus a moda negativadallas tendenzas dil temps,■ L’AURASurtratg – cun favugn scleridasPressespiegel10°2°Evangelisch-reformierte Landeskirche Graubündened enstagl dad estetisar (farpli biala) la veta, ha el (iglart) discuvretg ed annunziaula verdad sconsoleivla e terribla.Ed oz? Era oz dat ei tiernus entiras armadas dapolitichers ed emploiai chederasan novas ideas co ilsconburgheis fussen dad educare daventar meglierscarstgauns e burgheis en instat tenor lur ideas politicas.Per quei intent eis ei vegniustruclau ora tschiens leschas,prescripziuns en fuorma dacamonds e scamonds. Ed eidat daveras strusch ina domenadalla veta che fuss bucapericlitada dil dictat dasurengiu: Dictat davart lapaga, dictat en l’economia,dictat en scola: leu eis ei dafar attents gia ils scolaretsch’ei dat buca differenzasdenter umens e femnas, eidat mo ina sort carstgauns«Gender». Propi ils camondse scamonds tochen en mintgadetagl van sut il tetelcontuorn, ambient e protecziundalla natira: Cheuvegn cumandau ni scumandautut: Tgei ch’ins astgamagliar e nua ch’ins astgaschar giu caultschas per farils basegns. Sch’ins vul haverbuna cunscienzia eis ei daserrar giu la spina tochench’ins lava ils dents, per lavare schubergiar il pudel eisei sufficient da metter sablunfin en l’aua per bucaduvrar products chemics.Enstagl da surscaldar lacombra da durmir bastan 15grads e miez C, ins tila en inpigiama da flanella, in pèrsoccas da launa e metta siina capetscha caulda, perbuca cumprar tastgas daplastic ni da pupi en las fatschentasprend’ins plitostina tescha da teila cun sesez,era in sachet alv da frina fabein il survetsch. Gasettased auter pupi fier’ins bucanaven, anzi ins taglia si quelen bials quadrats e spargnacheutras il pupi da hisliQuei che leschas ed ordinaziunsvessen forsaemblidau, per gliez procurala dictatura dalla birocrazia.Nus vivin en in temps dacamonds. La birocrazia regiasur da nus. Ins damonda epretenda obedientscha, submissiune tenuta da sclavs.La birocrazia sescuflenta. Eivegn organisau, surorganisau.In uffeci catscha l’autere di e controllescha tgei ch’elha da far: Ordinaziuns, disposiziuns,instrucziuns , entruidamentse leschas tut daspess, in labirint, en il qual ilcarstgaun ei pigliaus senzaremischun e vegn smardigliaus.Ed ei dat negliu inainstanza responsabla. Mintgavischin e vischina haatgnas experientschas enquels graus. Quella historiasavess mintgin scriver vinavon,paginas e paginas. Dadir eis ei che nusezs essanper gronda part l’empudientschache nus stuein viveren talas relaziuns. Bunameinsenza resistenza haveinnus acceptau e dau suentermemia tgunsch a mintga birocratnausch.Cara lectura, car lectur,in meglier carstgaun eglonn niev savein nus vegnirsche nus schein buca stermentare tementar da mintgapegliapiertgas che sesburretschasco in rustg. Na,nus lein star sidretg, esserfrancs e sincers e surtut eracunscients che mintga emploiaue birocrat ei nies surviente buca nies patrun eviva sin nies quen.Situaziun generala: Aria umidavegn menada envers las Alps.Oz: En il nord surtratg e precipitaziunsper part gia avantmezdi.LandquartEn las regiuns cun favugn scleridase sitg. En il sid surtratg e da-2°10°10°2°2°Cuira 2°Scuolvent da suentermezdi precipita- –4°3° –4°0°0°–9°■ (ac) Cun la naiv sgola lacurnaglia giu dals auts atschertgar nutriment en ilsIl curnagl appreziesch■ NOVITADS WWW.RTR.CHGrischun: Decleràquasi 100 milliunsfrancs daners nairsEn il chantun Grischun èn 142persunas sa denunziadas il 2013tar las autoritads da taglia. En totalhan questas persunas declerà99,4 milliuns francs e pajà persuenter8,7 milliuns francs taglia.Sco quai che las autoritads handitg sin dumonda da l’agenturada novitads sda èn quests 8,7 milliunsfrancs la pli auta summa dataglia supplementara dapi ch’i datl’autodenunzia. Fin uss era il blerstgars 3 milliuns francs il 2011.En egl dat questa giada che singulaspersunas han declerà fitgautas summas. 4,85 milliunsfrancs taglia supplementara derivansulet da sis persunas.Vaz Sut:Incendi en inachasa d’ina famiglia(pocha) A Vaz Sut ha in chamind’in chasa d’ina famiglia ch’erabetg abitada piglià fieu. Sa blessàn’è nagin. Il possessur da la chasad’ina famiglia ch’è betg abitadaha stgaudà il cheminée ed è luraturnà enavos en ses da chasa ch’èdamanaivel. In pèr uras suenterha la vischina remartgà las flommasche vegnivan or dal tetg edha directamain alarmà il possessur.Il fieu è rut or en la construcziundal tetg. Ils pumpiersdal Calanda e da Landquart hangì spert sut controlla il fieu. Pertgech’il fieu è rut ora n’è anc betgcler. Ils donns da material muntana plirs millis francs.OZvitgs. Ils fritgsèn bain piters,els da gustar. InFEMvBundant 2500 pgnan spetgads ails 22 ed ils 25 dater quels radundstadi e da regendiscutar davart ladal mund e las cola societad, la poliQuai è il tema ddial d’economia 2participants èn sconns il primminiterra David Camcollega d’uffizi dLetta. Angela Merra da la Germanida ses accident daTavau è promt perSecvoBancas ed instisvizzers ston defimetter las dataamericans a lasStadis Unids. Ils